Chrysis (Χρυσίς) fuit persona dramatis Menandri, anno fere 300 a.C.n. docti, cuius titulus est Eunuchus. Comoediam Menandri hodie deperditam partim reconstituimus e versione Latina anno 161 a.C.n. a Terentio confecta, ubi eadem persona nomen "Thais" gerit. Haec Thais etiam nota est in Divina Comoedia Dantis Alagherii.
De Chryside a Menandro in Eunucho ficta perpauca sciuntur, comoedia ipsa deperdita, nullis fragmentis hodie servatis persona Chrysidis attribuendis. Legimus autem Saturam quintam Persii in quo personas huius comoediae evocantur Chaerestratum Chrysidis amantem, Davum servum et mentorem, qui ambo de Chryside loquuntur:
- "An siccis dedecus obstem
- cognatis? an rem patriam rumore sinistro
- limen ad obscenum frangam, dum Chrysidis udas
- ebrius ante fores extincta cum face canto?"
- "Euge, puer, sapias, dis depellentibus agnam
- percute." "Sed censen plorabit, Dave, relicta?"
- "Nugaris! Solea, puer, obiurgabere rubra,
- ne trepidare velis atque artos rodere casses.
- Nunc ferus et uiolens; at, si vocet, haut mora dicas
- Quidnam igitur faciam? nec nunc, cum arcessat et ultro
- supplicet, accedam?"[1]
Terentius, eandem personam in comoedia sua Eunuchum depingens, nomen in Thaidem mutat e meretrice eo tempore famosissima Thaide Alexandri Magni sectatrice. Thais Terentiana est meretrix Samia, eodem tempore a iuvene Phaedria et a milite Thrasone amata. De hac Thaide Cicero in De amicitia scribitur: "'Magnas vero agere gratias Thais mihi?' Satis erat respondere: magnas; 'ingentes', inquit."[2] Terentium et Ciceronem citat Helinandus Frigidimontis in praedicatione apud scholares Tolosanos.[3]
Dantes Alagherius de hac Thaide apud Ciceronem lexit huiusque responsi meminit. Fortasse mulierem historicam, nec ficticiam, fuisse censuit. Eam igitur in Divina Comoedia Vergilius indicat, in Inferis inter adulatores iacentem:
- Appresso ciò lo duca "Fa che pinghe",
- mi disse "il viso un poco più avante,
- sì che la faccia ben con l'occhio attinghe
- di quella sozza e scapigliata fante
- che là si graffia con l'unghie merdose,
- e or s'accoscia e ora è in piedi stante.
- Taide è, la puttana che rispuose
- al drudo suo quando disse "Ho io grazie
- grandi apo te?": "Anzi maravigliose!".
- E quinci sien le nostre viste sazie".[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
