From Wikipedia, the free encyclopedia
Arteria (-ae, f.) (Graece ἀρτηρία) est vas sanguineum, quod sanguinem e corde aufert[1], arteriis coronariis exceptis. Partes apparatus circulatorii pleraeque arteriae sanguinem oxygenio abundantem transferunt, eae partes circuli sanguinis maioris sunt; at arteriae pulmonariae circuli pulmonaris sanguinem pauperem oxygenii vehunt ad pulmones, unde oxygenium accepit. Maxima corporis humani arteriarum aorta est.
Cave: notitiae huius paginae nec praescriptiones nec consilia medica sunt. |
Arteria | ||
---|---|---|
Cognitores | ||
TA | A12.0.00.003 A12.2.00.001 | |
Anatomia macroscopica | ||
Schema anatomiae arteriae tunicas eae varias ostendens | ||
Rami arteriosi |
In anatomia arteriae inter magnas, medias, parvas et praecapillares (arteriolas) distinguuntur. Arteriola est vas minus (diametri < 2mm) ex aliqua arteria oriens denique in vasa capillaria ducens. Praeterea secundum structuram microscopicam dividitur arteriae etiam inter elastotypicae et myotypicae.
Morbi arteriarum, arteriopathiae, sunt inflammationis (arteriitis), duritiei (arteriosclerosis), angustiarum (atherosclerosis), latitudinis (aneurysma) rupturae (dissectio), at vulnerum aliorum. Disciplinae medicae, quae morbos vasorum (angiopathias) investigant tratantque sunt praecipue angiologia, chirurgia. Macroangiopathiae saepe ad arterias magnas, microangiopathiae ad parvas respiciunt.
"Arteria" de verbo Graeco ἀρτηρία, tuba, ductus, emanavit. Olim enim Graecus Erasistratus medicus valvis cordis inspectis halitum per arterias currere coniecit, et conexionem inter arterias et tracheam (quem τραχεῖαν ἀρτηρίαν appellavit) suspicatus est.[2]
Arteria ex tunicis tribus composita est:
Inter varias arterias tamen diversitas tunicarum observatur. In aorta tunica media crassior est, tenuior in arteriis minoribus, at in vasis terminalibus capillariis tenuissima. Hac de causa divisio typorum est: arteriae igitur elastotypicae, myotypicae, mixtotypicae, vel convoluae designatae sunt.
Tunicae internae endothelium e cellulis endothelialibus compositum est. Iuxta tunicam mediam, ut in venis, stratum subendotheliale format, in arteriis sane densior membrana elastica interna apparet. In arteriosclerose hic primo accumulatio striarum pinguosarum dictarum atque inflammatio, interdum iam a pueritia, et actiones immunologicae observantur.
Cellulae endotheliales (CE) sunt partes constituentes arteriarum et nexus potens ad systema immunitatis[3]. Praeterea CE extravasatione leucocytorum inflammationem localem initiant, mediatores vasodilatatorias (latius faciens) generant et angiogenesem (nova vasa faciens) incitant [4].
Constat tunica media ex fibris musculorum levium. Haec fibrae imprimis contractione ad tensionem vasorum adimplent. In arteriosclerose hyperplasia fibrarum muscularium levium observatur.
Adventitiae munera mechanica sunt. Composita est tunica haec ex textu conexivo. In adventitia arteriarum maiorum vasa vasorum textum perterebrant.
Ut supra scriptum distributio tunicarum in arteriis non uniformiter videtur. Bene ita vult, ut munera arteriae, per exemplum aortae ab coronariis, diversa sunt. Distinguito:
Munera arteriarum sunt:
Intra circulum sanguinis pressio vecturae perpetua necessis est. Altitudo pressionis intra vasa arteriosa imprimis toni vasalis ope variat: Musculorum levium contractio cum diametri diminutione tensionem et pressionem auget, dilatatio autem minuit.
Si musculi leves tunicae muscularis relaxant, dilatatio diametri et pressionis intravasalis minuti (versus hypotensionem) sequitur. Substantia acidum epoxyeicosatrienoicum (EET) canalium BK (Kca1.1) ope musculorum levium hyperpolarisationis et dilatationis vasis momentum habere videtur[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.