tîr
From Wiktionary, the free dictionary
Bilêvkirin
Navdêr 1
tîr mê
- (çek) Çekek seriktûj e ku ji kevanê tê avêtin.
- Eger ku awir tîr bin, çav û birû jî kevan in. Di helbestan de wekî evîndar birûyên xwe xwar bike ev mîna kevanê vedikişe, tê pejirandin. Birû ji ber ku tîra herî dijwar biaveje xwe vedikişîne. — (Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin, Reşît Rojdar Yildiz, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi)
- Ji wê rojê dizanî min
Ko yar ew tîr li cergê da
Gelo dîsa bibînim ez — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Reş e weke qîrê,
Rast e weke tîrê.
Bi alfabeyên din
Bide ber
Jê
Etîmolojî
Hevreha soranî تیر (tîr), farisî تیر (tîr), tacikî тир (tîr), pehlewî tigr, avestayî tiẍre-, tiẍri-, ji zimanên îranî. Herwiha bide ber sûmerî 𒋾 (ti: tîr)
Bi zaravayên din
- Soranî: تیر (tîr)
Werger
tîr wek çek yan nîşan
- Abazayî: сагӏындакъ (sāʿəndāq̇)
- Abxazî: ахәымпал (āx°əmṗāl)
- Adîgeyî: щэбзащ (š̍ăbzāš̍)
- Afrîkansî: pyl, skig
- Akanî: agyan
- Albanî: shigjetë → sq m, ber → sq n
- Almanî: Pfeil → de n
- Amanabî: fak
- Amharî: ፍላጣ (fəlaṭa), ቀስት (ḳäst), ፍላጻ (fəlaṣa)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: k’aa’ist'aaní
- Aramî:
- Siryaniya klasîk: ܓܐܪܐ (giʾrā)
- Arawak: simala
- Aromanî: sãdzeatã
- Asamî: কাঁড় (kãr)
- Astûrî: flecha m
- Avarî: йойохул гӏучӏ (jojoχul ʿuč̣), чӏор (č̣or)
- Avestayî: 𐬙𐬌𐬔𐬭𐬌 (tigri)
- Aymarayî: mich'i
- Azerî: ox → az
- Baskî: gezi → eu
- Başkîrî: уҡ (uq)
- Belarusî: страла́ m (stralá)
- Bengalî: তীর → bn (tir)
- Bîslamayî: ara
- Bororoyî: tugo
- Bulgarî: стрела́ → bg m (strelá)
- Burmayî: မြား → my (mra:)
- Çamicuroyî: ashkololi
- Çeçenî: пха (pχa)
- Çekî: šíp → cs n, střela → cs m
- Çerokî: ᎫᏂ (guni)
- Çeyenî: maahe
- Çînî:
- Çîpewî: k’á
- Çoktawî: oo-ske-noc-kay
- Çuvaşî: ҫӗмрен (śĕmren)
- Danmarkî: pil g
- Dargwayî: урги (urgi)
- Divehî: ތީރު (tīru)
- Dongşîangî: sumu
- Elfdalî: kuov n
- Endonezyayî: panah → id
- Erebî: سَهْم → ar n (sahm)
- Ermenî: նետ → hy (net)
- Erzayî: нал (nal), нал (nal)
- Esperantoyî: sago → eo
- Estonî: nool → et
- Evenkî: нюр (ņur)
- Eweyî: aŋutrɔ nt
- Farisiya navîn: 𐭲𐭢𐭫 (tgl /tigr/)
- Farisî: تیر → fa (tir)
- Ferî: ørvur n, pílur n, ørv m
- Fînî: nuoli → fi
- Fransî: flèche → fr m
- Friyolî: frece m
- Frîsiya saterlandî: Stroal n
- Frîsî: pylk nt
- Gaelîka skotî: saighead m, gath m
- Galîsî: frecha m, frisga m, seta → gl m
- Gotî: 𐌰𐍂𐍈𐌰𐌶𐌽𐌰 m (arƕazna)
- Gujaratî: બાણ (bāṇ)
- Gurcî: ისარი (isari)
- Hawayî: pua, pua pana
- Hawsayî: kibiya
- Hindî: तीर → hi n (tīr), बाण → hi (bāṇ)
- Holendî: pijl → nl n
- Hunsrikî: Peil n
- Îbranî: חֵץ → he n (khets)
- Îdoyî: flecho → io
- Îgboyî: arọ
- Îngilîziya kevn: flān n
- Îngilîzî: arrow → en
- Îngûşî: тӏаьск (ṭäsk)
- Înterlîngua: flecha, sagitta
- Îrlendî: saighead m
- Îsthmus zapotekî: baxa, baza
- Îtalî: freccia → it m
- Îzlendî: ör → is m
- Japonî: 矢 → ja (や, ya)
- Jarayî: ƀrom
- Javayiya kevn: panah
- Javayî: ꦥꦤꦃ → jv
