Тыйын чычкан сымалдар
From Wikipedia, the free encyclopedia
Тыйын чычкан сымалдар (Sciuridae) - кемирүүчүлөр түркүмүндөгү сүт эмүүчүлөр тукуму.
Миоцен доорунан белгилүү. Дене уз. 6-60 см, Тыйын чычкандын 25 уруусу (башка маалыматтар боюнча 39), 230дан ашык түрү белгилүү. Алар тыйын чычкандар, ала чычкандар, суурлар, кандек чычкандар ж. б. Евразия, Африка, Түндүк Америка жана Түштүк Американын түндүгү токойлордо, ачык талааларда, ошондой эле тундрада жана дениз деңг. 3800 м бийик тоолордо кезигет. КМШ өлкөлөрүндө 5 уруусунун 22 түрү таралган. Дарактарда, жерде, ийиндерде жашайт. Көбү күндүз активдүү. Кышында чээнге кирет. Негизинен өсүмдүк менен азыктанат, кээси кышка азык камдайт. Жылына 1-3 жолу төлдөйт. Тыйын чычкандын 6 түрү ТКЭСтин, 1 түрү (мензбир сууру) Кыргызстандын Кызыл китебине катталган.