From Wikipedia, the free encyclopedia
Ny ôrza dia zavamaniry ao amin' ny fianakaviana Poaceae (ahitra), zana-pianakavian’ ny Pooideae, avy any amin’ ny faritra manana toetany antonony eran' izao tontolo izao. Ity zavamaniry ity, izay iray foko (Triticeae) amin' ny varimbazaha (Triticum), dia ahitana karazany telopolo eo ho eo, anisan' izany ny vary ôrza mahazatra (Hordeum vulgare), izay ambolena be dia be hatao sakafon' ny biby sy ny olombelona ary ny famokarana labiera. Izy ireo dia maniry isan-taona na mandavan-taona, izay misy tahony mety hahatratra 1,3 m.
Ny karazana sasany dia manan-danja eo amin’ ny toekarena, amin’ ny maha voamadinika azy, na amin’ ny maha fihinan' ny biby fiompy azy, na koa amin’ ny maha ahi-dratsy azy, manimba noho ny fifaninanana ataony amin' ny zavamaniry ambolena, ary koa amin' ny maha mpitahiry ny virosy na holatra mamparary ny zavamaniry azy. Ny karazana tsy volena, ao amin' ny solajy Hordeum koa dia loharanon' ny fototarazo mahaliana ho an' ny fanatsarana ny karazana famboly (fototarazo mahatohitra aretina na mahazaka haintany, ohatra).
Mivelaytra be ny faritra itsinjaran’ ny Hordeum, satria mandrakotra ny ankamaroan' ny faritra manana toetany antonony ao amin' ny ila-bolantany avaratra sy ny ila-bolantany atsimo ny misy azy. Tonga any amin' ny faritra ambanin’ny zana-pehintany any Amerika Atsimo sy any amin' ny faritra manana toetrandro arktika any Amerika Avaratra sy any Azia mihitsy aza izy io. Ny karazany dia hita manomboka amin' ny haabon' ny ranomasina ka hatramin' ny haavo mihoatra ny 4 500 m any Andes sy any Himalaya.
Heverina fa misy efatra ny "foibem-pahasamihafana" amin' ny karazana Hordeum, izany hoe faritra ahitana karazany betsaka indrindra: any Azia Atsimo-Andrefana, izay ahitana ny "Tsinambolana Lonaka" izay ambolena ny "vary ôrza mahazatra", any Azia Afovoany, any amin’ ny tapany andrefana amin’ i Amerika Avaratra sy any amin’ ny tapany atsimo amin' i Amerika Atsimo, izay ahitana karazany teratany miisa 17.
Mifanohitra tanteraka ny fizaran' ireo karazana ireo: ny ankamaroan' ny karazana dia manana fari-pitsinjarana voafetra, ny vitsivitsy, toa ny Hordeum brevisubulatum, ny Hordeum bulbosum ary ny Hordeum brachyantherum, dia manana fari-ptsinjrana midadasika. Ny karazana sasany, toy ny Hordeum erectifolium (Arzantina afovoany), ny Hordeum guatemalense (avaratra amin' i Goatemala), ary ny Hordeum arizonicum (atsimo amin' i Etazonia sy avaratra amin' i Meksika), dia fantatra amin' ny toerana vitsivitsy, na iray onja aza. Ny vitsivitsy, toy ny Hordeum murinum, ny Hordeum marinum ary ny Hordeum jubatum, no niely toy ny ahi-dratsy any amin' ny faritra maro manerana izao tontolo izao
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.