xem

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): //
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: xem

Navdêr

Tewandina xem
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xem	xem
Îzafe	xema	xemên
Çemandî	xemê	xeman
Nîşandera çemandî	wê xemê	wan xeman
Bangkirin	xemê	xemino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xemek	xemin
Îzafe	xemeke	xemine
Çemandî	xemekê	xeminan

xem mê

1. derd, kovan, keser, keder, azar, êş, ezyet, ezab, nexweşî, kul, qisawet, qiswet
   • Tew ew dikene jî!. . . Lê, ma qey xema te ye? Ma qey tu û bavê xwe malê pakij dikin û firax û kincan dişon? — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
   • Qet mirin li nik wî xem nebûyî. — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 109, ISBN 978-605-5683-27-6)
2. jan, şkence, îza, nîgeranî, xemgînî, gebsî, bêhntengî, elem, dilgiranî^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

• Minnet ji Xudayî ko bi 'ebdê xwe Melayî
  iksîra xema 'işqê, ne dînar û direm da — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

Jê

• (Lêker) xem xwarin
• (Lêker) xem kirin
• (Navdêr) xemkişandin
• (Navdêr) xemxwarin
• (Navdêr) xemkirin
• (Rengdêr) xemkişandî
• (Rengdêr) xemxwarî
• bêxem
• bêxemî
• bixem
• bixemî
• kêmxem
• kêmxemî
• terkexem
• terkexemî
• xembar
• xembarî
• xemdar
• xemdarî
• xemgîn
• xemgînî
• xemgînîtî
• xemgîntî
• xemkêş
• xemkêşî
• xemnak
• xemnakî
• xemrevandî
• xemrevîn
• xemrevînî
• xemrevînk
• xemsar
• xemsarî
• xemxwer
• xemxwerî
• xem hilgirtin

Etîmolojî

Ji erebî ‎ (), hevreha aramî ܥܡܡ ('-m-m-: tarî bûn).

Werger

• Albanî:  →  m,  →  n,  →  m,  →  m
• Almanî:  →  n,  →  m,  →  m,  →  m,  →  m,  →  nt,  →  n
• Azerî:  → ,  → , ,  → ,  → , ,
• Belarusî:  n (),  m (),  →  nt (),  n (),  m ()
• Bengalî:  →  (),  →  (),  →  (), ()
• Bretonî:  →  n
• Bulgarî:  →  m (),  →  m (),  →  m (),  →  m ()
• Burmayî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Çekî:  →  n
• Çînî:

  Mandarînî:  →  (),  →  (),  →  ()

• Danmarkî:  →  g,  → ,
• Endonezyayî:  → 
• Erebî: ‎ n ()
• Ermenî:  →  (),  →  ()
• Esperantoyî:
• Estonî:
• Farisî: ‎ →  (), ‎ →  (), ‎ →  (), ‎ →  ()
• Fînî:  → ,  → ,  → 
• Fransî:  →  m,  → 
• Gaelîka skotî:  n,  n,  m,  n,  m,  n
• Galîsî:  m,  →  m,  m
• Gotî:  m (),  m ()
• Gurcî: (), (), (), (), (), ()
• Hindî:  →  n (),  →  (),  →  n (),  n (),  n (), ()
• Holendî:  →  nt,  →  g,  →  m
• Îbranî: ‎ →  n ()
• Îdoyî:  → 
• Îngilîziya kevn:  m,  m
• Îngilîziya navîn: ,
• Îngilîzî:  → 
• Îngriyî:
• Îrlendî:  n,  n,  →  m,  n
• Îtalî:  → ,  → ,  →  m,  →  m,  →  m
• Îzlendî:  →  m
• Japonî:  →  (),  →  ()
• Katalanî:  →  m,  →  n,  →  m
• Keçwayî:  → ,
• Kirgizî:  →  ()
• Kîkûyûyî:
• Koreyî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Latgalî: ,
• Latînî:  n,
• Latviyayî: ,
• Lawsî:  →  ()
• Lîtwanî:  →  n
• Makedonî:  →  m ()
• Malagasî:  → 
• Malezî:  → 
• Manksî: ,  m, ,  m,  m,
• Maorî:
• Mecarî:  → ,  → ,  → ,  → 
• Mongolî: (),  →  ()
• Norsiya kevn:  m
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî:  →  n an m

  Norweciya nînorskî:  m

• Oksîtanî:  →  m,  → ,  →  m
• Oromoyî:
• Oygurî: ‎ ()
• Ozbekî:  → ,  → ,  → 
• Polonî:  →  n
• Portugalî:  →  m,  →  m,  → 
• Puncabiya rojavayî: ‎ → 

• Puncabî:  n (),  n ()
• Qazaxî: (), ()
• Romanyayî:  →  m,  →  m,  →  m,  →  m,  →  m,  →  m
• Rusî:  →  nt (),  →  m (),  →  m (),  →  m (),  →  nt (),  →  m ()
• Sanskrîtî: (),  →  nt ()
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî:  m,  m

  Latînî:  →  m,  →  m

• Slovakî:  n,  n
• Slovenî:  →  m
• Spanî:  →  m,  →  m,  →  m,  →  n,  →  m,  →  n,  →  m,  →  n,  → ,  →  n
• Swêdî:  →  g
• Tacikî: (), (), (), ()
• Tamîlî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Tayî:  → ,  →  (),  → 
• Telûgûyî:  →  (),  →  ()
• Teterî:  →  ()
• Tirkî:  → ,  → 
• Tirkmenî: ,
• Toxarî B:
• Urdûyî: ‎ →  n (), ‎ n (), ‎ (), ‎ (), ‎ ()
• Ûkraynî:  m (),  nt (),  n (),  m ()
• Viyetnamî:  → ,  → 
• Weylsî:  →  n,  n,  →  n,  →  n
• Ximêrî:  →  (),  →  (),  →  ()
• Yûnanî:  →  m (),  →  m ()

  Kevn:  m ()

• Zimanê destan ê emerîkî:

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Viyetnamî

Lêker

1. dîtin
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]