Иразу (вулкан)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Иразу (шпански:Volcán Irazú) — активен вулкан кој се наоѓа во Костарика, во близина на градот Картаго. Во Костарика вулканот е познат под името „Ел Колосо“ поради катастрофите што ги предизвикал во минатото.
| Иразу | |
|---|---|
 Кратерот на Иразу | |
| Највисока точка | |
| Надм. вис. | 3432 м [1] |
| Координати | 9°58′45″N 83°51′09″W [1] |
| Географија | |
Иразу на карта
| |
| Геологија | |
| Вид | сложен вулкан стратовулкан |
| Последен избув | декември 1994[1] |
Самиот врв на вулканите има неколку кратери, од кои во едниот се наоѓа Диего де ла Хаја, зелено кратерско езеро со варијабилна длабочина. Со 11.260 стапки (3.432 метри), вулканот Иразу е највисок активен вулкан во Костарика[2]. До вулканот лесно може да се пристигне од Сан Хосе, преку патот кој води до кратерите на врвот и неделниот автобуски превоз до врвот. Иразу е популарно туристичко место. На врвот на вулканот, исто така, се сместени неколку телевизиски предаватели за телевизиски станици во Сан Хосе.
Од врвот е можно да се видат и Атлантскиот и Тихиот Океан кога небото е чисто[3]. Сепак, таквите јасни денови се ретки, а врвот на вулканот обично е покриен со облаци.
Вулканот е дел од Националниот парк Иразу, кој се протега низ 5,705 хектари. Националниот парк содржи основни и средни планински шуми и е дом на армадилоси, бувови, зајаци, лисици, глувци и колибри[4].
Вулканот Иразу е сложен штитест вулкан. Тој е највисокиот активен вулкан во Костарика, и има површина од 500 км2. Вулканот Иразу има неправилна подконструкција и температурите на врвот варираат помеѓу 3 и 17 °C, со рекордна ниска температура од -6 °C и рекордна висока температура од 23 °C.
Вулканот Иразу има височина од 3.432 метри (11.260 стапки). Неговите пет кратери се лесно диференцирани. Најважните, поради нивната активност, се:
- главниот кратер, кој е речиси кружен, има многу наклонети ѕидови и пречник од 1.050 метри и со длабчина од 300 метри. Овој кратер се наоѓа на североисточната страна на вуланот
- Кратерот „Диего де ла Хаја Фернандес“, кој има 600 метри во пречник и со длабочина од 100 метри. Овој кратер се наоѓа на северно од купата и е издолжен кон исток.
- Плаја Хермоса, кој се наоѓа на јужната страна со долга полурамна структура.
На југ од овие кратери и одделени од Плаја Хермоза, се наоѓаат остатоци од стара купа. На исток од Диего де ла Хаја има добро сочуван пирокластичен конус висок 80 метри, со кратер уништен на север. Овој конус е изграден на источната и јужната страна со остатоците од две кратери структури. Во источниот сектор има остатоци од стар конус. На североисточниот дел од главниот кратер има лавини текови. На југ од главниот врв се наоѓаат пирокластичките конуси Серо Ноче Буена, Серо Гурдијан, Серо Паски и комплексот Дусан-Кемадос.
Иразу е најјужниот од десетте квартерни вулкани кои ја формираат северозападна линија низ централна и северна Костарика. Радиоактивното датирање покажало возраст од најмалку 854.000 години, и со ерупција од пред 570.000 години. Најновата активност вклучува лавини текови, заедно со стромболска ерупција и фритомагматска ерупција. Типови на лава вклучуваат базалт и андезит, кои избиле за време на различни настани кои укажуваат дека вулканот се храни со две различни магматски комори. Научниците верувале дека пулсот на магмата се меша во комората пред да се искачи нагоре - процес што се проценува дека трае неколку илјади години. Но, вулканолозите од Универзитетот Колумбија откриле дека ерупцијата на вулканот Иразу во Костарика во 1963 година најверојатно била предизвикана од магмата која траела само неколку месеци.
Иразу еруптирал често во историски времиња - најмалку 23 пати од својата прва историска запишана ерупција во 1723 година[5]. Нејзината најпозната ерупција започнала на 19 март 1963 година (продолжила до 1965) на денот кога американскиот претседател Џон Ф. Кенеди започнал држава посета на Костарика.
Неговите историски ерупции обично имаат VEI од 1 до 3. Сите историски ерупции биле експлозивни, и имало многу извори на честоти, а некои произвеле пирокластични текови. Последната ерупција траела само 1 ден и се случила на 8 декември 1994 година. Се случила на отворен продор и била фрективна ерупција, која произведувала лахари.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
