Bellum Franco-Indianum
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bellum Franco-Indianum (1754–1763) fuit Americanum Septentrionale Belli Septem Annorum theatrum. Bellum praecipue inter colonias Americae Britannicae et Novam Franciam gestum est, ambabus partibus a copiis militaribus ex earum civitatibus parentibus, Britanniarum Regno et Francia sustentis, qui anno 1756 inter se denuntiaverunt. Eodem anno, bellum a re regionis tantum in bellum mundanum crevit.
Bellum Franco-Indianum | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||
Belligerentes | |||||||||
Formula:Flagcountry
Foedus Iroquesiorum
Catawba | Regnum Franciae
Algonquin |
||||||||
Imperatores et duces | |||||||||
Geoffrius Amherst Eduardus Braddock Iacobus Wolfe Comes Loudoun Iacobus Abercrombie Eduardus Boscawen Georgius Vasingtonius Ioannes Forbes | Ludovicus Iosephus de Montcalm Marquis de Vaudreuil Baro Dieskau Franciscus Maria Le Marchand de Lignery Chevalier de Lévis Iosephus de Jumonville Marquis Duquesne Daniel Lienard de Beaujeu |
||||||||
Vires | |||||||||
42,000 regulares et militia (potestsa maxima, 1758)[1] | 10,000 regulares (troupes de la terre et troupes de la marine, potestas maxima, 1757)[2] 7,900 militia 2,200 nativi (1759) |
Nomen ad duos principales colonorum Britannicorum hostes spectat: copias Francicas regales variasque copias indigenarum contra eos stantes. Historici Britannici et Europaei, cum nonnullis Canadianis, nomine Bellum Septem Annorum saepe utuntur et nomen bellum Franco-Indianum vitant, nomen aemulatio Anglo-Francica anteponentes. Civitas Canada ex colonis Britannicis et Francicis et populis aboriginalibus deducitur.[3] Canadenses Francogallici bellum La guerre de la Conquête ('Bellum Victoriae') appellant.[4][5]
Gestum est bellum praecipue secundum fines qui Novam Franciam et colonias Britannicas separabat, a Virginia ad Novam Scotiam. Francici, numero magnopere superati, permultos socios Indos usi sunt. Bellum coepit cum homines disputarent de imperio confluentiae fluminum Allegheny et Monongahelae, Furcae Ohii appellatorum, et de situ Arcis Duquesne, castelli Francici prope hodiernum Pittsburgum Pennsylvaniae. Violentia in Proelio Jumonville Glen mense Maio 1754 erupit, cum militia Virginiana, Georgio Vasingtonio viginti duos annos natu duce, impetum contra circuitores Francicos fecit. Decursus Britannici annis 1755, 1756, et 1757 in finibus Pennsylvaniae et Novi Eboraci defecerunt omnes, ob mixturam administrationis malae, controversiarum internarum, et actionum efficacium a bellatoribus Canadianis, Francicis, Indisque gestarum. Arce Beauséjour a Britannis capta in fine qui Novam Scotiam ab Acadia anno 1755 separavit consilia ad expellendos Acadianos confirmavit. Iussa deportationis a Gulielmo Shirley, Duce Principali Americae Septentrionalis, data sunt, gubernatione autem Magnae Britanniae ipsius invita, unde Acadiani, ambo bellatores proelio capti et ei qui sacramentum suae Maiestatis Britannicae dixerant, expulsi sunt. Americani Nativi similiter abacti sunt ut coloni ex Nova Anglia eorum terras occuparent.[6]
Post calamitosa incepta Britannica anno 1757, cum expeditio contra Ludovicoburgum et obsidio Castelli Gulielmi Henrici deficerent atque Indi victimas Britannicas extorquerent et trucidarent, gubernatio Britannica cecidit. Gulielmus Pitt nunc in imperio fuit, qui copias militares in coloniis magnopere auxit. Eodem tempore, Francia multas onerarias navibus longis protectas in periculum adducere ad adiuvandas copias in Nova Francia non iam volebat; potius, suas copias contra Prussiam et eius socios in Europaeo belli theatro conligebat. Inter 1758 et 1760, milites Britannici prospere mediam Novam Franciam pervaserunt, et Montem Regium mense Septembri 1760 occupaverunt.
Exitus militaris et socialis fuit una ex rebus maximi momenti per saeculum certaminum Anglo-Francicorum perpetuorum gestis. Francia Hispaniae suo socio Ludovicianam Francicam ad occidentem Fluminis Mississippiensis concessit pro Hispaniae amissione Floridae (quae Hispania Britanniae pro Havana reddita concesserat). Colonica Franciae praesentia ad septentriones Maris Caribici solum ad insulas Sancti Petri et Miquelon imminuta est, statum Britanniae ut maxima potestas colonica in orientali Americae Septentrionalis dimidio confirmans.