From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Voorburg Gewaeze gemeinte in Nederlandj | |||||
| |||||
| Gevörmp | prehistorisch | ||||
| Opgehaeve | 2002 | ||||
| Opgegange in | Leidschendam-Voorburg | ||||
| Provincie | Zuid-Holland | ||||
| Hoofplaats | Voorburg | ||||
| Opperflaakde (bie opluffing) | 6,28 km² | ||||
| – daovan water: | 0,04 km² | ||||
| Inwoeners (kort veur opluffing) | 38.217 (31 december 2001)[1] | ||||
| – deechde: | 6.124,5/km² | ||||
| Lies van börgemeisters | |||||
Voorburg of Veurburg is 'n plaots in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, gemeinte Leidschendam-Voorburg. 't Deit deens es veurstad vaan D'n Haag, boe 't gans aon is vasgegreujd. Voorburg, al in de prehistorie bewoend en in de Romeinsen tied 'n plaots vaan beteikenis, waor tot 2002 'n zelfstandege gemeinte.
Voorburg ligk op 'n aw duinerij en is al sinds 2700 v.Chr. bewoend. Voondste oet de broonstied en iezertied zien hei gedoon. Bij 't begin vaan de Romeinse euverheersing woende hei de Germaanse stam vaan de Cananefate. De strategische beteikenis vaan de locatie greujde sterk in d'n iersten iew nao Christus, wie in 47 de Romeinse veldhier Corbulo hei de Corbulograch deeg grave, um de Maos en de Rijn te verbinde. (E deil vaan de grach leef dinkelek wijer in de Vliet die door 't gebeed kump.) De Romeine stiechde op dees locatie 'n stad, die nao 't bezeuk vaan keizer Hadrianus in 121 Forum Hadriani woort geneump. 't Waor dus 'n merretplaots (forum = merret). Ouch waor 't de hoofplaots vaan de Cananefate, wie bliek oet de latere naom Municipium Aelium Cananefatium. De naom Forum (Hadriani) bleef evels in gebruuk en laog aon de basis veur 't ierste deil vaan d'n huiege naom. Forum Hadriani waor neet groet, meh had 'n stadsmoer en 'n steideleke bevolking die dinkelek oet geromaniseerde Cananefate bestoont. De stad woort roond 270 verlaote; rewiene zien nog iewelaank ziechbaar gewees.
De plaots duuk in de vreug middeliewe weer op es Foreburg in 'n geujerlies vaan de Utrechse kèrk oet d'n achsten of negenden iew. Later woort 't 'n amb, behurend aon de femilies Van Wassenaar en De Linge. Tösse 1615 en 1828 vervölde de stad Delft de rol vaan ambshier. In d'n tied vaan de Rippubliek kaome in Voorburg väöl boeteplaotse te ligke, aongelag in opdrach vaan rieke Hagenere die hei kaome woene. De welvaart vaan deen tied gaof Voorburg 'n aonzeenlek veurkoume, allewel tot 't gein stadsrechte had.
De groete greuj kaom vaanaof 't ind vaan de negentienden iew. De gemeinte D'n Haag drong in deen tied versjèllende kiere bij hoeger euverhede op 'n annexatie aon, boe-op Voorburg besloot daan zelf mer arbeierswieke aon te lègke - 'nen opzat dee lökde, al annexeerde de groete naobergemeinte wel 't landgood Binckhorst. Door 't volbouwe vaan zoeget gans 't groondgebeed woort Voorburg ein vaan de diechsbevolkde gemeintes; oetindelek had ze mie es 6000 inwoeners per verkaante kilometer. In oongeveer dezelfden tied veranderde ouch Rijwijk en Leidschendam in Haagse veurstei.
Op 1 jannewarie 2002 fuseerde Voorburg mèt Leidschendam tot de nui gemeinte Leidschendam-Voorburg. De veurgestèlde naom Vlietstede heet 't neet gehaold. Voorburg woort de hoofplaots vaan de nui fusiegemeinte.
|
|
(logaritmische sjaol; x1795=100)
Voorburg kint in totaol 76 rieksmonuminte.[18] Oonder de aw beziensweerdege gebouwe zien oonder mie de gotische Aw Kèrk, de neogotische Martinuskèrk oet 1893, 't raodhoes Swaensteyn in de Hollandse renaissance (foto), diverse boetehoezer en e paar veurmaolege boerderije. Bij sommege boetehoezer is de groond oonbebouwd gebleve; dit zien allewijl de stadsparke vaan Voorburg.
't Centrum vaan Voorburg is sinds 1971 besjermp stadsgeziech.[19]
De gemeinte Voorburg droog e vrij e sumpel sjèld, wat ziech zoe leet umsjrieve:
Dit waope had 't amb Voorburg al in 't ancien regime; 't kump veur in 't achtienden-iews manuscrip Beelaerts van Blokland. 't Is e sprekend waope, meh ouch 'n verwiezing nao de Romeinse versterking die hei oets stoont. Op 24 juli 1816 bevestegde d'n Hoege Raod vaan Adel de gemeinte Voorburg in 't gebruuk devaan.[20] De börg vaan keel kump ouch trök in 't waope vaan de fusiegemeinte Leidschendam-Voorburg.[21]
De lèste jaore droog de gemeinte ouch e wit veendel mèt dao-op de börg oet 't waope gestileerd geteikend.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg)
