Своге

Своге (бугарски: Своге) — град во Западна Бугарија, административен центар на општината Своге во Софиската Област. Има население од 7.647 жители (2022).^[1]

Своге Своге
град
Поглед на градот
Своге Местоположба на Своге во Бугарија
Координати: 42°57′35.43″N 23°21′9.64″E
Земја	Бугарија
Област	Софија
Општина	Своге
Управа
• Градоначалник	Емил Иванов (БДЦ, ДПС, БДСР, СДП)
Површина
• Вкупна	21,932 км2 (8,468 ми2)
Надм. вис.	&10000000000000679000000679 м
Население (2022)
• Вкупно	7,647
• Густина	350/км2 (900/ми2)
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)
поштенски код	2260
Повик. бр.	+359 0726
Мреж. место	svoge.bg

Географија

Градот се наоѓа во Искарската Клисура при устието на реката Искрецка. На ова место се спојуваат границите на три планини: Мала Планина, Голема Планина и Понор. Своге се наоѓа на 28 км од Годеч, 42 км од главниот град Софија и 72 км од Враца.

Името на градот најверојатно потекнува од словенските зборови „свод“, „свождам“, поради неговата географска положба - како свод, каде се спојуваат реката Искар и Искрецката река, па оттука и свод, своде и сегашното Своге.

Историја

Првите познати жители на реонот на денешното Своге биле Тракијците од племето Трибали. Од овој период датираат неколку утврдувања, а најпозната е во атарот на селото Заселе, чие тракиско име било Метериза. Познати се и три некрополи. За време на римската епоха, во клисурата постоела населба, која го поддржувала постоечкиот римски пат од античка Сердика до северните провинции на Империјата. Откриени се и 13 утврдувања изградени или поправени во истиот период, чија цел била да се запрат варварските инвазии.

Од крајот на 5 век започнале нападите на Словените. Еден од постојаните патишта на нивната населба минува низ Искарската Клисура до Софиско Поле. Овие земји биле вклучени во границите на Првата бугарска држава на почетокот на 9 век, кога трупите на канот Крум поминале овде за да го заземат важниот стратешки центар Средец. Нема доволно податоци за раниот средновековен период. Од тоа време датираат две од населбите кои постојат и денес во близина - селото Искрец и селото Свидња.

По падот на Бугарија под османлиска власт, населението во областа значително се зголемило. Тоа се должи на желбата на Бугарите да се оддалечат од турските административни центри, барајќи засолниште во непристапните планински клисури. Бранители на локалното население во овој период биле ајдуците, од кои најпознати биле поп Мартин и В’лчан војвода.

По ослободувањето на Бугарија, Свогенскиот реон бил релативно заостанат во економска смисла. Главното занимање на населението е примитивното земјоделство, сточарството и сечата на дрва. Кон крајот на 19 век била изградена железничката линија Софија—Рoм. Во денешно Своге била изградена станица и околу неа постепено се формирала населба. До 1900 година административен центар на овој регион било селото Искрец, но Своге постепено станал центар поради подобрите економски и стратешки позиции.

По изградбата на железничката пруга, животот во Искарскиот пролом постепено се менувал. Околу железничката линија се појавиле многу стационарни населби, каде доаѓале претприемачи, трговци, занаетчии и административни службеници. Се отвориле работилници, каменоломи, антрацитниот јаглен почнал да се ископува. Во 1924 година, претприемачот Велизар Пеев ја основал првата бугарска фабрика за шеќер и чоколадни производи во Своге, со 200 работници. Голем дел од населението било вработено од железницата. Во областа биле отворени многу училишта и читалишта. Своге, кој и денес е општински центар, станал природен административен, економски и културен центар на околијата. Своге официјално бил прогласен за град на 7 септември 1964 година.^[2]

Наводи

1. Таблица на адресно регистрираните по постоянен и по настоящ адрес лица oт дата 15.06.2022 г.
2. Урбанизационният процес в България през периода от края на Втората световна война до наши дни, География, 3/2009.

Надворешни врски

• Официјална веб-страница на општина Своге