Куридере

Куридере (понекогаш Кури Дере) — село во Општина Градско, во околината на градот Велес. Денес нема жители.^[2]

Куридере
Куридере Местоположба на Куридере во Македонија Куридере на карта
Координати 41°41′12″N 21°52′47″E
Регион	Вардарски
Општина	Градско
Население	0 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1420
Повик. бр.	043
Шифра на КО	29037
Надм. вис.	270 м
Куридере на општинската карта Атарот на Куридере во рамките на општината
Куридере на Ризницата

Географија и местоположба

Селото е сместено југоисточно од Велес, а северозападно од општинското седиште Градско. Низ него тече потокот Карајар, што е воедно името на возвишението северно од селото.^[3]

Историја

Во XIX век Куридере било турско село во Велешка каза на Отоманското Царство. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Куридере (Couridéré) било село со 42 домаќинства сочинети од 109 жители муслимани.^[4]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Куру Дере имало 312 жители, сите Турци.^[5]

На етничката карта од 1927 година г. Леонард Шулце Јена го означил Курудере (Kurudere) како турско село.^[6]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 264 —     1953 293 +11.0% 1961 49 −83.3% 1971 13 −73.5% 1981 1 −92.3%	Година Нас. ±% 1991 0 −100.0% 1994 0 0.00% 2002 0 0.00% 2021 0 0.00%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Турци.^[7]

Сè до 1950-тите Куридере било исклучиво турско село. Со заминувањето на Турците, во таа деценија тука се доселиле извесен број Албанци и неколку Македонци. Во текот на 1970-тите бројот на жители значајно опаднал, и бројот на Албанци и Македонци речиси се изедначил поради одливот на албанското и прилив на македонско население.^[8] Во 1981 г. во селото останало само едно лице (Македонец), за потоа селото да биде сосема испразнето. Според пописот од 2002 година, Куридере немало ниеден жител.^[2]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	312	—	264	293	49	13	1	0	0	0	0

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Куридере било турско село.

Според истражувањата од 1920-1924, родови во селото:

• Доселеници: Ајвазлар (6 к.), Сулишлер (8 к.), Козелер (12 к.) и Манафлар (14 к.) сите биле стари доселеници од Турција, по потекло Јуруци; Трлар (1 к.) потекнуваат од домазет доселен од селото Кочилари во 1907 година; Кадир (1 к.) и они потекнуваат од домазет доселен од селото Лештина кај Призрен; Бајрам Амилар (1 к.) доселени од селото Кочилари во 1913 година.^[13]

Иселеништво

Најголем број од населението е иселено во Турција.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 4 јануари 2021.
3. Кара Јар (8991867) — GeoNames
4. Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 182-183.
5. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 157.
6. Leonhard Schultze Jena. "Makedonien, Landschafts- und Kulturbilder", Jena, G. Fischer, 1927
7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
8. Куридере — Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година)^{[мртва врска]}
9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
13. . Радовановиќ, Воислав (1924). Тиквеш и Раец. Белград. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

Надворешни врски

• Куридере на Ризницата