From Wikipedia, the free encyclopedia
Ингушар (ингуш. ГӀалгӀай(Гъалгъай)) Къавкъаздин Автохтон халкьарикай сад я. Ингушетия Республикадин асул халкь. Хьайи республикадикай гъери абур къадим чӀавалай уьмуьр тухузва исятдин Кеферпатавай Осетияда. Рахазва абур жуван ингуш чӀалал. Совет гьукуматди ингушар чеченарихъ галаз санал Къазахстандиз депортация авунвай 1944 йисуз.
{{{тӀвар}}} |
|
Вичин тӀвар: | ГӀалгӀай |
Кьадар: | Урусат: 517 186 (2021) * Ингушетия:473 440 (2021) * Кеферпатавай Осетия:24 286 (2021) * Москва 2850 (2021) * Чечня 1100 (2021) |
Яшамиш жезвай чилер: | {{{яшамиш жезвай чилер}}} |
ЧӀал: | Ингуш ЧӀал |
Дин: | Ислам |
Акатзава: | Нах-Дагъустан халкьар. Нах халкьар (Вайнахар) |
Мукьва халкьар: | Чеченар, Бацбийцар ва амай Къавкъаздин халкьар |
Жуваз ингушар «ингуш» лугьузвач, ГӀалгӀай лугьузва. ГӀалгӀай гафунин мана: минараяр (ингуш. ГӀала) эцигзавайбур. Ингуш тӀвар хьана Исят Кеферпатавай Осетияда авай юкьван асирдин Ангушт хуьруьн тӀварциз килигна. Ангушт хуьр Тарков дередин виридалай чӀехи хуьрерикай сад тир XVII асирда.[1][2][3].
Ингушар чеченариз мукьва халкь я. Кьве халкьни вайнах халкьарикай я. Абурун тарих, адетар ва чӀал ухшарбур я. Гзаф чӀав вайнахарикай чара халкьар туькӀуьр жезвачир, абур куьлуь тайифайарал пай жезвай. С. А. Токаревдин фикирдал ингушар вайнахарикай чара халкь хьана XIX-й вишйисуз. Вайнах Жемятар сад хьана Галга жемятдихъ галаз, ва абурун умуми тӀвар хьана Гъалгъай . И процесс ктяхь хьана анжах 1920 йисара, Джейрах ва Орстхой жемятарни амай жемятар галаз сад хьайила.[4]. XIX-й вишйисуз этнографиядин литературада ингушар чеченарикай чара халкь яз гьисаб жезвачир, абур чечен халкьдин пай гьисаб жезвай.[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.