Abraham Lincoln
From Wikipedia, the free encyclopedia
Abraham Lincoln (lahia di Hardin County, Kentucky, 12 Februari 1809 ā maningga di Washington, D.C., 15 April 1865 pado umua 56 taun) adolah Presiden Amerika Serikat yang ka-16, manjabaik samanjak 4 Maret 1861 hinggo tajadi pambunuhan.[1] baliau mamimpin bangsanyo kalua dari Perang Saudara Amerika, mampatahankan kasatuan bangsa kamudian manghapuih pabudakan nan ado katiko itu. tapi, katiko parang ampia barakhir, baliau manjadi presiden nan patamo nan dibunuah..[rujuakan?]. Sabalum dilantik pado taun 1960 sabagai presiden patamo Partai Republik, Lincoln sabalumnyo adolah sabagai pengacara kamudian anggota legislatif Illinois, anggota DPR Amerika Serikat, jo duo kali gagal katiko pamilihan senat.[2]
Sabagai panantang pabudakan, Lincoln mamanangkan pancalonan presiden Amerika Serikat asa Partai Republik pado tahun 1860 kamudian tapiliah sabagai presiden.[rujuakan?] Maso pamarintahahnyo banyak tajadi kakalahan yang dirasoan Negara Konfederasi Amerika, yang satuju pabudakan. katiko Perang Saudara Amerika. Baliau mangaluaaan kaputusan yang mamarintah pangapuihan adonyo budak malalui Proclamation of Emancipation pado taun 1863 kamudian ditambah Pasal ketiga belas ka dalam UUD AS pado taun 1865.[3]
Lincoln maawasi parang sacaro taliti, tamasuak katiko pamilihan pamimpin perang contohnyo Ulysses S. Grant. Urang ahli sajarah manyimpuakan Lincoln mauruih kalompok-kalompok nan didalam Partai Republik sangai elok, sudah tu mambao tiko-tiok pamimpin faksi masuak kabinetnyo dan mamaso untuak karajo samo. Lincoln bahasia maradaan katagangan jo Inggris manyusua Skandal Trent pado taun 1861. Maso kapamimpinannyo, urang dari utara bahasia manduduak an wilayah di salatan samanjak paparangan. . Lincoln sudha tu tapiliah baliak manjadi presiden AS pado taun 1864.
Urang nan panantang parang mangkritisi Lincolnkarano sikapnyo nan manolak untuak baiyo-iyo tahadok pabudakan. Sabaliaknyo, kaum nan mampatahan kahandaknyo nan barasa Republikan Radikal, faksi nan katuju jo panghapusan pabudakan Partai Republik, Lincoln mangkritisi Lincoln dek sikapnyo nan lambek katiko panghapuihan budak. walau banyak halang rintang, Lincoln bahasia manyatuan opini urag rami lewaik kamampuan silat lidah jo pidato; pidatonyo nan paliang rancak adolah Pidato Gettysburg. Katiko lah dakek akhia parang, Lincoln manjuak an sikap nan basahabat tahadok pambangunan, yaitu mamimpian pasatuan bangsa-bangsa baliak malalui kaputusan manjalin hubungan baliak. Kamudian panggatinyoAndrew johnson, turuik sarato mamimpian basatunyo urang kulik putiah cuman nyo gagal mampatahanan kabebasan budak nan baru sajo bebas. Lincoln marupokan presiden AS yang dianggap paliang hebat samaso sejarah Amerika.[4]