ປະເທດການາດາ

ການາດາ (ອັງກິດ ແລະ ຝຣັ່ງ: Canada, ສຽງອ່ານພາສາອັງກິດ: /ˈkænədə/ ( ຟັງສຽງ), ສຽງອ່ານພາສາຝຣັ່ງ: [kanada] ( ຟັງສຽງ)) ເປັນປະເທດໃນທະວີບອາເມຣິກາເໜືອ ຕິດກັບສະຫະລັດອາເມຣິກາ ເປັນປະເທດທີ່ມີທີ່ຕັ້ງຢູ່ທາງເໜືອຫຼາຍທີ່ສຸດຂອງໂລກ ແລະ ມີຂະໜາດໃຫຍ່ເປັນອັນດັບທີສອງຂອງໂລກ ປັດຈຸບັນການາດາໃຊ້ລະບອບການປົກຄອງແບບປະຊາທິປະໄຕໂດຍມີພະມະຫາກະສັດເປັນປະມຸກ ໂດຍແມ່ນ ສົມເດັດພະເຈົ້າ Charles III ເປັນພະມະຫາກະສັດ (ໝາຍເຫດ : ພະອົງດຽວກັບພະມະຫາກະສັດສະຫະລາຊະອານາຈັກ ແຕ່ໂດຍລັດຖະທຳມະນູນແລ້ວຖືວ່າເປັນຄົນລະຕຳແໜ່ງ)

ການາດາ Canada (ອັງກິດ) (ຝຣັ່ງ)
ທຸງຊາດ ກາແຜ່ນດິນ
ຄຳຂວັນ: "ຈາກທະເລສູ່ທະເລ" (ລາແຕງ: A mari usque ad mare)
ເພງຊາດ: "ໂອການາດາ" ເພງສັນລະເສີນພະປາລະມີ: "ກັອດເຊບເດິຄິງ"[1]
ເມືອງຫຼວງ	ໂອຕາວາ 45°24′N 75°40′W
ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ໂຕຣອນໂຕ
ພາສາລັດຖະການ	ອັງກິດ ຝຣັ່ງ
ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ (2016)[2]	ລາຍຊື່ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ 72.9% ເອີຣົບ 17.7% ອາຊີ 4.9% ພື້ນເມືອງ 3.1% ອາຟຣີກາ 1.3% ອາ​ເມຣິ​ກາ​ລາ​ແຕັງ 0.2% ໂອເຊອານີ
ສາສະໜາ (2011)[3]	ລາຍຊື່ສາສະໜາ 67.2% ຄຣິດ 23.9% ບໍ່ມີສາສະໜາ 3.2% ອິດສະລາມ 1.5% ຮິນດູ 1.4% ຊິກ 1.1% ພຸດ 1.0% ຢິວ 0.6% ອື່ນໆ
ເດມະນິມ	ຊາວການາດາ
ການປົກຄອງ	ສະຫະພັນ ລະບົບລັດຖະສະພາ ລາຊາທິປະໄຕພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ[4]
• ພະມະຫາກະສັດ	ສົມເດັດພະເຈົ້າ Charles III
• ຜູ້ສຳເລັດລາຊະການ	ແມຣີ ເມ ໄຊມອນ
• ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ	ຈັສຕິນ ທຣູໂດ
ສະພານິຕິບັນຍັດ	ລັດຖະສະພາ
• ສະພາສູງ	ວຸດທິສະພາ
• ສະພາລຸ່ມ	ສະພາສາມັນຊົນ
ເປັນເອກະລາດ  ຈາກສະຫະລາຊະອານາຈັກ
• ສະມາພັນທະລັດ	1 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 1867
• ຖະທຳມະນູນເວສມິນສະເຕິ	11 ທັນວາ ຄ.ສ. 1931
• ພະລາຊະບັນຍັດການາດາ	17 ເມສາ ຄ.ສ. 1982
ພື້ນທີ່
• ພື້ນທີ່ລວມ	9,984,670 ຕາລາງກິໂລແມັດ (3,855,100 ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 2)
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	11.76 (ໃນປີ 2015)[5]
• ພື້ນດິນທັງໝົດ	9,093,507 ຕາລາງກິໂລແມັດ (3,511,023 ຕາລາງໄມລ໌)
ປະຊາກອນ
• ໄຕມາດທີ 2 ປີ 2021 ປະມານ	38,246,108 [6] (ອັນດັບທີ 37)
• ສຳມະໂນປະຊາກອນ 2016	35,151,728[7]
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	3.92 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (10.2 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 185)
GDP (ອຳນາດຊື້)	2021 (ປະມານ)
• ລວມ	2.027 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[8] (ອັນດັບທີ 15)
• ຕໍ່ຫົວ	53,089 ໂດລາສະຫະລັດ [8] (ອັນດັບທີ 24)
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	2021 (ປະມານ)
• ລວມ	2.016 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[8] (ອັນດັບທີ 9)
• ຕໍ່ຫົວ	52,791 ໂດລາສະຫະລັດ[8] (ອັນດັບທີ 15)
ຈີນີ (2018)	30.3[9] ປານກາງ
HDI (2019)	0.929[10] ສູງຫຼາຍ · ອັນດັບທີ 16
ສະກຸນເງິນ	ໂດລາການາດາ ($) (CAD)
ເຂດເວລາ	UTC−3.5 ຫາ −8
• ລະດູຮ້ອນ (ເວລາອອມແສງ)	UTC−2.5 ຫາ −7
ຮູບແບບວັນທີ	ປປປປ-ດດ-ວວ (ຄ.ສ.)[11]
ຂັບລົດດ້ານ	ຂວາ
ລະຫັດໂທລະສັບ	+1
ລະຫັດ ISO 3166	CA
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.ca

