Man'yōshū

Man'yōshū (Iaponice 万葉集) est summa anthologiae wakae a saeculo quinto ad saeculum octavum (circa 470–759) cuius auctores sunt, Imperatores Iaponiae, populi nomine incerti, et miles ad Sakimori (Iaponica 防人)^[1] Munerus summa operis sunt 4516 wakae, in quo 4208 tanka, 268 chōka (Iaponice:長歌, waka longua)^[2], 63 sedōka (旋頭歌)^[3], 1 bussokusekikatai (仏足石歌体)^[4] in viginti volumina.

-3 (maximum dubium) Latinitas huius rei maxime dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Opus scripti in lingua Iaponica antiqua in kanji per translitterationem Manyō-gana (万葉仮名) et dialectos Iaponicae antiquae includent. Hoc opus wakae influentiam Minamoto no Sanetomo dedit. Quamquam forma nisi tanka de facto abrogati sunt.

Remove ads

大夫之　鞆乃音為奈利　物部乃　大臣　楯立良思母 (carmen 76)

(Translitteratio) : Masuraono tomonootosunari Mononobeno ohomahetsukimi tatetateratsurashimo
- Quos Latine: Nunc vires milites armas sonant, quod ens Momomobe scutum eium tenet pro ritu.^[5]

神風の　伊勢の國にも　あらましを　なにしか来けむ　君のあらなくに (carmen: 163)

(Translitteratio): Kamukazeno Isenokuninimo aramashiwo nanishikakikemu kiminoaranakuni
- Quod Latine: Dum princips mortuus est, melior esse in Ise ubi ventus divinus fluet, quare capite vidi?^[6]

天地の初めの時　ひさかたの　天の河原に　八百萬　千萬神の　神集い　集ひいまして　神分ち　分ちし時に　天照らす　日女の命　天をば知らしめすと　葦原の　瑞穂の國を　天地の　依り合ひの極み　知らしめす　神の命と　天雲の　八重かきわきて　神下し　いませまつりし　高照らす　日の皇子は　飛鳥の　浄の宮に　神ながら　太しきまして　天皇の　敷きます國と　天の原　岩戸を開き　神上がり　上がりいましぬ　わが大王　皇子の命の　天の下　知らしめせば　春花の　貴からむと　望月の　満はしけむと　天の下　四方の人の　大船の　思ひ憑みて　天つ水　仰ぎて待つに　いかさまに　思ほしめしか　つれもなき　真弓の岡に　宮柱　太しきまし　御殿を　高知りまして　明言に　御言問はさず　日月の　まねくなりぬれ　そこ故に　皇子の宮人　行方知らずも (caremen 167)

(Translittaratio):Ametsuchino hajimenotoki hisakatano amanokawarani yaoyorozu chiroorozuno Kamitsudohi tsudoiimashite hamuwakachi wakachishitokini amaterasu hirumenomikoto ameoba shirashimesuto ashiharano misuhonokuniwo ametuchino yoriahinokiwami shirashimesu kaminomikototo amakumono yahekakiwakite makukudashi imasusetsumatsurishi takaterasu hinomikoha asukano kiyominomiyani kamunagara hutokimashitew sumerokino shikimasukunito amenohara iwatowohiraki kamuagari agariimashinu wakaookimi mikonokokoto amenoshita shihounohitono oohuneno omoimanomite amatumizu ahogitematsuni ikasamani omohosemeseka tsuremonaki Mayuminookani miyabashira futoshikimasu miarakawo takashirimashite akigotoni mikotokohasazu hitsukino manekunarinure sokoyuweni mikonomiyahito yukueshirazumo
Quod epitome Latine, (Imperator desncens Amaterasu ex creatione mythlogiae Iaponiae et filius suus imperator esse fas est, at quod illus locu alio iit (mortuus est), populi qui pro principe laborant quod facere nescent.)^[7]

大君は　神にしませば　雨雲の　雷の上に　いほらせるかも (carmen: 236)

(Translitteratio): Ōkimiha Kaminishimaseba amekumono ikazuchinoueni ihoraserukamo
- Quod Latine; Quod tu Impratrix dea es, super fulgorem nuberis pulviaeque urbem creare potes.^[8]