- Kabardî: шабзэ (šābză)
- Kalalîsûtî: qarsoq
- Kannadayî: ಅಂಬು → kn (ambu), ಬಾಣ → kn (bāṇa)
- Karaçay-balkarî: окъ
- Karelî: piili
- Katalanî: fletxa → ca m, sageta → ca m
- Keçwayî: wach'i
- Ketî: ӄам
- Kirgizî: жебе → ky (cebe)
- Kîkûyûyî: mũguĩ 3
- Kîngalî: ඊය (īya)
- Komî-permyakî: ньӧв (nʹöv)
- Koreyî: 화살 → ko (hwasal)
- Kornî: seth
- Kumikî: окъ (oq)
- Lakî: чӏатӏаракӏ (č̣aṭaraḳ)
- Lakotayî: waŋhíŋkpe
- Latgalî: šautra m
- Latînî: sagitta → la m
- Latviyayî: bulta m, šautra m, strēle m
- Lawsî: ລູກສອນ (lūk sǭn), ສອນ (sǭn)
- Lingalayî: likulá
- Lîtwanî: strėlė m
- Lueyî: ᦔᦹᧃ (ṗuen), ᦐᦱᧉᦺᦙᧉ (ṅaa2may2)
- Luksembûrgî: Fäil n
- Makedonî: стрела m (strela)
- Malayalamî: അമ്പ് → ml (ampŭ)
- Malezî: panah → ms
- Malezî: ڤانه
- Maltayî: vleġġa m
- Mançûyî: ᠰᡳᡵᡩᠠᠨ (sirdan), ᠨᡳᡵᡠ (niru)
- Mansî: ня̄л (nâ̄l)
- Maorî: kōpere, pere
- Maratî: बाण (bāṇ)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: пикш
- Mecarî: nyíl → hu
- Misrî:
(šsr n),
(zwn n)
- Mohawkî: kayonkwere
- Mokşayî: нал (nal)
- Mongolî:
- Monî: လဴ
- Nahwatliya klasîk: mitl
- Nahwatlî: mitl → nah
- Nanticokeyî: allontz
- Navajoyî: kʼaaʼ
- Nedersaksî: Piel n, Piil n
- Norsiya kevn: ǫr m
- Norwecî: pil → no
- Nottoway-meherrînî: aruntquaserank
- Ojibweyî: mitigwanwi, bikwak, ginwaakwanwi, gii'anwaakonwi, asawaan
- Oksîtanî: flècha → oc m, sageta → oc m
- Oneidayî: kayú:kwile̲’
- Oriyayî: ତୀର → or (tīrô)
- Osetî: фат (fat)
- Osmanî: اوق (ok), تیر (tir), سهم (sehm)
- Oygurî: ئوق (oq)
- Ozbekî: oʻq → uz, tir → uz
- Palî: usu, sara n, bāṇa n
- Peştûyî: غشۍ (ǧašëy)
- Pîrahayî: kahaí
- Plodîşî: Feil m
- Polonî: strzała → pl m, szyp n
- Portugaliya kevn: saeta
- Portugalî: flecha → pt m, seta → pt m
- Puncabî: ਤੀਰ (tīr)
- Qazaxî: жебе (jebe), оқ (oq)
- Rajasthanî: तीर (tīr)
- Rohingyayî: tir
- Romancî: frizza m
- Romanyayî: săgeată → ro m
- Kirîlî: сэӂатэ m
- Rusî: стрела́ → ru m (strelá)
- Samiya bakurî: njuolla
- Sanskrîtî: इषु → sa n (iṣu), बाण → sa (bāṇa), शर → sa n (śara)
- Sicîlî: freccia m
- Sindhî: پيِلو → sd (pīlō)
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: стрѣла m (strěla)
- Slovakî: šíp, strela m
- Slovenî: puščica → sl m
- Slovînsî: střåula m
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: motsu
- Spanî: flecha → es m, saeta → es m
- Sûdovî: strēla m
- Sûmerî: 𒋾 (TI)
- Svanî: ცხვი (cxvi)
- Swahîlî: mshale → sw
- Swêdî: pil → sv g
- Şawneeyî: la nàhl we
- Şerpayî: མདའ (da)
- Tabasaranî: чӏимир (č̣imir)
- Tacikî: тир → tg (tir)
- Tagalogî: tunod → tl, palaso, pletsa
- Tamîlî: அம்பு → ta (ampu)
- Taosî: łúonemą
- Tatî: ух
- Tayî: ลูกศร, ศร (sɔ̌ɔn)
- Telûgûyî: బాణము → te (bāṇamu), అమ్ము → te (ammu)
- Teteriya krîmî: oq
- Teterî: ук → tt (uq)
- Tetûmî: hana
- Tigrînî: መንትግ (mäntg), ኵናት (kʷənat), ፍላጻ (fəlaṣa)
- Tirkî: ok → tr
- Tirkmenî: ok, peýkam
- Tîbetî: མདའ (mda')
- Tlingitî: chooneit
- Toxarî B: prere, tsain
- Tuteloyî: mañkoi, mañksii
- Tuvanî: согун (sogun)
- Udmurtî: ньӧл (nʹöl)
- Ugarîtî: 𐎈𐎑 (ḥẓ)
