Снежана (бајка)

Снежана (германски: Schneewittchen) — бајка (приказна) од Браќата Грим.

„Снежана“ од Александар Цик

Содржина

Еден зимски ден, една кралица го боцнала прстот со иглата и три капки крв капнале на снегот. Тогаш, кралицата посакала да роди дете кое ќе биде бело како снегот и црвено како крвта. Поради тоа, на девојчето му дале име Снежана. Навистина, кралицата родила убаво женско бебе, но набргу таа починала. По една година, кралот се оженил за друга кралица, која била многу убава, но истовремено, таа била лоша и практикувала маѓепсништво. Новата кралица имала волшебно огледало, кое постојано го прашувала, кој е најубав на светот, а огледалото секогаш одговарало дека таа е најубавата. Еден ден, кога Снежана пораснала, кралицата, како по обичај, му го поставила на огледалото истото прашање, но овојпат, тоа одговорило дека Снежана е најубава на светот. Обземена од завист, кралицата го викнала ловецот и му наредила да ја одведе Снежана во шумата и таму да ја убие, а како доказ да ѝ го донесе нејзиното срце. Сепак, ловецот се смилувал и ја пуштил Снежана да побегне во шумата, а наместо неа, тој убил една дива свиња чие срце го однел како доказ за смртта на Снежана.

Снежана талкала низ шумата и дошла до една мала куќичка во која живееле седум џуџиња, кои во планината копале злато. Така, Снежана останала да живее со џуџињата и се грижела за домаќинството, а тие ја советувале, за време не нивното отсуство, таа да не прима непознати луѓе во куќата. За тоа време, лошата кралица повторно го прашала огледалото, кој е најубав на светот, но тоа одговорило дека Снежана, која живее во шумата со џуџињата, е стопати поубава од неа. Затоа, таа се преправила во стара жена и отишла во шумата кај Снежана на која ѝ продала свилен појас. Кога Снежана сакала да го проба појасот, кралицата ја стегнала многу цврсто, така што Снежана го изгубила здивот и паднала на подот. Џуџињата се вратиле дома, ја здогледале Снежана, го пресекле појасот и таа ја повратила свеста. По некое време, кралицата пак разбрала дека Снежана е жива, пак се преправила во стара жена и овојпат на Снежана ѝ продала отровен чешел, по што таа повторно се онесвестила. Сепак, и овојпат, џуџињата навреме се вратиле дома и го извлекле чешелот од косата на Снежана, така што таа ја повратила свеста.

Меѓутоа, кралицата по трет пат преправена како стара жена ја посетила Снежана, подарувајќи ѝ отровно јаболко од прозорецот на куќата. Кога Снежана го гризнала јаболкото, паднала на подот мртва. Овојпат, џуџињата биле немоќни да ја спасат, но восхитени од нејзината убавина, не сакале да ја закопаат во земјата, туку направиле стаклен ковчег што го оставиле на врвот од ридот. По некое време, еден принц поминал низ шумата и го видел ковчегот. Восхитен од убавината на Снежана, тој побарал од џуџињата да му ја дадат мртвата Снежана, ветувајќи дека добро ќе се грижи за неа. Додека неговите слуги го носеле ковчегот, тој се затресол и парчето од отровното јаболко, кое било заглавено во грлото на Снежана, испаднало по што таа оживеала. Потоа, принцот и Снежана се венчале, а на свадбата ја поканиле и лошата кралица на која ѝ обуле усвитени влечки со кои таа морала да танцува сè додека не паднала мртва.^[1]

Изданија на македонски јазик

Сказната „Снежана и седумте џуџиња“, самостојно или како дел од збирки со приказни, има доживена поголем број изданија на македонски јазик:

• „Снежана“ - издание на здружените издавачи: Детска радост, Култура, Македонска книга, Мисла и Наша книга, Скопје, 1993. Книгата била задолжителна лектира за прво одделение во основните училишта во Македонија. Преводот го направил Здравко Ќорвезироски, а корицата и илустрациите во книгата биле дело на Димче Исаиловски. Книгата била отпечатена во печатницата на НИП „Нова Македонија“ во Скопје.^[1]
• „Снежана“ во: Браќа Грим, Храбриот кројач, Детска радост, Скопје, 1980.^[2]

Анимирани и играни филмови

Филм	Македонски наслов	Година	Режисер
Snow White and The Seven Dwarfs	Снежана и седумте џуџиња	1937	Дејвид Ханд,Вилфред Џексон,Бен Шарпстин,Вилијам Котрел,Лери Мореј
Schneewittchen und die 7 Zwerge	Снежана и седумте џуџиња	1955	Ерик Коблер
Schneewittchen und die sieben Zwerge	Снежана и седумте џуџиња	1962	Gottfried Kolditz
Pamuk Prenses ve 7 Cüceler		1970	Ertem Göreç
A Snow White Christmas		1980	Марк Ричардс
Snow White & the Seven Dwarfs	Снежана и седумте џуџиња	1984	Питер Медак
Snow White	Снежана	1987	Мајкл Берз
Happily Ever After		1989	John Howley
Snow White	Снежана	1990	Дајан Ескенази
Snow White and the Magic Mirror	Снежана и магичното огледало	1994	Тони Лав
Snow White	Снежана	1995	Toshiyuki Hiruma, Takashi
Snow White: A Tale of Terror		1997	Michael Cohn
Snow White: The Fairest of Them All	Снежана: Најволшебната од сите	1999	Керолин Томпсон
7 Dwarves – Men Alone in the Wood		2004	Sven Unterwaldt Jr.
7 Dwarves: The Forest Is Not Enough		2006	Sven Unterwaldt
Happily N'Ever After 2: Snow White—Another Bite @ the Apple		2009	Стивен Е.Гордон,Бојд Киркленд
Schneewittchen		2009	Thomas Freundner
Snow White and the Huntsman	Снежана и ловецот	2012	Rupert Sanders
Mirror Mirror	Огледалце,огледалце	2012	Tarsem Singh
Grimm's Snow White		2012	Рејчл Лее Голденберг
Der 7bte Zwerg	Седумте џуџиња	2014	Boris Aljinovic, Harald Siepermann
The Huntsman: Winter's War	Ловецот и ледената кралица	2016	Седрик Николас-Тројан
Snow White's New Adventure	Новата авантура на Снежана	2016	Ben Zhao
Charming	Маѓепсан	2018	Ross Venokur
Red Shoes and the Seven Dwarfs		2019	Сунг-хо Хонг
Snow White and the Fairytale Fun Force		2023	Кели Литл
Snow White and the Evil Queen	Снежана и злобната кралица	2024
Snow White and The Seven Dwarfs	Снежана и седумте џуџиња	2025	Марк Веб

Наводи

1. Браќата Грим, Снежана, Детска радост, Култура, Македонска книга, Мисла и Наша книга, Скопје, 1993.
2. „Снежана“ во: Браќа Грим, Храбриот кројач, Детска радост, Скопје, 1980.