Zanyarê îslamê From Wikipedia, the free encyclopedia
Şêx Nûredînê Birîfkanî (jdb. 1795 - m. 1851) alimê Îslamê û helbestvanê kurd bû.
Şêx Nûredînê Birîfkanî | |
---|---|
Jidayikbûn | 1795 |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Kurê Şêx Ebdulcebarê kurê Şêx Nûredînê kurê Şêx Ebûbekirê kurê Şêx Zeynelabidîne kurê Şêx Şemsedîn e. Şêx Şemsedîn, şêxê terîqeta Xelwetiyê bûye. Ji xelkê bajarê Xelatê bûye. Xelat, dikeve ser qeraxê Behra Wanê. Ji Xelatê hatiye Kurdistana Başûr, di gundê Birîfkan de bi cî bûye. Ev gunde han dikeve nav çiyayên navça Behdînan ên pişta 'Eynsifnê (Şêxan). Şêx Nûredîn di sala 1205ê hicrî de li gunde Birîfkanê hatiye dinê.
Şex Nûredîn li ba bavê xwe Quran xwendiye û jiber kiriye û bûye hefiz. Pişt re çûye feqîtiye. Li bajarê Amediyê li ba Mele Yehyayê Mizûrî xwendiye û çûye Mûsilê. Li Mûsilê li ba çend zanayên bi nav û deng ên wek Şêx Silemanê Kurd, Mela Ebdurehmanê kurê Mela Îsayê Mûsilî û Şêx Yûsuf Efendiyê kurê Remezan, ewe ku bi navê îbn Me'hderbaşî bi nav û dang e, xwendiye û piştre îcaza xwendine wergirtiye.
Dûvre, Şêx Nûredîn, îcaza terîqeta qadirîyê ji Şêx Memduhê kurê Ebdulcelîlê Mûsilî yê Kurd wergirtiye û vegeriyaye gundê xwe Birîfkanê. Li wir dest bi dersgotinê kiriye û hemû çaxê xwe bi dersdan, tesevvuf û kitebnivîsînê derbas kiriye. Ji bili vî ji bo ku Şêx Nûredîn gelek meşhur bû, nav û dengê wî di Kurdistanê de belav bû (heta niha jî belav e), terîqeta Qadiriye belav kir, gelek xelîfe û mirîden wî hebûn; 'alimekî mezin bû û di warê tesevvufê de çend kiteb nivîsandine. Her wisa helbestvanekî mezin jî bû. Şêx Memdûh Birîfkanî dibêje: "Şêx Nûredîn bi zimanê kurdî, erebî û farisî çend dîwanê şi'r danîne." Ez gelek sipasî wî dikim ku ev her du helbestên wî ligel hinek malûmatên li ser jiyana wî ji min re şandine. Şêx Nûredîn di 1268'e hicrî de koça dawî kiriye. Gorra wî li gundê Birîfkanê ye û gelek ji xelkê diçin ziyareta gorra wî.
"Keşeft hebîb femael cinneh min se'd el 'ebd 'ele'l-neceh" Zanayekî şerhek li ser ve menzûmeye nivîsiye binave " Mîr'atu'l Heqaîq Heqqu'l-Teraîq fî Beyanî 'Evvsîyatu'l- Heqaîq". Ev şerh bi destnivîs li Medresa Saî'x li Mûsile heye.
"Fe bizalik el-sirru'l munewer lî'l-wera yenhel sirru'lheqq fî'l-eşya" Ev her du qesîde digel "Tuhfetu'l-Salikîn 'ela Qesîdetu'l Şeyx Nûredîn" di nav destnivîsen El Camî'el-Kebîr de ne. Tuhfetu'l-Salikîn şerha Seyyid Muhemed Nûrî ye ya di sala 1286'e hicrî de li ser yek ji van her du qesîdan daniye û 24 rûpel e.
(1) Mextûtatu'l-Mûsil a Doktor Davvud el-Çelebî Şex
Te divê dil te bi rengê meh û xurşîdî celî bit
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.