From Wikipedia, the free encyclopedia
Владимир Илич Ленин (руски: Владимир Ильич Ленин; Симбирск, 22 април 1870 - Москва, 21 јануари 1924) (вистинско име: Владимир Илич Уљјанов, руски: Владимир Ильич Ульянов) — руски револуционер, водач на болшевиците и прв премиер на Советска Русија. Според неговите приврзаници, Лениновата теорија се надоврзува на марксизмот кој, според тоа, може да се нарече „марксизам-ленинизам“, додека неговите противници сметаат дека разликите помеѓу марксизмот и ленинизмот се преголеми за да се сметаат за единствена политичка теорија.
| Владимир Илич Ленин | ||
 | ||
| Роден | 22 април 1870
Симбирск, Руска Империја | |
|---|---|---|
| Починал | 21 јануари 1924
Москва | |
| Советски Сојуз |
 Оваа статија е дел од темата: |
|
|
|
Водство
Влада
Законодавство
Судство
Комунистичка партија
Историја & Политика
Општество
|
|
Атлас |
Во текот на 1887 година Ленин ја завршува Симбирската гимназија, се запишува на Правниот факултет на Казанскиот универзитет. Во Казањ учествува на револуционерните студентски кружоци и во Самарско-симбирското здружение, а кон крајот на годината првпат е уапсен поради учество во студентските немири, исклучен е од Казањскиот универзитет и протеран во селото Кокушкино. Во 1889 година тој заедно со неговото семејство се преселува во Самара. Следната 1890 година го завршува правниот факултет со многу голем успех.
Во 1892 година станува адвокатски приправник, добива право да се занимава со застапување на судски спорови, пишува реферати во кои ги критикува народниците и ги чита во илегални кружоци. Заминува за Петроград, тогашниот центар на руското револуционерно движење и го пишува најстариот сочуван труд „Новите стопански движења во селанскиот живот“, во кој веќе се гледаат неговите изградени марксистички ставови.
Во Петроград ги раководи петроградската група марксисти и централниот работнички кружок. За првпат се среќава со Надежда Крупскаја и се запознава со претставниците на „легалните марксисти“ — Потресов, Струве и Туган-Барановски. Ги пишува трудовите „Што се пријателите на народот и како се борат тие против социјалдемократите“ и „Економската содржина на народништвото и неговата критика во книгата на г. Струве“. Во нив ја покажува неиздржаноста на филозофијата и на општествено-политичката концепција на народниците, а истовремено ги критикува легалните марксисти.
Во 1895 година, патува во странство (Германија, Швајцарија и Франција) и се запознава со Георги Плеханов и Аксељрод, основачите на првата руска марксистичка група „Ослободување на трудот“. Работи во јавните библиотеки, се запознава со странската марксистичка литература со западноевропското работничко движење и со негови истакнати раководители. Кон крајот на септември се враќа во Петроград и го основа „Сојузот на борбата за ослободување на работничката класа“, се занимава со организациона работа и го подготвува изданието на првиот број на илегалниот орган на организацијата „Рабочее дело". Кон крајот на годината е уапсен од царската полиција.
Во затвор поминува повеќе од 14 месеци, а потоа е осуден на тригодишно прогонство во Сибир. Таму на Ленин му се придружи Крупскаја, со која склопува брак во 1898 година. Во затворот и во прогонството мошне интензивно се занимава со теориски студии, а најзначаен резултат на тие студии е книгата „Развитокот на капитализмот во Русија“ (објавен во 1899 година).
Следната година, на слобода се зафаќа со организирање политичка партија на работничката класа. По негова иницијатива се покренати марксистичките теоретски списанија „Искра“ и „Зарја“. Повторно заминува надвор од земјата, учествува активно во издавањето на „Искра“ и започнува да работа врз книгата „Што да се прави?“
Во 1903 година во Брисел учествува на Вториот конгрес на Руската социјалдемократска партија, на кој доаѓа до расцеп на партијата на болшевици и меншевици, а Ленин станува предводник на болшевичкото крило. Поради репресивноста на царистичкиот режим во Русија, Ленин, како и многу други руски револуционери, е принуден догли години да живее во странство, главно во Швајцарија. Во странство го дочекува и почетокот на Првата светска војна и избувнувањето на Февруарската револуција во Русија од 1917 година, во април се враќа во Русија.
По победата на буржоаско-демократската револуција на формирањето на Привремената влада, Ленин се враќа во татковината. Во Петроград, пред водечките партиски работници (на 17 април) го чита својот реферат „За задачите на пролетаријатот во сегашната револуција“, познат и како Априлски тези, во кој докажува дека „двовластието“ во Русија не може да биде трајно и дека болшевиците мораат да се борат сета власт да прејде во рацете на советите. Кога на 19 јули Привремената влада дава налог за негово апсење повторно преминува во илегалност. Го пишува трудот „Државата и револуцијата“.
И натаму ја раководи партиската работа. На 7 ноември, утрото, е објавен проглас на граѓаните на Русија, напишан од Ленин, во кој се соопштува дека државната власт во Петроград преминала во рацете на Воено-револуционерниот комитет при Петроградскиот совет на работничките и воените депутати, а ноќта меѓу 8 и 9 ноември Вториот серуски конгрес на советите формира Привремена работничко-селанска влада и Совет на народните комесари на чело со Ленин. Во октомври 1917 избувна Октомвриската револуција, со која беше соборена владата на Александар Керенски и беа поставени темелите на комунистичката власт во Русија, на чело со Ленин.
Намерата на Ленин и неговите приврзаници беше да изградат социјалистички поредок во Русија, кој ќе биде во прилог на работничката класа. Застапник на макијавелистичкиот принцип на целта ги оправдува средствата, Ленин не ја отфрлаше употребата и на груби методи, вклучувајќи и терор, за да ја зацврсти власта на комунистите.
Периодот по Октомвриската револуција му носи уште потешки борби и поинтензивна работа. Раководи со разорената и опустошена земја, борејќи се против контрареволуционерните сили и трупите на странскиот интервенционизам, бранејќи ја советската власт, обновувајќи го стопанството и започнувајќи социјалистичка реорганизација на севкупниот општествен живот. Покрај Поголемите теориски трудови — „Пролетерската револуција и ренегатот Кауцки“ (1918) и „Детската болест на левичарството во комунизмот“ (1920), пишува повеќе брошури, расправи, статии, реферати, тези, резолуции и др. Здобиените рани во есеровскиот атентат (1918) и постојаната напорна работа го сторија своето — кон средината на 1922 тешко се разболува. Иако болен, кон крајот на 1922 го критикува големорускиот шовинизам, спречувајќи го прифаќањето на Сталиновиот проект за „автоматизација". По оваа критика, изработен е и прифатен нов проект, според кој советските републики се обединуваат врз начелото на доброволност и рамноправност во Сојуз на Советските Социјалистички Републики.
Во декември 1922 и во јануари 1923 година, Ленин го напишал своето „Писмо до Конгресот“, познато како „Лениновиот тестамент“, во кое апелира партијата да го зачува единството на своите редови. По неговата смрт, со советската држава владеело колективно тело, составено од неговите водечки следбеници, но по интригите помеѓу нив, на чело на државата застанал Јосиф Сталин.
Позначајни дела на Ленин се:
 |
„Владимир Илич Ленин“ на Ризницата ? |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