ດິນແດນທີ່ເປັນປະເທດການາດາໃນປັດຈຸບັນໃນອະດີດມີຜູ້ຢູ່ອາໄສຢູ່ແລ້ວເປັນຊົນພື້ນເມືອງຫຼາກຫຼາຍໃນກຸ່ມ ໃນຕອນຕົ້ນຂອງຄຣິດສະຕະວັດທີ 15 ນັກສຳຫຼວດເດີນທາງຊາວອັງກິດ ແລະ ຝຣັ່ງ ໄດ້ເຂົ້າມາສຳຫຼວດ ແລະ ຕໍ່ມາໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເທິງຊາຍຝັ່ງມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ ໃນປີ 1763 ຝຣັ່ງໄດ້ຍອມສູນເສຍອານານິຄົມເກືອບທັງໝົດໃນທະວີບອາເມຣິກາເໜືອຫຼັງຈາກສົງຄາມເຈັດປີ ໃນປີ 1867 ມີ​ການ​ໂຮມ​ເຂົ້າ​ເປັນ​ອານາ​ນິຄົມ​ຂອງ​ອັງກິດ​ 3 ແຫ່ງຂຶ້ນ ແລະ ປະເທດການາດາກໍແມ່ຮກຳເນີດຂຶ້ນໃນຮູບແບບຂອງເຂົດການປົກຄອງຂອງລັດຖະບານກາງປະກອບດ້ວຍ 4 ລັດ ແລະ ນີ້ກາຍເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການເພີ່ມຈຳນວນຂຶ້ນຂອງລັດ ແລະ ດິນແດນຕ່າງໆ ແລະ ຂະບວນການໄດ້ຮັບອຳນາດປົກຄອງຕົນເອງຈາກສະຫະລາຊະອານາຈັກ ລັດຖະບັນຍັດຂອງເວສມິນສະເຕີໃນປີ 1931 ໄດ້ເພີ່ມອຳນາດປົກຄອງຕົນເອງ ແລະ ເປັນຜົນໃຫ້ເກີດພະລາຊະບັນຍັດການາດາໃນປີ 1982 ເຊິ່ງມີຜົນໃຫ້ການາດາຕັດ​ຂາດ​ຈາກ​ການ​ເພິ່ງ​ພາ​ອາ​ໄສ​ໂດຍ​ກົງ​ຂອງ​ລັດ​ຖະ​ສະ​ພາ​ອັງ​ກິດ.

