Gneissum

Gneissum^[1] sive gneisium^[2] vel etiam gneissium^[3] (forsitan ex verbo Theodisco antiquo "gneisto", "scintilla" significans)^[4] est ordo lapidum textura parallela, qui plus quam 20 % spathi continent.

Exempla gneissorum ex regione inter Locarnum et Oscelam Lepontiorum.

Origo

Gneissa metamorphosi nata sunt, id est mutatione lapidum sub maxima pressione et temperaturis altis. Materia initialis a multis lapidum tabulatis supponitur. Ad superficiem terestrem gneissum non nisi aut erosione materiae suprapositae aut tabulatis per vires tectonicas levandis.

Ubi gneissum versetur

Gneissa ubique terrarum inveniuntur, imprimis in cratonibus (id est in nucleis praecambricis) continentium, ubi quidem erosione patefiunt. Ut fere fit haec saxa ex eo tempore, quo nata sunt, compluries commutata sunt. Antiquissimas lapidum terrae structuras formant, ut puta illum gneissum, quod prope Acastam rivum in Scuto Canadiensi occidentale invenitur quodque ex Hadaico (circiter 4500 usque ad 3800 milliones abhinc annorum) repetit necnon gneissa, quae in cingulo lapidum viridium Nuvvuagittuq, quod dicitur, in Scuto Canadiensi orientale versantur. Gneissa etiam in regionibus montium recentium vi tectonica levatorum, quae lapidibus metamorphicis abundant, inveniuntur, ut puta in Alpibus mediis.

Notae

1. Encyclopaedia Londinensis (1817), vol. 15, sub voce Gneissum
2. Jahan Retzius: Versuch einer Aufstellung des Mineralreichs, p. 243.
3. Hendrick Carel Van Der Boon Mesch (1820): Disputatio gelogica … de granite, p.3
4. Vide de:Gneis

Nexi externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad gneissum spectant.