いにしへの　七の賢しき　人どもも　欲せりしものは　酒にあるらし (carmen 340)

(Translitteratio): Inishiheno Nananokashikoki hitodomomo hoserishinomiha sakenishiarurashi
- Quod Latine; Et septem sapientes antiquitate aevo temetum volare putatur

石上　布留の山なる　杉村の　思い過ぐべき　君にあらなくに (carmen: 422)

(Translitteratio): Isonokami Furuno yamanaru Sugimurano Omoisububeki Kiminiaranakuni
- Quod Latine; Quasi cryptomerias montis Furu antiquae ubi Isonokami Templum stat cogitare debeo de tu longue, sine tu.

世間は　空しきものと　あらむとぞ　この照る月は　満ち闕しける (carmen 442)

(Translitteratio): Yonomakaha munashikimonoto aramutozo konotetutsukiha michikakeshikeru
- Quod Latine; Mundus est vanitas, sic dixit hae luna illuminans per vices.

銀も　金も　玉も　何せむに　まされる宝子に　しかめやも (carmen 803)

(Translitteratio): Shiroganemo kuganemo tamamo nanisemuni masareruhoukoni shikameyamo
- Quod Latine; Non argentum, nec aurum, nec lapis quod carissima est, sed meus impubes est!^[9]

天地の　ともに久しく　言継げと　この奇魂　しかしけらしも (carmen 814)

(Translitteratio): Ametsuchino tomonihisashiku iitsugeto konokushimitama shikashikerashimo
- Quod Latine; "Aeterni sit caelum et terra" dicere anima miracla^[10] putari potest.

世の中は　恋繁しゑや　かくしあらば　梅の花にも　成らましものを (carmen 819)^[11]

(Translitteratio): Yoninakaha koishigeshiweya kakushiaraba umenohananimo naramashimonowo
- Quod Latina; Quod mundum dolor causa amore est, et Prunus mume esse volo.

世間を　憂しと　やさしと思えども　飛び立ちかねつ　鳥にしあらねば (carmen 893)

(Translittaratio): Yononakawo ushito yasashito omohedomo tobitachikanetu torinishi araneba
- Quod Latine; Et mundum melancholiam et pessimum puto, non volare fugandi potest, quod non avis sum.^[12]

大君の　命恐み　さし並ぶ　國に出でます　やはしきし　わが背の君を　かけまくも　ゆゆ恐し　住吉の　現人神　船の舳に　領き給ひ　著き給はむ　島の崎崎　依り給はむ　磯の崎崎　荒き波　風にあわせず　草づつみ　疾あらせず　急けく　還し給はね　本の國辺に (caren 1020-1021)

(Translittaratio): Ōkimino mikotokashikomi sashinarabu kuniniidemasu yahashikishi wagasenokimiwo kakemakumo yuyukashikoshi Suminoeno Arahitogagi humenoheno ushihakitamahi tukitawahamu shimanosakizaki yoritamahamu isenosakizaki arakinami kazeniawasezu kusadutumi yamahiarasezu sumiyakeku kaeshitamahane motonokuibeni
- Quos epitime Latine; Sub directone Imperatoris, vir meus ad Shikoku exsul iit. At O Dee quasi homo vivus Suminoe, virem ad terram a navis sine calamitate undae et venti, et reddere terram originalem orabo.^[13]

世間を　常無きものと　今ぞ知る　平城の京師の　移ろふ見れば (carmen 1045)

(Translittaratio) : Yononakawo tsunenakimonoto imazushiru naranomiyakono yuturuhumireba
- Quod Latine; Nunc scio mundum vanitatem esse, vidu narae urbs ruinam transit.

巻向の　山べとよみて　行く水の　水沫のごとし　世の人吾は (carmen 1269)

(Translitteratio): Makimukuno Yamabetoyumite ikumizuno mizuawanogotoshi yonohitowareha
- Quod Latine; Makikumu flumen pres via Yamanobe (via veterisima ex Templum Ōmiwa ad Isonokami Templum) fluet cum pluvi aquae. Mea vel hominium vita est quasi illa pulvis aquae.^[14]

なでしこは　咲きては散りぬと　人は言へど　わが標めし野の花にあらめやも (carmen 1510)

(Translitteratio): Nadeshikoha skitehachirinuto hitohaihedo wagashimeshinono hananiarameyamo
- Quod Latine; Dianthum egrediri et subito conteriri homo dixit, at flos symboli mea in campo.^[15]

生死の　二つの海を　厭はしみ　潮干の山を　しのひつるかも (carmen 3849)

(Translittartio): Imishinino hutatsunoumiwo imahashimi shiohinoyamawo shinohiturukamo
- Quod Latine; Detestor mare vitae et mortis, montem aesto marino^[16] enim desiro.