ປະເທດການາດາ ປະກອບດ້ວຍລັດ 10 ລັດ ແລະ ດິນແດນ 3 ແຫ່ງ ແລະ ປົກຄອງໃນລະບອບລາຊາທິປະໄຕພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ ໂດຍມີ ສົມເດັດພະເຈົ້າ Charles III ເປັນພຣະປະມຸກສູງສຸດ ການາດາເປັນປະເທດທີ່ໃຊ້ພາສາທາງການ 2 ພາສາທັງໃນລະດັບປະເທດ ແລະ ໃນລັດນິວບຣັນສະວິກ ພາສາທາງການ 2 ພາສາແມ່ນ ພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາຝຣັ່ງ ແລະ ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ການາດາເປັນປະເທດທີ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ເປັນປະເທດອຸດສາຫະກຳ ມີເສດຖະກິດທີ່ຫຼາກຫຼາຍ ເຊິ່ງເພິ່ງພາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ເພິ່ງພາການຄ້າຂາຍ ໂດຍສະເພາະສະຫະລັດອາເມຣິກາເຊິ່ງເປັນປະເທດທີ່ການາດາມີຄວາມສຳພັນອັນດົນນານ ແລະ ສະຫຼັບສັບຊ້ອນ

ພູມສາດ

ບ່ອນຕັ້ງ ທິດເໜືອຈົດມະຫາສະໝຸດອາກຕິກ ທິດໃຕ້ຈົດສະຫະລັດອາເມລິກາ ທິດຕາເວັນອອກຈົດມະຫາສະໝຸດອັດລັງຕິກ ທິດຕາເວັນຕົກຈົດມະຫາສະໝຸດປາຊີຟິກແລະລັດອາລາສະກາຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ.

ປະຊາກອນສາດ

ປະເທດການາດາມີປະຊາກອນປະມານ 34,834,841 ຄົນ (ກວດສອບເມື່ອປີ ຄ.ສ. 2014).^[12]

ພາສາ

ປະເທດການາດາມີພາສາລັດຊະການ 2 ພາສາ ແມ່ນ ພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາຝະລັ່ງ ໂດຍມີຜູ້ເວົ້າພາສາອັງກິດປະມານ 58.7% ແລະພາສາຝະລັ່ງປະມານ 22% ນອກເໜືອຈາກນີ້ປະຊາກອນຍັງເວົ້າພາສາປັນຈາບີປະມານ 1.4%, ພາສາອິຕາລີປະມານ 1.3%, ພາສາແອສະປາໂຍນປະມານ 1.3%, ພາສາເຢຍລະມັນປະມານ 1.3%, ພາສາຈີນກວາງຕຸ້ງປະມານ 1.2%, ພາສາຕາກາລັອກປະມານ 1.2%, ພາສາອາລັບປະມານ 1.1%, ແລະ ພາສາອື່ນ ໆ ລວມປະມານ 10.5% (ກວດສອບເມື່ອປີ ຄ.ສ. 2011).^[12]

ອ້າງອີງ

1. "Royal Anthem". Government of Canada. August 11, 2017. Retrieved December 18, 2020.
2. "2016 Census of Population—Ethnic Origin, Catalog no. 98-400-X2016187". Statistics Canada. October 25, 2017. Archived from the original on October 26, 2017.
3. "2011 National Household Survey". Statistics Canada. May 8, 2013. Archived from the original on May 15, 2013.
4. Dowding, Keith; Dumont, Patrick (2014). The Selection of Ministers around the World. Taylor & Francis. p. 395. ISBN 978-1-317-63444-7.
5. "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Retrieved October 11, 2020.
6. Government of Canada, Statistics Canada (2021-09-29). "The Daily — Canada's population estimates, second quarter 2021". www150.statcan.gc.ca. Retrieved 2021-10-04.
7. "Population size and growth in Canada: Key results from the 2016 Census". Statistics Canada. February 8, 2017. Archived from the original on February 10, 2017. Retrieved February 8, 2017.
8. "World Economic Outlook Database". International Monetary Fund. October 2021. Retrieved April 6, 2020.
9. "Income inequality". OECD. Retrieved July 16, 2021.
10. "Human Development Report 2020" (PDF) (in ອັງກິດ). United Nations Development Programme. 2020. Retrieved December 15, 2020.
11. The Government of Canada and Standards Council of Canada prescribe ISO 8601 as the country's official all-numeric date format: Public Works and Government Services Canada Translation Bureau (1997). "5.14: Dates". The Canadian style: A guide to writing and editing (Revised ed.). Dundurn Press. p. 97. ISBN 978-1-55002-276-6. The dd/mm/yy and mm/dd/yy formats also remain in common use; see Date and time notation in Canada.
12. The World Factbook 2013-14. Archived 2008-08-12 at the Wayback Machine Washington, DC: Central Intelligence Agency, 2013.