Армавир марз

Армавир вилаят, Армавир марз (эрм. Արմավիրի մարզ) — Эрменистандин кьиблединни рагъакӀидай пата авай вилаят (эрм. մարզ [марз]) я.

Армавир марз эрм. Արմավիրի մարզ
Пайдах Герб
Кьилин шегьер:	Армавир
ЧӀехи шегьерар:	Армавир, Вагаршапат, Мецамор
Уьлкве:	Эрменистан
Административ паюн:	3 шегьердин ва 94 хуьруьн муниципалитетар
Марзпет	Амбарцум Матевосян
Майдан:	1 241 км²
Агьалияр:	265 770 ксар. (2-лагьай)
· Агьалидин чуькьуьнвал:	214,15 ксар./км²
ЧӀал:	эрмен
Телефондин код:
Сятдин чӀул:	UTC+4:00
ISO 3166 код:	AM.AV
Сайт:	Официал сайт

Чилин кьадар — 1 241 км² я. Агьалияр — 265 770 кас я. Агьалидин къалинвал — 214,15 кас/км² я.

Кьилин шегьер — Армавир я.

Гилан вилаятдин кьил Амбарцум Матевосян я, ам 2018-лагьай йисан 16-лагьай октябрдиз тайинарна^[1].

ТӀвар

Вилаятдин тӀвар вичин меркездин тӀварцӀихъ галаз галкӀанвайди я. Вичел атайла шегьердин тӀвар Эрменистандин 13 тарихдин меркездикай садан гьуьрметдай эцигайди я. Муса Хоренацидин гафарив кьурвал, сур Армавир арамийри эцигна, Тарондай Араратдин кьулувилел куьч хьанвай Айкан хтул.

География

Армавир марздин чилин кьадар — 1242 км² (вири уьлкведин майдандикай адал 4,2 % гьалтзава), и къалурзавай лишандив кьурвал им Эрменистандин виридалайни гъвечӀи вилаят я.

Ам Туьркиядин Карсд вилаятдихъ галаз рагъакӀидай пата ва Идгир вилаятдихъ галаз са сергьятра ава. Сергьятдин яргъивал 130,5 км, Арас вацӀу Эрменистан Туьркиядивай чара ийизва.

Уьлкведин къене ам Арагацотн вилаятдихъ кефердин пата, Арарат вилаятдихъ галаз рагъэкъечӀдай пата, меркез тир Еревандихъ галаз кефердинни рагъэкъечӀдай пата са сергьятра ава.

Тарихдалди, гилан вилаятдин чил Сур Эрменистандин Айрарат вилаятдин Арагацотн регионди, ва гьакӀни Аршаруникни Масяцотн регионрин чӀехи тушир паяри кьунва.

Вири вилаятди хуьруьн майишатдин чилерикай ибарат тир Арарат кьулувилин юкьни-юкьвал чка кьунва. Абурун юкьван гьалдин кьакьанвал — 850 метр гьулуьн дережадилай вине, са бязи кьулувилер 1200 метрдив агакьзава.

Мецамор вацӀ (гьакӀни Севуьр вацӀ хьиз машгьурди) вилаятда вичин сифте кьил къачузвай тек са вацӀ я.

ЧӀехи тушир Айгер вир лап кьериз гьалтзавай ятарганрикай сад я.

Агьалияр

2011-лагьай йисан официал агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Армавир вилаятда 265 770 кас яшамишзавай тир (130 078 итим и 135 692 паб), вири Эрменистандин агьалийрикай адал 8,8 % гьалтзава. Шегьердин агьалияр 85 050 кас (32 %), хуьруьнди — 180 720 кас (68 %) я. Вилаятда 3 шегьердин ва 94 хуьруьн жемят ава.

Виридалайни чӀехи шегьердин жемят Вагаршапат (Эчмиадзин) шегьер я, ана 46 540 кас яшамиш жезва. Маса шегьердин юкьвар — Армавир ва Мецамор я.

Армавир марздин виридалайни чӀехи хуьруьн муниципалитет — Паракар язва, ана 5584 кас яшамишзава.

Миллетар

Миллет	2001 йисан сиягьдиз къачун[2]	Пай	2011 йисан сиягьдиз къачун[3]	Пай
Вири агьалияр	276 233	100 %	265 770	100 %
Эрменияр	257 362	93,17 %	247 853	93,26 %
Езидар	17 665	6,39 %	16 906	6,36 %
Урусар	480	0,17 %	426	0,16 %
Ассирияр	242	0,09 %	178	0,07 %
Курдар	128	0,05 %	157	0,06 %
Украинар	74	0,03 %	82	0,03 %
Гуржияр	Малуматар авач	Малуматар авач	59	0,02 %
Масабурни къалур тавунвайбур	282	0,10 %	109	0,04 %

Вилаятдин кьилер

• Седрак Ованнисян (1996—1998)
• Альберт Героян (1998—2006)
• Ашот Каграманян (2006—2018)
• Гагик Мириджанян (2018)
• Амбарцум Матевосян (с 2018)

Алай чӀаван вилаятдин кьил Амбарцум Матевосян Гуьмри шегьерда 1992-лагьай йисуз вичин дидедиз хьана. Ада Гросмонтдин колледж (2009—2012 йй.) ва Сан-Диегодин Гьукуматдин университет акьалтӀарна (2012—2015 йй.), кьведни Калифорнияда авай кӀелдай чкаяр я. Эрменистандин Америкадин университетда гуманитарни жемятрин илимрин факультетдин менеджервиле кӀвалахна (2016—2018 йй.).

Баянар

1. Эрменистан гьакиматдин сайт — Амбарцум Матевосян
2. Population statistics of Eastern Europe. Ethnic composition of Armenia 2001
3. Population statistics of Eastern Europe. Ethnic composition of Armenia 2011

ЭлячӀунар

• Официал сайт (эрм.)