From Wikipedia, the free encyclopedia
Матичен млеч — пчелен секрет кој се користи во исхраната на ларвите и возрасните матици.[1] Се излачува од жлездите во хипофаринксот на пчелите работнички и со него се хранат сите ларви во колонијата, без разлика на полот или кастата.
Во текот на процесот на создавање на нови матици, работничките градат посебни ќелии за матици. Ларвите во овие ќелии се хранат со обилни количини матичен млеч. Овој вид на хранење го поттикнува развојот на морфологијата на матиците, вклучувајќи ги целосно развиените јајници потребни за да се снесат јајца.[2]
Матичниот млеч понекогаш се користи во алтернативната медицина под категоријата апитерапија. Често се продава како додаток во исхраната за луѓето, но Европската управа за безбедност на храната заклучила дека сегашните докази не го поддржуваат тврдењето дека консумирањето матичен млеч нуди здравствени придобивки за луѓето.[3] Во Соединетите Американски Држави, Управата за храна и лекови презела правни дејствија против компаниите кои пласирале производи од матичен млеч користејќи неосновани тврдења за здравствени придобивки.[4][5]
Матичниот млеч се излачува од жлездите во главите на пчелите работнички и со него се хранат сите пчелни ларви, без разлика дали се предодредени да станат трутови (мажјаци), работнички (стерилни женки) или матици (плодни женки). По три дена, трутовите и работничките ларви повеќе не се хранат со матичен млеч, но ларвите на матицата продолжуваат да се хранат со оваа посебна супстанција во текот на нивниот развој.[се бара извор]
Матичниот млеч е 67% вода, 12,5% белковини, 11% едноставни шеќери (моносахариди), 6% масни киселини и 3,5% 10-хидрокси-2-деценоична киселина (10-HDA). Исто така, содржи минерали во трагови, антибактериски и антибиотски компоненти, пантотенска киселина (витамин Б5), пиридоксин (витамин Б6) и количини во трагови на витамин Ц, но ниту еден од витамините растворливи во масти: А, Д, Е или К.[6]
Главните белковини на матичниот млеч се фамилија (ГПММ) на белковини што ги лачат пчелите. Семејството се состои од девет белковини, од кои ГПММ1 (исто така наречен ројалактин), ГПММ2, ГПММ3, ГПММ4 и ГПММ5 се присутни во матичниот млеч што го лачат пчелите работнички. ГПММ1 е најзастапен и најголем по големина. Петте белковини сочинуваат 83-90% од вкупните белковини во матичниот млеч.[7][8] Матичниот млеч се користи во традиционалната медицина уште од античко време, а главните белковини на матичниот млеч се покажале како главни лековити компоненти. Тие се синтетизираат од фамилија од девет гени (гени на главните белковини на матичниот млеч), кои пак се членови на жолтото семејство на гени како кај плодната мува (Drosophila) и бактериите. Им се припишува дека се вклучени во диференцијалниот развој на ларвите на матиците и работничките ларви, со што се воспоставува поделба на трудот во пчелната колонија.[7]
Матиците и работничките претставуваат еден од највпечатливите примери на еколошки контролиран фенотипски полиморфизам. Дури и ако две ларви имаат идентична ДНК, едната израсната да биде работничка, другата матица, двете возрасни единки ќе бидат силно диференцирани во широк опсег на одлики, вклучувајќи анатомски и физиолошки разлики, долговечност и репродуктивен капацитет. Матиците ја сочинуваат женската сексуална каста и имаат големи активни јајници, додека работничките имаат само рудиментирани, неактивни јајници и се функционално стерилни. Развојната поделба на матица-работничка се контролира епигенетски со диференцијално хранење со матичен млеч; Се чини дека ова се должи конкретно на белковината ројалактин. Женската ларва предодредена да стане матица се храни со големи количини матичен млеч; ова предизвикува каскада од молекуларни настани што резултира со развој на матица.[2] Се покажало дека оваа појава е посредувана од епигенетска модификација на ДНК позната како CpG метилација.[9] Замолчувањето на изразот на ензимот кој ја метилира ДНК во новоизведените ларви доведува до ефект сличен на ефектот на матичниот млеч врз развојната траекторија на ларвите; поголемиот дел од индивидуите со намалени нивоа на метилација на ДНК се појавуваат како кралици со целосно развиени јајници. Ова откритие сугерира дека метилацијата на ДНК кај медоносните пчели овозможува различно менување на изразувањето на епигенетските информации во зависност од нутритивниот влез.[10]
Матичниот млеч се собира со стимулирање на колониите со подвижна рамка за да се добијат пчели матици. Матичниот млеч се собира од секоја поединечна матична клетка (саќе) кога ларвите на матицата се стари околу четири дена. Ова се единствените клетки во кои се депонираат големи количини; кога со матичен млеч се хранат со работничките ларви, тој им се дава директно ним, а тие го консумираат како што се произведува, додека клетките на ларвите на матиците се „снабдуваат“ со матичен млеч многу побрзо отколку што ларвите можат да го консумираат. Затоа, само од ќелиите на матицата може да се собира матичен млеч.
Добро управувана кошница во текот на сезона од 5-6 месеци може да произведе приближно 500 g матичен млеч.[се бара извор] Бидејќи производот е лесно расиплив, производителите мора да имаат брз пристап до соодветно складирање во ладилници (на пример, фрижидер или замрзнувач за домаќинство) во кој матичниот млеч се чува додека не се продаде или пренесе во собирен центар. Понекогаш во матичниот млеч се додава мед или пчелин восок, што се смета дека помага во неговото чување.[се бара извор]
Матичниот млеч може да предизвика алергиски реакции кај луѓето, кои се движат од сугреб, астма, па дури и фатална анафилакса.[11][12][13][14][15][16] Инциденцата на алергиски несакани ефекти кај луѓето кои консумираат матичен млеч е непозната. Ризикот од алергија на матичен млеч е поголем кај луѓето кои имаат други алергии.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.