![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/World_geologic_provinces.jpg/640px-World_geologic_provinces.jpg&w=640&q=50)
Orojenî
From Wikipedia, the free encyclopedia
Orojenî, (bi îngilîzî Orogeny) mekanîzmaya bingehîn e ku dibe sedema çêbûna çiyayên li ser rûyê parzemînan. Orojenî, dema ku tevgera plakeyan de marjîn teng dike, bûyerek e ku li ser plekaya hevgirtî pêk tê. Orojenî rêzek pêvajoyên jeolojîkî yên ku bi hev re wekê orojenez binavkirin vedihewîne. Ev hem dibe sedema deformasyona awayî ya erdê û hem jî dibe sedema cihêrengiya pêkhate ya lîtosfera erdê (qorç û mantoya herî jorîn). Kemberek orjenîk an jî orjenek çêdibe dema ku plakaya pêçandî diqelişe û tê bilindkirin ku yek an çend rêze çiyayan çêbike; ev yek rêzek pêvajoyên jeolojîk bi hev re jê re orogenesis tê gotin. Pêvajo an bûyerek sînorojenîk e ku di dema orojenî yê de pêk tê.[1][2]
![]() | Ev gotar sêwî ye. Ti girêdanên li ser vê gotarê tine. (tîrmeh 2024) |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/World_geologic_provinces.jpg/640px-World_geologic_provinces.jpg)