Извор (Кичевско)

Извор — село во областа Копачка, во Општина Кичево, во околината на градот Кичево. До март 2013 година, селото било дел од поранешната Општина Другово, која била споена со Општина Кичево.

За други значења на поимот Извор, видете на појаснителната страница

Извор
Поглед на селото од патот кон Кленоец
Извор Местоположба на Извор во Македонија Извор на карта
Координати 41°28′40″N 20°49′12″E
Регион	Југозападен
Општина	Кичево
Област	Копачка
Население	11 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	6261
Повик. бр.	045
Шифра на КО
Извор на општинската карта Атарот на Извор во рамките на општината
Извор на Ризницата

Географија и местоположба

Поглед кон изворот на реката Треска

Селото се наоѓа во областа Копачка, во јужниот дел на територијата на Општина Кичево, на самиот пат Кичево-Охрид, во изворишното сливно подрачје на реката Треска.^[2] Селото е рамничарско, на надморска височина од 745 метри. Од градот Кичево е оддалечено 14 километри.^[2]

Младото село Извор се наоѓа на патот Кичево-Охрид и на некогашното железничка линија со тесен колосек до Охрид. Основано е во горниот дел на долината на Треска, околу врелото Извор, по кого го добило и името. Земјиштето на кое е основано селото било атар на соседното планинско село Душегубица.^[3]

Селото се наоѓа во областа Горна Копачка, на реката Треска.

Историја

Селото било основано по Втората светска војна, околу некогашната железничка станица на пругата Кичево-Охрид.^[3]

По капитулацијата на Италија во Втората светска војна кај селото се воделе борби меѓу партизанските единици и фашистичката војска. На 5 октомври 1943 година борбата траела цел ден, по што поголем дел од фашистичките војски биле протерани од селото и од Кичево. За време на борбите селото Извор е палено неколкупати. Најжестоките борби за ослободување на кичевскиот регион, а со тоа и на селото Извор се воделе во мај 1944 година.

На 26 ноември 1943 година, во селото е создаден Првиот косовски народноослободителен баталјон „Рамиз Садику“.^[4]

Стопанство

Селото нема сопствен атар, туку го потпаѓа под атарот на селата Горна и Долна Душегубица, поради што нема одделни катастарски податоци.^[2]

Во минатото, во селото постоело сточарската задруга „Копачка“ со околу 4.500 овци. Зиме овците биле носени во селата Витанци и во Попадија.^[3]

Откако започнала изградбата на автопатот Кичево-Охрид, во селото се наоѓа базата на кинеските работници од претпријатието „Синохидро“, кои го градат автопатот.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 55 —     1953 95 +72.7% 1961 163 +71.6% 1971 132 −19.0% 1981 93 −29.5%	Година Нас. ±% 1991 57 −38.7% 1994 52 −8.8% 2002 49 −5.8% 2021 11 −77.6%

Во 1961 година, селото броело 163 жители, главно, доселени од околните места, а во 1994 година имало само 52 жители, од кои 50 Македонци и двајца Срби.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Извор живееле 49 жители, од кои 48 Македонци и 1 Србин.^[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 11 жители, од кои 10 Македонци и 1 останат.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	—	—	55	95	163	132	93	57	52	49	11

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Родови

Македонското население потекнува од доселеници од околните планински села: Душегубица^[10] и Кленоец. Сепак поголемиот дел доаѓа од првото село (околу 30 к.).^[3]

Општествени установи

Поранешната пошта во селото

• Поранешна пошта
• Полициско одделение „Извор“^[11]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Кичево, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2013 година. Во периодот од 1996-2013 година, селото се наоѓало во некогашната Општина Другово.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кичево. Селото припаѓало на некогашната општина Кичево во периодот од 1955 до 1965 година.

Во периодот 1950-1955, селото било седиште на тогашната Општина Извор, во која покрај селото Извор, се наоѓале и селата Горна и Долна Душегубица, Ехлоец, Иванчишта, Кленоец, Малкоец и Попоец.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0768 според Државната изборна комисија, сместено во училишната зграда. Во ова избирачко место е опфатено и селото Кленоец.^[12]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 42 гласачи.^[13] На референдумот во 2018 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 42 гласачи.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 40 гласачи.^[15]

Личности

Личности родени во Извор:

• Мара Билбилоска — поддржувач на македонските партизани, активист во НОВ на Македонија

Културни и природни знаменитости

Цркви^[16]

• Црква „Успение на Пресвета Богородица“ — црква во изградба, камен-темелник поставен на 30 октомври 2023 година

Споменици

• Споменик на НОБ

Реки^[17]

• Треска — извира крај него

Иселеништво

Иселеници од Извор има во прилепското село Житоше: Китаноски (2 к.) и Стрезоски (1 к.), преселени во 1954 година.^[3]

Галерија

• 
  Кинеската база на „Синохидро“
• 
  Изворот на реката Треска
• 
  Споменик на НОБ