Octoechos (Graece ὁ Ὀκτώηχος[1] < ὀκτώ 'octo' + ἦχος 'sonus, modus' echos appellatus; Slavonice Осмогласие < о́смь 'octo' + гласъ, Glagolitice ⰳⰾⰰⱄⱏ 'vox', 'sonus') est ratio modorum octo quae ad cantum religiosum in ecclesiis Byzantinis, Syriacis, Armenianis, Georgianis, Latinis, Slavicisque compositam ex Medio Aevo adhibetur. Qui formis mutatis fundamenta traditionis cantuum monodicorum(en) in Ritu Byzantino iam habetur.
Nomina tonis octo tributa cum in linguam Slavonicam ecclesiasticam convertantur inter se variant. Ratio Slavonica plagioi echoi numerabatur glasa 5, 6, 7, 8; quae variationes hic monstrantur, una cum antiquis Graecis specierum octavi nominibus secundum Hagiopolitem[2] (vide Hagiopolitum(en)) et secundum commentationes de cantibus et tonaria theoristarum Carolingianorum. Compositores saeculi quinti decimi, inter quos Emmanuel Chrysaphes (lampadarius(en) apud curiam Palaeologorum Constantinopoli Phrygianum in Lydianum mutaverunt. Nomina Armeniana et eorum circuli temporales in commentario de libris hymnorum octoechos et parakletike repraesantur.
| Octoechos Byzantinus | Osmoglasie Slavonica Ecclesiastica | Species octavi | Octo toni Carolingiani |
|---|---|---|---|
| Primus (ἦχος πρῶτος) | Primus (гласъ а.) | Dorianus | Tonus primus / Authentus protus |
| Secundus (ἦχος δεύτερος) | Secundus (гласъ в.) | Phrygianus | Tonus tertius / Authentus deuterus |
| Tertius (ἦχος τρίτος) | Tertius (гласъ г.) | Lydianus | Tonus quintus / Authentus tritus |
| Quartus (ἦχος τέταρτος) | Quartus (гласъ д.) | Mixolydianus | Tonus septimus / Authentus tetrardus |
| Plagalis Primi (ἦχος πλάγιος τοῦ πρώτου) | Quntus (гласъ є.) | Hypodorianus | Tonus secundus / Plagis proti |
| Plagalis Secundi (ἦχος πλάγιος τοῦ δευτέρου) | Sextus (гласъ ѕ.) | Hypophrygian | Tonus quartus / Plagis deuteri |
| Gravis (ἦχος βαρύς) | Septimus (гласъ з.) | Hypolydianus | Tonus sextus / Plagis triti |
| Plagalis Quarti (ἦχος πλάγιος τοῦ τετάρτου) | Octavus (гласъ и.) | Hypomixolydianus | Tonus octavus / Plagis tetrardi |
Slavi meridiani musica ratione Byzantina utuntur, sed nihilominus numeros variantes in textibus Slavonice Ecclestiastice scriptis semper adhibent.[3]
Secundum tria aeva principalia quibus historia rationis modorum octo dividi possunt, priora verba infra chronologe diffinduntur:
| Octoechos | Aevum | Nota |
|---|---|---|
| Octoechos Hagiopolitus | saecula 6–13 | Pseudo-Ioannes Damascenus[2] |
| Octoechos Panadicus(en) | saecula 13–18 | Ioannes Glykys, Ioannes Koukouzeles |
| Octoechos Neobyzantinus(en) | saecula 18–21 | Chrysanthus Madytos? |
Exsecutio cantuum Byzantinorum cum theoria cuiusdam Chrystanthi comparata est. Investigatio nonaginta quattuor cantuum Byzantinorum a quattuor cantoribus peractorum monstravit cantores certas echorum proprietates quae inter octoechos praestant minuere solere. Minores gradus scalares (centorum(en) 67–133) revera maiores audiebantur, et maximus gradus scalaris (333 centa) contra theoriam minui audiebantur. Cum cantores peragerent, primae notae scalares (I, III, II, IV) deminuendo eminentiae ordine plus quam aliae (V, VI, VII) eminebant.[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