- Urdûyî: تیر n (tīr)
- Ûkraynî: стріла́ m (strilá)
- Viyetnamî: mũi tên → vi, tên → vi
- Volapûkî: sagit → vo
- Walonî: fritche → wa m, fletche → wa m
- Weylsî: saeth → cy m
- Wolofî: fitt → wo, fett
- Ximêrî: ព្រួញ → km (pruəñ), សរ → km (sɑɑ)
- Xosayî: utolo
- Yakutî: ох (ox), оноҕос (onoğos)
- Yidîşî: פֿײַל m (fayl)
- Yorubayî: o̩fà
- Yupîkiya navendî: qeruq
- Yûnanî: βέλος → el nt (vélos), σαΐτα → el m (saḯta)
- Zhuangî: naq, cienq, bwn
- Zuluyî: umcibisholo 3 an 4
- ǃXóõ: gǁqhàã
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
tîr mê
Etîmolojî
Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
Rengdêr
- şileya ne zelal, şileya bihêz, şileya xurt
şileya kêm av û zêde tiştek din tê de heye- Xwîna ku jê dihat sorereş û tîr bû. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- (...) carina jî bi hemû dengan ko hungiva tîr û xwîna ron tevî hev dikirin. — (Mehmed Uzun, Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)
- sift; tiştên req, hişk; dijberê ronatî
- (...) di devê deriyê odê de dûmaneke tîr û tûj li ruyê wî dikeve (...) — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
- xestî. Mirovên bi nexweşiya şekir ketine, xestiya glukozê di nav xwîna wan de bilind e, ji ber wê yekê xwîna wan piçek tîr e.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Dijmane
Bide ber
Bikaranîn
Jê
Etîmolojî
Ji proto-hindûewropî *tegus, hevreha peştûyî ټينګ (ṭing), ermenî թանձր (tencir), albanî thuk, îngilîzî thick, almanî dick, holendî dik...
Werger
- Adîgeyî: ӏужъу (ʾ°ẑ°)
- Almanî: dick → de
- Azerî: qəliz, qatı
- Başkîrî: ҡуйы (quyï)
- Belarusî: густы́ → be (hustý)
- Bulgarî: гъст → bg n (gǎst)
- Burmayî: ပျစ် → my (pyac)
- Çekî: hustý → cs n
- Çînî:
- Danmarkî: tyk → da
- Endonezyayî: kental → id
- Erebî: غَلِيظ (ḡalīẓ)
- Ermenî: թանձր → hy (tʿanjr)
- Farisî: غلیظ → fa (ğaliz), سفت → fa (seft), ستبر → fa (setabr), دفزک → fa (dafzak)
- Fînî: sakea → fi, tiheä → fi
- Fransî: épais → fr
- Gaelîka skotî: tiugh
- Galîsî: testo → gl n, espeso → gl n
- Gurcî: სქელი (skeli)
- Haîtî: pwès
- Holendî: dik → nl, dikke → nl
- Îngilîzî: thick → en (having viscous consistency), dense → en
- Japonî: 濃い → ja (こい, koi)
- Kabardî: ӏувы (ʾ°və)
- Katalanî: espès → ca
- Koreyî: 짙다 → ko (jitda), 농후하다 → ko (nonghuhada)
- Makedonî: густ n (gust)
- Malezî: pekat → ms
- Mançûyî: ᡨᡠᠮᡳᠨ (tumin)
- Mecarî: sűrű → hu
- Normandî: êpais
- Oksîtanî: espés → oc
- Osmanî: قویو (koyu)
- Peştûyî: ټينګ (ṭing)
- Polonî: gęsty → pl
- Portugalî: espesso → pt
- Rusî: густо́й → ru (gustój)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: hustý
- Slovenî: góst → sl
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: gusty
- Spanî: espeso → es
- Swêdî: tjock → sv
- Tacikî: ғализ (ġaliz)
- Tayî: ข้น → th (kôn)
- Telûgûyî: చిక్కని → te (cikkani)
- Tirkî: yoğun → tr
- Ûkraynî: густи́й → uk (hustýj)
- Viyetnamî: đặc → vi
- Weylsî: tew → cy
- Zhuangî: gwd, gwg, gud
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
