Kûba

Kûba, navê fermî Komara Kûbayê (spanî: República de Cuba) girav û dewleteke Karîbê ye. Serbajarê Kûbayê Havana ye.

Ji bo maneyên din li Kûba (cudakirin) binêre.

Republic of Cuba  Kûba República de Cuba
Ala Mertal
Dirûşm: Homeland or Death, we shall overcome!
Sirûd: El Himno de Bayamo
Kûba li ser nexşeyê
Paytext		Havana  22°0'Bk, 79°30'Ra
Zimanên fermî		zimanê spanî
Zimanên tên bikaranîn		zimanê spanî Lucumí Cuban Sign Language
Rêveberî		dewleta yekpare
•	Serokdewlet	Miguel Díaz-Canel (2018–)
•	Serokwezîr	Manuel Marrero Cruz (2019–)
Avakirin
•	Dema avakirinê	10 kanûna pêşîn 1898
•	Rûerd	109.884 kîlometre çargoşe
Gelhe
•	Giştî	10.985.974 (2023)
Demjimêr		UTC-5 America/Havana
Hatûçûna ajotinê		right
Koda telefonê		+53
Malper http://www.cuba.cu

Etîmolojî

Navê Kûba ji Zimanên Taíno tê. Ku wateya rastîn bi navê lê dibe wek wergerandî 'cihê ku erdên bi bereket bi firawanî ye' (cubao),^[1] or 'great place' (coabana).^[2] Nivîskar bawer dikin ku Christopher Columbus Portûgalîbûye û dewletekî bi navê Kûba ji aliyê Columbus ji bo bajarê Kûbayê li navçeya Beja li Portûgal bû.^[3][4]

Dîrok

Pêşdîrok

Abîdeyekî Hatuey, ku zûyî yên Taíno yên kahîna Kûbayê

Berî hatina Spaniyan, Kûba ji aliyê sê eşîrên cuda ya gelê Hindî Amerîkan ve niştevan bû. Taíno (ku gelên Arawak), Guanajatabey, û Gelên Ciboney in.

Bav û kalên Ciboney koçberî parzemîna Amerîkaya Başûr bûn, ku bi kurtirîn malperên heta 5,000 BP digihêje.^[5]

Taino ji Hispanyola yên di wextekî sedsala 3emîn ya A.D de hat, dema ku Columbus hat ew sedestên çanda bi hejmara 150,000 hezar li Kûbayê bûn.

Navê "Kûba" ji rastiyên zimanê Taíno tê. Ev navdêr ji wateya coabana wek "cihekî mezin," an jî wateya cubao wek "cihê ku erdên bi bereket bi firawanî ye" tê.^[6][7]

Cotkarên Taino di dema cotkarên Ciboney herwiha nêçîrvan û ravkerê civyariyê bûn.

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Kûba de hene.

Çavkanî

1. The Dictionary of the Taino Language (plate 8) Alfred Carrada
2. Dictionary – Taino indigenous peoples of the Caribbean Dictionary -- ^{Girêdana arşîvê 2008-04-30 li ser Wayback Machine}
3. Augusto Mascarenhas Barreto: O Português. Cristóvão Colombo Agente Secreto do Rei Dom João II. Ed. Referendo, Lissabon 1988. English: The Portuguese Columbus: secret agent of King John II, Palgrave Macmillan, ISBN 0-333-56315-8
4. da Silva, Manuel L. and Silvia Jorge da Silva. (2008). Christopher Columbus was Portuguese, Express Printing, Fall River, MA. 396pp. ISBN 978-1-60702-824-6.
5. Ramón Dacal Moure, Manuel Rivero de la Calle (1996). Art and archaeology of pre-Columbian Cuba. University of Pittsburgh Press. r. 22. ISBN 0-8229-3955-X.
6. "Taino Indians in Cuba". Ji orîjînalê di 4 sibat 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 2 kanûna pêşîn 2016.
7. "Taíno - Taino Museum".

Bîbliyografî

• Domínguez, Jorge I. (2003), A Constitution for Cuba's Political Transition: The Utility of Retaining (and Amending) the 1992 Constitution (PDF), Coral Gables, FL: Institute for Cuban and Cuban-American Studies, University of Miami, ISBN 978-1-932385-04-5, roja gihiştinê 19 tebax 2012