Tempolin' i Herôda

Ny Tempolin' i Herôda dia ny Tempoly Faharoan' i Jerosalema ihany fa nasian' i Herôda Lehibe fanitarana goavana nanomboka tamin' ny taona 19 tal. J.K. ka tsy nitsahatra izany raha tsy tamin' ny taona 63 taor. J.K.

Kisarin'ny Tempolin'i Herôda

Araka ny Bokin' i Ezra (na Bokin' i Esdrasa) dia ny mpanjaka Kirosy Lehibe no nanome alalana ny Jiosy hanamboatra ny Tempoly faharoa (hebreo: בֵּית־הַמִּקְדָּשׁ הַשֵּׁנִי‬ / Beit HaMikdash HaSheni) izay nanomboka tamin' ny taona 538 tal. J.K. iray taona taorian' ny faharavan' ny Fanjakana babiloniana. Naorina tamin' ny taona 536 tal. J.K. ny Tempoly faharoa, taona niverenan' ny Jiosy (Jodeana) avy any Babilôna nahababoan' izy ireo. Vita tamin' ny taona 515 tal. J.K. ilay tempoly. Natokana io tempoly io afaka roapolo taona (taona 516 tal. J.K.) taorian' ny fanombohan' ny asa. Nanao fanitarana lehibe ny tempoly i Herôda I taty aoriana ka nomena ny anarana hoe "Tempolin' i Herôda" izany endrika vaovaon' ny Tempolin' i Jerosalema izany.

Endriky ny Tempolin' i Herôda

Hodidinin' ny manda manana hatevina mirefy 6 m, halava 260 m ao atsimo, 290 m ao avaratra, 430 m ao atsinanana ary 445 m ao andrefana ny Tempolin' i Herôda. Amin' ny ankapobeny dia mirefy 1,2 m ny haavon' ny vato nandrafetana ny manda sady manana halava eo anelanelan' ny 1 sy 7 m. Ny rindrin' ny manda dia tsy mijoro mahitsy fa somary mitongilana 12° satria ny vato eo ambony dia mihemotra santimetatra vitsy raha mitaha amin' ny vato eo ambaniny, mba hitambesaran' ny lanjan' ny rindrina any aoriana ka hahatonga azy hatanjaka tsara. Nihodidina ny manda ny mpivahiny mba hijery ny andry vita amin' ny marbra sy voahaingo amin' ny volamena sy varahina izay manjelatra noho tara-masoandro. Tamin' izany fotoana izany dia hoy ny olona hoe: "izay tsy nahita ny Tempolin' i Herôda dia tsy nahita velively zava-boaorina tsara tamin' ny androm-piainany."

Firesahana ny Tempoly ao amin' ny Testamenta Vaovao

Ny Jiosy (angamba ireo lohandohan'ny fivavahana) tamin' ny resadresaka nifanavany tamin' i Jesoa dia niteny taminy fa 46 taona no nanamboarana ny tempoly (Joany 2.20), tsy namaly izany fanamarihana izany i Jesoa fa nanambara kosa fa ho faty izy ka hitsangana telo andro aorian' izany.

Araka izany, araka ny Evanjely, dia nanambara mialoha ny haharavan' io tempoly io i Jesoa tokony ho tamin' ny taona 30, izany hoe telo taona taorian' ilay resaka nifanaovany tamin' ny Jiosy (Marka 13.2). Nambarany koa fa ny taranaka jiosy tamin' izany fotoana izany dia hahita ny hitrangan' ny loza (Marka 13. 30). Efapolo taona taorian' izany dia rava ny tempoly.

Miteraka ady hevitra Izany "faminaniana" izany anefa satria milaza ny ankamaroan' ny manampahaizana fa voasoratra teo anelanelan' ny taona 65 sy 110 taor. J.K. ny Evanjely, izany hoe ny ampahany lehibe amin' ny fampandriana an-tsoratra, taorian' ny fandrodanana ny tempoly.

Jereo koa

• Tempolin' i Jerosalema
• Tempolin' i Solomona
• Tempoly Faharoan' i Jerosalema
• Tempoly Fahatelon' i Jerosalema