Iuppiter[1] (Graece Ζεύς, gen. Διός) est deus maximus Romanorum, "rex deorum"[2] Iuppiter est deus caeli fulminumque et Saturni filius, qui in Olympo monte domum habet. Videbatur fons omnis auctoritatis Romae, secundum Petrum Grimal. Quercus ei sacra est.
Uxorem Iuppiter Iunonem (Graece Ἥρα) habet, quam quidem saepissime adulterat cum aliis mulieribus coeundo. Nimirum Iuno valde aemula est. Filiam sibi carissimam Minervam (Graece Ἀθηνᾶ) habet.
De etymologia
Nomen Iuppiter initio deductum est a constructione vocativa PIE *dyeu pH2ter, unde Gr. Ζεῦ πάτερ et Lat. *Diū pater > Iū-piter.[3], qui "deus pater" significans; ex forma q.e. Iūpiter evasit Iŭppiter non aliter quam e lītera lĭttera.[4] Templum Iovis erat in Albano monte et in Capitolino Colle. Sacerdos nomen est flamen dialis.
Epitheta Iovis
Multis nominibus Iuppiter appellatur:
- Iuppiter Caelestis
- Iuppiter Conservator Augustorum
- Iuppiter Conservator Orbis (Imperium Romanum protexit)
- Iuppiter Elicius
- Iuppiter Feretrius
- Iuppiter Fulgator
- Iuppiter Lucetius
- Iuppiter Optimus Maximus
- Iuppiter Pluvius
- Iuppiter Stator
- Iuppiter Summanus
- Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351)
- Iuppiter Victor (militibus victoriam dedit)
Etiam nomina regionibus gentibusque
- Iuppiter Ammon (comparatus cum Ammone deo Aegypto)
- Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo Celto e Brixia)
- Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium)
- Iuppiter Dolichenus (comparatus cum Baal deo Syrio)
- Iuppiter Indiges (nomen Aeneae datum)
- Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano)
- Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii)
- Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in Illyria)
- Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in Hispania)
- Iuppiter Taranis (comparatus cum Tarane deo Celto)
- Iuppiter Uxellinus (deus montium altorum)
Notae
Bibliographia
Nexus externi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
