Вратиславци

Вратиславци (се среќава и како Братиславци) — село во Општина Делчево, во областа Осоговија, во околината на градот Делчево.

Вратиславци
Панорама на Вратиславци
Вратиславци Местоположба на Вратиславци во Македонија Вратиславци на карта
Координати 42°02′49″N 22°41′49″E
Регион	Источен
Општина	Делчево
Област	Осоговија
Население	45 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2320
Повик. бр.	033
Шифра на КО	09004
Надм. вис.	760-860 м
Вратиславци на општинската карта Атарот на Вратиславци во рамките на општината
Вратиславци на Ризницата

Географија и местоположба

Вратиславци е сместено во крајниот северозападен дел на територијата на Општина Делчево, на југоисточните огранки на Осоговските Планини, а неговиот атар на север се граничи со Бугарија. Селото е планинско и неговите маала се издигаат на надморска височина од 760-860 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 11,7 км².^[2]

Селото е од разбиен тип и се состои од повеќе маала: Балтаци, Галабовци, Илиовци, В’ците, Горно Маало и Терѕиите.

Историја

Во почетокот на XX век, Вратиславци било село во Малешевската каза на Отоманското Царство.

Во Првата балканска војна, од селото имало еден доброволец кој бил дел од Македонско-одринските доброволни чети.^[3]

Во Втората светска војна имало повеќе учесници од селото, а Никола Ивановски загинал во пробивањето на Сремскиот фронт, за што посмртно му е доделена Партизанска споменица. Вкупно 2 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Селото има полјоделско-шумарска функција. Во неговиот атар преовладуваат шумите на површина од 633,9 ха, обработливото земјиште зафаќа површина од 305,4 ха, а на пасишта отпаѓаат 163,5 ха.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 255 —     1953 275 +7.8% 1961 242 −12.0% 1971 243 +0.4% 1981 153 −37.0%	Година Нас. ±% 1991 99 −35.3% 1994 79 −20.2% 2002 32 −59.5% 2021 45 +40.6%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Вратиславци живееле 128 жители, сите Македонци.^[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 128 Македонци.^[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.^[7]

На пописот од 2002 година, селото имало 32 жители, сите Македонци.^[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 45 жители, од кои 44 Македонци и 1 лицe без податоци.^[9]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	128	128	255	275	242	243	153	99	79	32	45

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Жителите на селото главно потекнуваат од следните семејства: Атанасовски, Анастасовски, Ивановски, Гоцевски, Начевски, Велиновски, Стојменовски, Стоименовски и Мијалчовски.

Самоуправа и политика

Селото влегува во составот на Општина Делчево од 1955 година.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од општината Луковица општина во склоп на Делчевската околија.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од општината Драмче во склоп на Малешевската околија.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0600 според Државната изборна комисија.^[14]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 38 гласачи.^[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 33 гласачи.^[16]

Културни знаменитости

Археолошки наоѓалишта

• Чука — могила од римско време

Галерија

• 
  Патот низ селото
• 
  Куќа во селото

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 61.
3. Македоно-одринското опълчение 1912 – 1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 835.
4. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
5. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“, София, 1900, стр. 229.
6. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.140-141.
7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
8. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 10 јули 2018.
9. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
10. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
11. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
12. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
13. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
14. „Изборна единица 3 — Општина Делчево“ (PDF). Посетено на 10 јули 2018.
15. „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2021-05-22. Посетено на 10 јули 2018.
16. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Надворешни врски

• Вратиславци на Ризницата ^?