Remove ads
Ny Bokin' ny Deoterônômia, Bokin' ny Deoterônômy, na Bokin' ny Dinampihavanana dia boky fahadimy ao amin' ny Baiboly, ao amin' ny Testamenta Taloha ary boky fahadimy sady farany ao amin' ny Pentateoka, izay manantitra ny momba ny lalàna sy ny amin' ny tsy maitsy hanajana azy araka ny efa voalaza rahateo ao amin' ny bokin-dalàna telo voalohany (Eksôdosy, Levitikosy, Nomery). Hafohezina amin' ny hoe Deoterônômia na Deterônômy na Dinampihavanana, ny anaran' ity boky ity. Ny Bokin' ny Deoterônômia ao amin' ny Baiboly jiosy dia aisan' ny Tôrah, fa ao amin' ny Baiboly kristiana kosa dia anisan' ny Pentateoka.
Remove ads
Anaran' ny boky
Ny hoe Deoterônômia na Deoterônômy dia avy amin' ny teny grika hoe Δευτερονόμιον / Deuteronómion, izay avy amin' ny teny roa nakambana hoe Δευτερος ("faharoa") sy νόμoς ("lalàna). "Lalàna faharoa" ny dika ara-bakitenin' ny hoe Δευτερονόμιον. Raha ny marina dia tsy lalàna faharoa no hita ao amin' ity boky mitondra io lohateny io ity fa firesahana fanindroany sy fanamafisana ny lalàna efa voalaza rahateo ao amin' ny boky mialoha azy. Ny Tanakh dia manondro azy amin' ny hoe ספר דְּבָרִים / Sefer Devarim ("Bokin' ireo teny") izay avy amin' ny andian-teny fanombohan' ilay boky manao hoe "Aleh ha-devarim", midika hoe "Izao ireo teny". Hafohezina amin' ny hoe דְּבָרִים / Devarim ("Teny") izany.
Sokajin'ny boky
Ao amin' ny Tanakh (Baiboly hebreo) dia boky mandrafitra ny sokajy voalohany atao hoe Tôrah ny Sefer Devarim, fa ao amin' ny Baiboly kristiana kosa dia anisan' ny Pentateoka ny Bokin' ny Deoterônômia na Deoterônômy.
Remove ads
Ny Bokin' ny Deoterônômia dia azo zaraina dimy ka ny fizaràna telo afovoany dia mirakitra ny lahateny telo nataon' i Mosesy na Môizy teo amin' ny lemak' i Môaba talohan' ny hahafatesany.
Ny lahateny fampidirana (1 – 4)
Ampahatsiahivina indray eto ny dian' ny Zanak' i Israely tao amin' ny tany efitra, izay niainga avy eo amin' ny tendrombohitra Hôreba (izay atao hoe Sinay na Sinaia koa) hatrany Kadesy ka hatrany Môaba.
Ny didy folo sy ny fanazavana ny fampiharana azy (5 – 11)
Ampahatsiahivina ny zava-nitranga teo amin' ny tendrombohitra Hôreba, sady natolotra ny Didy Folo. Nodidiana mba samy hampianatra ny lalàna amin' ireo izay eo ambany fiahiany ny loham-pianakaviana. Nampitandremina ireo izay mbola hanompo andriamani-kafa afa-tsy i Iahveh. Nankalazaina ilay tany nampanantenaina an' i Israely. Nodidiana ho amin’ ny fanajàna an' Andriamanitra sy ny Lalànany ny vahoaka.
Ny fehezan-dalàna ivon' ny boky (12 – 26)
Natolotra ny fehezan-dalàna deoterônômika: lalàna hifehezana ny fanompoana hataon' i Israely (Deo. 12 – 16). Nomena ny fitsipika isan-karazany hifehy ny fiangonana sy ny mpitarika fivavahana (Deo. 17 – 18). Nomena koa ny fitsipika ara-piarahamonina samihafa (Deo. 19 – 25). Natao ny fanekem-pankatoavana (Deo. 26).
Fanavaozana manetriketrika ny fanekena (27 – 30)
Fitahiana no ho an' izay mitandrina ny lalàna fa ozona kosa no ho an' izay mandika izany (Deo. 27 – 28). Nanao lahateny famaranana momba ny fanekena -- izay ahitana ny lalàna rehetra ao amin’ ny Fehezan-dalàna deoterônômika (Deo. 12 – 26) -- teo amin' ny lemak' i Môaba i Mosesy na Môizy taorian’ izay nomena tao Hôreba. Namporisihina indray i Israely mba hanaja ny lalànan' Andriamanitra (Deo. 29 - 39).
Ny famindram-pitantanana sy ny nahafatesan' i Mosesy (31 – 34)
Napetraka handimby an' i Mosesy i Jôsoa (na Jôsoe). Natolotr' i Mosesy ny Levita (fokom-pirenen' ny mpisorona) ny Lalàna. Niakatra teny amin' ny tendrombohitra Nebo (na Pisgah) i Mosesy ka teo no nahafatesany sy nandevenan' Andriamanitra azy. Mifarana amin' ny tonon-kira atao hoe Hiran' i Mosesy sy Tsodranon' i Mosesy ny fitantarana izany zava-nitranga izany (Deo. 31-34).
Remove ads
"Nony nomen' ny Avo indrindra zaratany ny firenena, nony natokotokony ny zanak' olombelona, dia nametra ny faritanin' ny vahoaka izy; araka ny isan' ny zanak' Andriamanitra." (Deo 32.8) (araka ny lahatsoratra ao amin' ny Septoaginta sy ao amin' ny Soratanam-piraketan' ny Ranomasina Maty)
"Nony nomen' ny Avo indrindra zaratany ny firenena, nony natokotokony ny zanak' olombelona, dia nametra ny faritanin' ny vahoaka izy; araka ny isan' ny zanak' i Israely." (Deo 32.8) (araka ny lahatsoratra ao amin' ny Lahatsoratra Masôretika)
Remove ads
- Boky ao amin' ny Pentateoka:
- Petra-kevitra momba ny fanoratana ny Pentateoka
- Fizaràna hafa ao amin' ny Testamenta Taloha:
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads