Dîroka Kurdistana Osmaniyan

Dîroka Kurdistana Osmaniyan^[1] hemû dîrok û çêbûnên di wextê desthilata Osmaniyan de li ser Kurdistanê rûdane dihundrîne.

di sala 1893iyan de ji aliyê Ebdulhemîd ve hatiye weşandin ev xerîte ku tê de کردستان nivîsiye, Xerîteya Kurdistanê

Di Şerê Çaldiranê de hinek mîrektiyên kurdan li gel Osmaniyan bi Sefewiyan şer kir. Piştî şer 16 mîrên kurd li ser navê 50 senceqan û Selîmê 1ê peymaneke hevkariyê destnîşan kir.^[2]

Osmaniyan 1847ê de mîrektiyên Baban û Botan, 1848ê de mîrektiyên Hekarî û Badînan ji holê rakirin.

Nêrîna giştî

 Gotara bingehîn: Dîroka Kurdistanê

Piştî Peymana Zehabê hemû axa Kurdistanê bi awayeke fermî di navbera du dewletên sereke yên Rojhilata Navîn ve hate parçe kirin.

Mîrektiya Bedlîsê (1182–1847)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Bedlîsê

Mîrektiya Botan(1338-1855)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Botan

Mirektiya Badînan (1376–1843)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Badînan

Mîrektiya Hekarî(1380-1845)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Hekarî

Mîrektiya Soran(1530-1835)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Soran

Mîrektiya Baban (1649–1850)

 Gotara bingehîn: Mîrektiya Baban

• Serhildana Ebdurehman Paşayê Babanî
• Serhildana Ehmed Paşayê Babanî

Piştî şerê cîhanî yê yekem

 Gotara bingehîn: Dîroka Bakurê Kurdistanê

 Gotara bingehîn: Dîroka Başûrê Kurdistanê

 Gotara bingehîn: Dîroka Rojavaya Kurdistanê

Mijarên têkildar

• Dîroka Rojhilatê Kurdistanê

Pirtûk û Lêkolîn

• Osmanlı'nın Son Yüzyılında Kürtler, Nihat Karademir, Weşanên Nûbiharê
• Sultan Abdülhamid ve Kürtler, Nihat Karademir, Weşanên Nûbiharê
• Darül İslam, Osmanlı'nın Şark Bölgesine Seyahat, Mark Sykes, Weşanên Avestayê
• Osmanlı Devletinde Aşiret Mektebi, Alişan Akpınar
• Tewarîxî cedîdî Kurdistan (pirtûk), Mela Mehmûdê Beyazidî
• Hatıralar, Ebubekir Hazım Tepeyran

Çavkanî

1. Türki Korkunun Anatomisi Irak Kürdistanı ve Etkilerî, Zeynel Abidin Yaprak, Weşanên Doz 2005, r: 54
2. İmparatorluk, Sınır ve Aşiret, Nejat Abdulla, Weşanên Avesta, 2008, r:484