鯨魚取り　海や死する　山や死する　死すれこそ　海は潮干て　山は枯れすれ (carmen 3852)

(Translitteratio): Inasatori umiyashisuru yamayashisuru shisurekoso umihashiohite yamahakaresure
- Quod Latine: O vanator balaenae, morine mare et montem fas esse? - Sic, quia mare aqua abest et mons conteritur.^[17]

さ百合花　後もあはむと　思へこそ　今のまさかも　うるわしみすれ (carmen: 4088)

(Translittratio): Sayuribama yurimoahamuto omoekoso imanomasakamo uruwashimisure
- Quod Latine; O flos lilium, quia fugax esse cogito, ergo tu nunc tempore pulchrum es.

天皇の御代栄えむと東なるみちのく山に金花咲く (carmen 4097)

(Translitteratio): Sumerokino miyosakaeruto azumanaru Michinokuyamani kuganebanasaku
- "Vivat Imperatoris Throno civitas" sic dixit flos auri egredor in Tohoku orientali.^[18]

天照らす　神の御代より　安の河　なかに隔てて　向かい立ち袖降り交わし　いきの緒に　嘆かす子ら　渡守　船も設けず　橋だにも　私てあらば　その上ゆも　い行き渡し　たずさわり　うながけりて　思ほしき　ことも語らひ　慰むる　心はあらむを　何化しも　秋しあらねば　言問の　ともしき子ら　うつせみの　世の人吾も　ここをしもあやにくすみ　往き更る　年のはごとに　天の原　ふりさけ見つつ　言い継ぐにすれ　(caremen 4125)

(Translitteratio): Amaterasu kaminomiyoyoori yasunokawa makanihedatete mukaitachi sodehurikawashi ikinowoni nagekasiko watarimori humenomaukezu hashidanimo watashiteareraba sonoyoemo iwyumiwatashi tadusawari ukenagawite omowashiki kotomokatarahi nagusamuru kokorohaaramuwo nanikashimo akinishiaraneba kotodohino tomochikikora utusemino yonohitowaremo kokowoshimo ayanikusushimi yukihakaru toshinohagotoni amanohara hurisakemitutu yoitsuginisure
- Quod epitime Latine; (Ex aetate divinitatis Amaterasu, quod inter terre et viam lacteam^[19] non navis nec pons sont, solum autumno homimes caelum ire poest. Hoc dolor est et pro consolatione caelum loquentur.)^[20]

なでしこは　秋咲くものを　君が家の雪の庵に　咲きけるかも(carmen 4231)

(Translitteratio): Nadeshikoha akisakumonowo kimigaieno yuminoihorini sakikerukamo
- Quod Latine; Flos dianthum autumno egrederi fas est, at climate anamali domo tuo cum nice hiemi egredor.

國國の　防人つどひ　船乗りて　別るを見れば　いともすべなし (carmen 4381)

(Translitteratio): Kunigunino Sakimori tudohi hunenorite wakaruwomireba itomosubenashi
- Quod Latine; Miles Sakimori sunt ex onmni nationibus, at ad officium navi separe fas est. Vanitas et vae.

天地の　いづれの神を　祈らばか　うつくし母に　また言問はむ (carmen 4392)

(Translitteratio): Ametuchino izurenokamiwo inorabaka utukushihahani matakototohamu
- Quod Latine; Qualem Deum, aut carli aut terrae orabo, ad matrem meam caram videre et loquere possum?

大君の　命にされば　父母を　斎瓶と置きて　参ゐて来にしを (carmen 4393)

(Translitaratio): Ōkimino mikotonisareba chichihahawo iwaibetooteki maiwitekinishiwo
- Quod Latine; Quod voluntate Imperatori est, vidi patrem matremque reliquando.

