Nui Testamint
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Nui Testamint, aofekort 't NT, is 'n verzaomeling vaan 27 gesjrifte oet 't vreug Christendom op 't Aajdgrieks, wat Zjezus Christus verkondeg es de Messias en Zoon vaan God dee is gekomme um Israël en de wereld te redde vaan de oondergaank. 't Nui Testamint is de twiede haaf vaan de Biebel, 't heileg book vaan 't Christendom. 't Ierste haaf vaan de Biebel, 't Aajd Testamint, kump groetdeils euverheer mèt 't heileg book vaan 't Joededom: de Thora. 't Nui Testamint is dus 't momint boe 't Christendom ziech aofsjeid vaan 't Joededom. Toch verwieze de nuitestamintische gesjrifte dèks nao 't Aajd Testamint. Alle riechtinge vaan 't Christendom gebruke de Biebel, mèt bei Testaminte, es basis vaan 't geluif en 't woord vaan God.
D'n term "Testamint" is aofgeleid vaan 't Latien testamentum, wat op 't Hebreeuws "בְּרִית" (berît) geneump, "διαθήκη" (diathēkē) op 't Aajdgrieks en ouchwel "boond" op 't Limbörgs. In plaots vaan 't "Nui Testamint" weurt daomèt ouch soms op 't Duits gesproke vaan "den Schriften des Neuen Bundes" ofwel de Gesjrifte vaan 't Nui Verboond.
Me verdeilt 't Nui Testamint in veer deile:
| Limbörgse naom | Griekse naom | Opmerkinge |
|---|---|---|
| Evangelië | ||
| Matteüs | Τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον To kata Matthaīon euangelion | |
| Marcus | Τὸ κατὰ Μᾶρκον εὐαγγέλιον To kata Mārkon euangelion | |
| Lucas | Τὸ κατὰ Λουκᾶν εὐαγγέλιον To kata Loukān euangelion | |
| Johannes | Τὸ κατὰ Ἰωάννην εὐαγγέλιον To kata Iōannēn euangelion | |
| Historie | ||
| Handelinge | Πράξεις τῶν Ἀποστόλων Prakseis tōn apostolōn | Grieksen titel beteikent voloet 'Handelinge vaan de apostele'. |
| Epistele vaan Paulus | ||
| Romeine | Πρὸς Ῥωμαίους Pros Rhōmaious | |
| 1 Korinthiërs | Πρὸς Κορινθίους Αʹ Pros Korinthious I | |
| 2 Korinthiërs | Πρὸς Κορινθίους Βʹ Pros Korinthious II | |
| Galate | Πρὸς Γαλάτας Pros Galatas | |
| Efeziërs | Πρὸς Ἐφεσίους Pros Ephesious | |
| Filippenze | Πρὸς Φιλιππησίους Pros Philippēsious | |
| Kolossenze | Προς Κολοσσαεῖς Pros Kolossaeis | |
| 1 Thessalonicenze | Πρὸς Θεσσαλονικεῖς Αʹ Pros Thessalonikeis I | |
| 2 Thessalonicenze | Πρὸς Θεσσαλονικεῖς Βʹ Pros Thessalonikeis II | |
| 1 Timotheüs | Πρὸς Τιμόθεον Αʹ Pros Timotheon I | |
| 2 Timotheüs | Πρὸς Τιμόθεον Βʹ Pros Timotheon II | |
| Titus | Πρὸς Τίτον Pros Titon | |
| Filemon | Πρὸς Φιλήμονα Pros Philēmona | |
| Aander epistele | ||
| Hebreeërs | Πρὸς Ἡβραίους Pros Hebraious | |
| Jakobus | Ἰάκωβος Iakōbos | Epistel vaan, neet aon Jakobus. Gelt veur alle naovolgende. |
| 1 Petrus | Πέτρου Αʹ Petrou I | |
| 2 Petrus | Πέτρου Βʹ Petrou II | |
| 1 Johannes | Ἰωάννη Αʹ Iōannē I | |
| 2 Johannes | Ἰωάννη Βʹ Iōannē II | |
| 3 Johannes | Ἰωάννη Γʹ Iōannē III | |
| Judas | Ἰούδα Iouda | Touwgesjreve aon Judas, dener vaan Zjezeke, neet dezelfde wie Judas Iskariot. Daorum ouch neet te verwarre mèt 't Evangelie nao Judas (zuug oonder). |
| Apocalyptische beuk | ||
| Revelatie | Ἀποκάλυψη του Ιωάννη Apokalupsē tou Iōannē | In 't Nederlands Openbaring. |
Dees apocriefe beuk hure neet bij 't Nui Testamint: ze weure neet door de roems-kathelieke of prottestantse kèrke erkind. Sommege vaan dees beuk zien neet bewoerd gebleve en allein bekind oet verwiezinge door Kèrkvaajers, aandere zien gedeiltelek euvergelieverd, dèks es versjendeleerde papyrus. De rei tot dees beuk zoe slech bekind zien, is tot ze al vreug door Hiëronymus en Augustinus zien verworpe. De beuk waore in gebruuk bij aander christeleke struiminge es de orthodoxe. De in de beuk gepropageerde theologie versjèlt soms hendeg vaan wat me in conventioneel christendom gewoen is. Dit gelt veural veur de gesjrifte vaan 't gnosticisme. Umtot dees gróp in Egypte bezunder actief waor (en ouch umtot in 't druug Egyptisch klimaot vergete papyri neet zoe gaw vergoon), zien väöl vaan dees gesjrifte in 't Koptisch euvergelieverd.
Oonder de apocriefe bij 't Nui Testamint zien:
