![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Kara%25C4%2591or%25C4%2591e%252C_1911.jpg/640px-Kara%25C4%2591or%25C4%2591e%252C_1911.jpg&w=640&q=50)
Животот и делата на бесмртниот водач Караѓорѓе
From Wikipedia, the free encyclopedia
Животот и делата на бесмртниот водач Караѓорѓе (српски: Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa), или едноставно Караѓорѓе (српски: Karađorđe) — српски нем филм од 1911 година во режија на Илија Станојевиќ и во кој игра Милорад Петровиќ. Тоа бил првиот долгометражен филм објавен во Србија и на Балканот. Петровиќ го портретира истоимениот бунтовнички водач Караѓорѓе, кој го предводел Првото српско востание од 1804–1813 година.
„Животот и делата на бесмртниот водач Караѓорѓе“ | |
---|---|
![]() Сцена од филмот | |
Режисер | Илија Станојевиќ |
Продуцент | Светозар Боториќ |
Сценарист | Илија Станојевиќ Ќира Манок "Савковиќ" |
Главни улоги | Милорад Петровиќ Илија Станојевиќ |
Кинематографија | Луис де Бери |
Студио | Пате |
Дистрибутер | Светозар Боториќ |
Премиера | 23 октомври [ст. ст. 10 октомври] 1911 |
Времетраење | непознат делови се загубени |
Земја | Србија |
Јазик | нем филм |
Буџет | 20,000 динари |
Караѓорѓе за првпат го замисли аспирантниот филмски продуцент Светозар Боториќ, сопственикот на првото кино во Србија. По неуспешниот обид да се обезбеди владино финансирање за проектот, Боториќ решил да го финансира филмот лично. Глумците од Националниот театар ги глумеле главните улоги. Боториќ работел со кинематографер, Луј де Бери, со кој во минатото снимале кинопрегледи. Снимањето траело до јули и август 1911 година и се одвивало во и околу Белград. Филмот бил одлично прифатен по неговата премиера во Белград во октомври 1911 година. Иако дома бил финансиски успешен, Пате се одлучил да не го дистрибуира во странство. Одлуката го фрлила Боториќ во несигурни финансиски тешкотии, бидејќи домашните приходи од филмот биле едвај доволни да ги покријат трошоците за производство. По неколку понатамошни неуспешни обиди да добие меѓународна дистрибуција за неговите филмови, Боториќ целосно ја напуштил филмската индустрија.
Во 1928 година, Караѓорѓе за последен пат бил прикажан на група српски емигранти кои живеат во САД. Последната позната копија исчезна во 1947 или 1948 година, и многу децении филмот се сметал за изгубен. Во јули 2003 година, во Виена била откриена претежно недопрена копија од истражувачи од Југословенската кинотека. Подоцна, филмскиот фонд бил вратен во Србија, каде што бил обновен на време за да се прикаже на 200-годишнината од избувнувањето на Првото српско востание, во февруари 2004 година. Филмот бил подложен на дигитална реставрација во 2011 година. Дигитално обновената верзија на Караѓорѓе последователно била прикажана на 100-годишнината од нејзиното објавување. Во декември 2016 година, Југословенската кинотека го прогласила филмот за парче „културно наследство од исклучително значење“.