Remove ads

[1]
Homo miles qui ximum mittere fas fuerunt.
[2]
forma V-VII V-VII V-VII V-VII ～VII.
[3]
forma V-VII-VII V-VII-VII.
[4]
Forma V-VII-V VII-VII-VII. Nomen causa lapis in Yakushi-ji (薬師寺) templo Buddhista ubi hoc carmen scribatur.
[5]
Carmen ab Impratorice Gemmei dum ritus coronizationis fuit anno 708.
[6]
Carmen ab Ohoku No Himemiko, aevo Imperatrice Dzitō (持統), qui principissa saikū apud Ise Magnum Templum (斎宮) ad Meacum ire videns, dum suum filus^? mortuus est.
[7]
Exemplum "Chōka" a Kakinomoto no Hitomaro
[8]
Carmen a Kaminomoto no Hitomaro de Imperatrice Dzitō.
[9]
Carmen a Yamaoue no Okura
[10]
amima deitatis Templum Ōmiwa
[11]
Inter 32 carmines de pruno mume, cuius praeamblum Sinice: 初春令月、気淑風和、梅被鏡前之粉、蘭薫佩後之香, origo aetate nova Reiwa (令和) factus est.
[12]
Carmen a Yamaoue no Okura
[13]
Carmen dum Isonokami-no-Maro ad Shikoku poenam exsilii datur.
[14]
Carmen a Kakimonoto no Hitomaro
[15]
Carmen a Ōtomo no Yakamochi
[16]
Nirvana in Metaphora signans
[17]
Quod exemplum "Sedōka" est
[18]
Carmen a Ōtomo no Yakamochi
[19]
Expressio carminis de tanabata die 7 Iulii cantat.
[20]
Chōka a Ōtomo no Yakamochi

Remove ads

Man'yōshū, Tomus I, Volumina I-X, a Sasaki Tsunayoshi editus, anno 1927 ISBN 4-00-300051-X
Man'yōshū Tomus II, Volumina XI-XX, idem ISBN 4-00-300052-8

7104 Manyousyu

[1] [1]
Homo miles qui ximum mittere fas fuerunt.

[2] [2]
forma V-VII V-VII V-VII V-VII ～VII.

[3] [3]
forma V-VII-VII V-VII-VII.

[4] [4]
Forma V-VII-V VII-VII-VII. Nomen causa lapis in Yakushi-ji (薬師寺) templo Buddhista ubi hoc carmen scribatur.

[5] [5]
Carmen ab Impratorice Gemmei dum ritus coronizationis fuit anno 708.

[6] [6]
Carmen ab Ohoku No Himemiko, aevo Imperatrice Dzitō (持統), qui principissa saikū apud Ise Magnum Templum (斎宮) ad Meacum ire videns, dum suum filus^? mortuus est.

[7] [7]
Exemplum "Chōka" a Kakinomoto no Hitomaro

[8] [8]
Carmen a Kaminomoto no Hitomaro de Imperatrice Dzitō.

[9] [9]
Carmen a Yamaoue no Okura

[10] [10]
amima deitatis Templum Ōmiwa

[11] [11]
Inter 32 carmines de pruno mume, cuius praeamblum Sinice: 初春令月、気淑風和、梅被鏡前之粉、蘭薫佩後之香, origo aetate nova Reiwa (令和) factus est.

[12] [12]
Carmen a Yamaoue no Okura

[13] [13]
Carmen dum Isonokami-no-Maro ad Shikoku poenam exsilii datur.

[14] [14]
Carmen a Kakimonoto no Hitomaro

[15] [15]
Carmen a Ōtomo no Yakamochi

[16] [16]
Nirvana in Metaphora signans

[17] [17]
Quod exemplum "Sedōka" est

[18] [18]
Carmen a Ōtomo no Yakamochi

[19] [19]
Expressio carminis de tanabata die 7 Iulii cantat.

[20] [20]
Chōka a Ōtomo no Yakamochi

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

Man'yōshū

Wikiwand in your browser!

Man'yōshū

Wikiwand in your browser!

Citationes ex opere

Notae

Bibliographia

Nexus interni