Ацетон
хемиско соединение / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ацетон (пропан-2-он или диметил кетон), е органско соединение со формула (CH
3)
2CO.[19] Тој е наједноставниот и најмалиот кетон (>C=O). Тоа е безбојна, многу испарлива и запалива течност со карактеристичен остар мирис.
| |||
| |||
Систематско име | 2-Пропанон | ||
Назнаки | |||
---|---|---|---|
67-64-1 Ок | |||
3DMet | B00058 | ||
Бајлштајн | 635680 | ||
ChEBI | CHEBI:15347 Ок | ||
ChEMBL | ChEMBL14253 Ок | ||
ChemSpider | 175 Ок | ||
EC-број | 200-662-2 | ||
Гмелин |
1466 | ||
3Д-модел (Jmol) | Слика | ||
KEGG | D02311 Ок | ||
MeSH | Ацетон | ||
PubChem | 180 | ||
RTECS-бр. | AL3150000 | ||
| |||
UNII | 1364PS73AF Ок | ||
ОН-бр. | 1090 | ||
Својства | |||
Хемиска формула | |||
Моларна маса | 0 g mol−1 | ||
Изглед | Безбојна течност | ||
Мирис | Остар, овошен[8] | ||
Густина | 0.7845 g/cm3 (25 °C)[9] | ||
Точка на топење | |||
Точка на вриење | |||
Мешливо[9] | |||
Растворливост | Мешливо во бензен, диетил етер, метанол, хлороформ, етанол[9] | ||
log P | −0.24[10] | ||
Парен притисок |
| ||
Киселост (pKa) | |||
Магнетна чувствителност (χ) |
−33.8·10−6 cm3/mol[13] | ||
Топлинска спроводливост | 0.161 W/(m·K) (25 °C)[14] | ||
Показател на прекршување (nD) | 1.3588 (20 °C)[9] | ||
Вискозност | 0.306 mPa·s (25 °C)[15] | ||
Структура | |||
Координациска геометрија |
Тригонална планарна на C2 | ||
Геометрија на молекулата | Диедрална на C2 | ||
Диполен момент | 2.88 D[16] | ||
Термохемија | |||
Ст. енталпија на образување ΔfH |
−248.4 kJ/mol | ||
Ст. енталпија на согорување ΔcH |
−1.79 MJ/mol | ||
Стандардна моларна ентропија S |
199.8 J/(mol·K) | ||
Специфичен топлински капацитет, C | 126.3 J/(mol·K) | ||
Опасност | |||
Безбедност при работа: | |||
Главни опасности |
Високо запалливо | ||
GHS-ознаки: | |||
Пиктограми |
|||
Сигнални зборови |
Опасност | ||
Изјави за опасност |
H225, H302, H319, H336, H373 | ||
Изјави за претпазливост |
P210, P235, P260, P305+P351+P338 | ||
NFPA 704 | |||
Температура на запалување | −20 °C (−4 °F; 253 K)[17] | ||
465[17] °C (869 °F; 738 K) | |||
Граници на запалливост | 2.5–12.8%[17] | ||
Гранична допуштена концентрација (TLV) |
1185 mg/m3 (TWA), 2375 mg/m3 (STEL) | ||
Смртоносна доза или концентрација: | |||
LD50 (средна доза) |
| ||
LC50 (средна концентрација) |
20,702 ppm (стаорец, 8 h)[18] | ||
LCLo (најниска објавена) |
45,455 ppm (глушец, 1 h)[18] | ||
NIOSH (здравствени граници во САД): | |||
PEL (дозволива) |
1000 ppm (2400 mg/m3)[5] | ||
REL (препорачана) |
TWA 250 ppm (590 mg/m3)[5] | ||
IDLH (непосредна опасност) |
2500 ppm[5] | ||
Дополнителни податоци | |||
Ок(што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |||
Наводи |
Ацетонот се меша со вода, но и самиот по себе служи како важен органски растворувач, во индустријата, домот и лабораторијата. Околу 6,7 милиони тони беа произведени ширум светот во 2010 година, главно за употреба како растворувач и производство на метил метакрилат (и од него за производство на PMMA) како и бисфенол А.[20][21] Тоа е вообичаен градежна компонента во органската хемија. Познатата употреба на ацетон во домаќинството е како активна состојка во отстранувачот на лакови за нокти и како разредувач на боја. Има ослободен статус од испарливи органски соединенија (VOC) во Соединетите Држави.[22]
Ацетонот се произведува и се отстранува во човечкото тело преку нормални метаболички процеси. Нормално е присутен во крвта и урината. Луѓето со дијабетична кетоацидоза го произведуваат во поголеми количини. Кетогени диети кои ги зголемуваат кетонските тела (ацетон, β-хидроксибутерна киселина и ацетооцетна киселина) во крвта се користат за да се спротивстават на епилептичните напади кај доенчиња и деца кои страдаат од рефракторна епилепсија.[23]