![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Belgica1web.jpg/640px-Belgica1web.jpg&w=640&q=50)
Белгиска антарктичка експедиција
From Wikipedia, the free encyclopedia
Белгиска антарктичка експедиција (француски: L’expédition antarctique belge, исто така „Експедиција на бродот „Белгија“, француски: expédition Belgica) — научна и истражувачка експедиција во Јужниот Океан во периодот од 1897 до 1899 година. За време на патувањето, имало непланирано 386-дневно патување во Белингсхаузеното Море и се случило првото презимување на високите географски широчини на Антарктикот [1]. Со експедицијата на бродот Белгија започнала т.н. „Херојско доба на истражување на Антарктикот“, иако нејзиниот тим не слетал или се презимил директно на брегот на Антарктикот [2].
Белгиска антарктичка експедиција | |
---|---|
![]() Белгиска антарктичка експедиција | |
Вид | Научна експедиција |
Датум | 16 август 1897 – 5 ноември 1899 |
Спроведена од | Адриен де Жерлаш |
Водач на експедицијата бил Адриен де Жерлаш, први асистент бил астрономот Жорж Лекоинт, идните познати поларни истражувачи Фредерик Кук (САД) и Роалд Амундсен (Норвешка), Хенрик Арктовски (Полска) и Емил Раковица (Романија) учествувале во меѓународниот тим.
Оригиналниот план за експедицијата вклучувал посета на Јужните Шетландски Острови, истражување на Антарктичкиот Полуостров јужно до островот Александар I и слетување на Викторииината Земја. И покрај доцнењето до Огнената Земја, тимот ги завршил првите испитувања на дното во Дрејковиот Премин, докажувајќи дека тоа претставува длабока вода. Откако го загубил норвешкиот морнар Карл Винке во бура, од 23 јануари до 12 февруари 1898 година, тимот на Белгија направил дваесет слетувања на островите на Антарктикот и го отворил теснецот Жерлаш. На 15 февруари го преминал Јужниот Поларник, по што бродот бил запрен од мраз на 20 милји од Земјата на Александар I. На 3 март на 71°30' С. ш. 85°16'Ш д. започнало непланирано забавување на напредувањето на бродот, за кое ниту бродот ниту екипажот не биле подготвени. Конкретно, на бродот немало доволно керозински светилки и топла облека. Командантот Жерлаш и одбивноста на белгиските морнари кон месото од фоки и пингвини довеле до епидемија на скорбут, како и до огромна депресија на екипажот, предизвикувајќи барем еден морнар да го изгуби разумот. На 5 јуни 1898 година, магнетологот Емил Данко починал од срцев удар. Опстанокот на тимот го обезбедиле американскиот лекар Фредерик Кук и норвешкиот морепловец Роалд Амундсен, кои го започнале ловот и му доставиле свежо месо на тимот. Кук, по почетокот на поларното лето, мобилизирал тим да пресече канал во големото ледено поле во кое замрзнал бродот Белгија. На 14 март 1899 година, бродот влегол во вода на 70°30'S. ш. 103°С [2]
Експедицијата се вратила во Антверпен на 5 ноември 1899 година и била прогласена за успешна. Следеле повеќе од една година циклуси на метеоролошки и магнетни набљудувања, како и сондажи, кои докажале дека бродот поминал преку континенталниот гребен. Откриени биле специфични примероци на флора и фауна на Антарктикот. Адриен де Жерлаш добил многу државни награди, а неговата книга за експедицијата била наградена од Француската академија [2].