Bas-Congo

Bas-Congo tǒ Kɔ́ngɔ ya Nsé ezalí etúka sé mɔ̌kɔ́ ya Kongó-Kinsásá óyo ekangamí na lombú Atalantíki. Engumba-mokonzi ya Bas-Congo ezalí Matadi. Ekangamí mpé na bikólo ya Angola na Kongó-Brazzaville, mpé na etúka Bandundu na engumbá-etuka ya Kinshasa.

Etúká ya Bas-Congo
Esé	Kongó-Kinsásá
Engumba Mokonzi	Matadi
Moyángeli	M. César Tsasa-di-Ntumba
Nkótá ya ekólo	Kikongo
Etando	53.920 km²
Mito estimée	2.835.000 hab. (1998)
Bato na etando	52,57 hab./km²
ISO 3166-2	CD-BC
Badepité	25
Localisation
Komini mpé Territoires - Bingúmba - Bitúká

Kitoko ya zamba ya Bas-Congo

Bas-Congo (1913)

O káti ya Bas-Congo, makútání bingúmba mingi lokóla Bóma, Móanda, Banána mpé Kisántu.

Lisapo

Letá ya nsɔ́mi ya Kongó

• 1888: Bitúka (district) ya Banána, Bóma, Matadi mpé Cataractes

Kongó ya Bɛ́ljika

• 1914: Etúka (district) ya Kɔ́ngɔ ya Nsé (Bas-Congo), Mbóka-mokonzi: Bóma
• 1924: eténi na Etúka (province) ya Kɔ́ngɔ-Kasaï
• 1935: eténi na Etúka (province) ya Lipopo (Léopoldville), Mbóka-mokonzi: Lipopo

Kongó mpé Zaire

• 1963: Etúka (provincette) ya Kɔ́ngɔ ya Káti (Congo centrale), Mbóka-mokonzi: Matadi
• 1971: Etúka (province) ya Zaire ya Nsé
• 1997: Etúka (province) ya Kɔ́ngɔ ya Nsé
• 2010: Etúka (province) ya Kɔ́ngɔ ya Káti

*Districts

• 1963: District des Cataractes, Mbóka-mokonzi: Thysville tǒ Mbanza-Ngungu
• 1963: Kɔ́ngɔ ya Nsé (District du Bas-Congo),
  • 1997: Ebale ya Nsé (District du Bas-Fleuve), Mbóka-mokonzi: Bóma, Nsiamfumu, leló Thsela
• Zaïre: Lukaya, Mbóka-mokonzi: Inkisi^[1]

Molɔngɔ́ ya Moyángeli

• prénom, nom, postnom^[2]

1. Faustin Vital Moanda † 1962–1966
2. Denis Paluku 1966–1967
3. François Luakabuanga 1967–1968
4. Bruno Ndala † 1968–1969
5. Anaclet Aniki Tshambuyi 1969–1970
6. Marcel Derikoye Tita 1970–1972
7. Dieudonné Boji Ntole 1972
8. Cathérine Nzuji wa Mbombo 1972–1975
9. Loposo Nzela Balombee 1975–1976
10. Efambee Y'Olenga 1976–1977
11. Ilunga Mubabinge 1977–1978
12. Tshiamala Tshingombe 1978–1980
13. Makolo Jibikilayi 1980
14. Alphonse Zamundu 1980–1981
15. Malumba Mbangula 1981–1983
16. Makolo Jibikilay 1983–1986
17. Muana Tshiala 1986–1988
18. Kakule Mbayingana 1988–1989
19. Mpa Mbia Musanga Bekaja 1989–1990
20. Timothée Moleka Nzulama 1990–1991
21. Me Bieya Mbaki 1991–1997
22. M'Vuma Ngeti 1997 (Moyángeli ad interim)
23. Joseph Mbenza Thubi 1997 (4 mikolo)
24. Vice Amiral Liwanga 1997 (1 sánza)
25. Léonard Fuka Unzola 1997–1998
26. Dr. Séraphin ba Vuidi Babingi 1998–2001
27. César Tsasa du Ntumba 2002 – ɔkɔtɔ́bɛ 2006
28. Jacques Mbadu Nsitu 10 ɔkɔtɔ́bɛ 2006 – 18. fɛb. 2006
29. Simon Mbatshi ba Tshia 18 fɛb. 2006 –

Tala mpe

• Molɔngɔ́ mwa bingumba bya Bas-Congo

Nkásá o libándá

• Bulamatari ya Bas-Congo
• Karta ya Wɛ́sita ya Bas-Congo (na lifalansé)
• Carte ya Ɛ́sita ya Bas-Congo (na lifalansé)

1. (fr)https://web.archive.org/web/20090122145926/http://bas-congo.cd/bc/?q=node/87 Sitɛ wɛ́bɛ ya etúká ya Kɔ́ngɔ ya Nsé
2. 1962–2006: https://web.archive.org/web/20070329054311/http://www.bas-congo.cd/liste_gouverneurs.htm Sitɛ wɛ́bɛ ya etúká ya Kɔ́ngɔ ya Nsé

Bitúká bya Kongó-Kinsásá

Bandundu · Bas-Congo · Ekwatéli · Kasai-Occidental · Kasai-Oriental · Katanga · Kinshasa · Maniema · Nord-Kivu · Etúká ya Monyɛlɛ · Sud-Kivu

Óyo ezalí ndámbo. Okoki kosálisa mpé kosungǎ.