![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Vaccination-polio-india.jpg/640px-Vaccination-polio-india.jpg&w=640&q=50)
ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ (ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವುದು)
From Wikipedia, the free encyclopedia
ಯಾವುದೇ ಒಂದು ರೋಗಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿರೋಧಕ(ಇಮ್ಯುನಿಟಿ) ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರತಿಜನಕ (ಆಂಟಿಜೆನಿಕ್) ವಸ್ತುವನ್ನು (ಒಂದು ಲಸಿಕೆ) ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ (ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಹಾಕುವುದು) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲಸಿಕೆಗಳು ಅನೇಕ ರೋಗಕಾರಕು ಉಂಟುಮಾಡುವಂತಹ ಸೋಂಕುಗಳಿಂದಾಗುವ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತವೆ. ಅನೇಕ ಲಸಿಕೆಗಳ ಪೈಕಿ ವೈರಸ್ ರೋಗದ ಲಸಿಕೆ [1], HPV ಲಸಿಕೆ [2] ಮತ್ತು ಸೀತಾಳೆ ಸಿಡುಬು (ಚಿಕನ್ಪಾಕ್ಸ್) ಲಸಿಕೆಗಳು[3] ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಬಲವಾದ ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿವೆ. ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ,ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟ ಬಹುದಾದ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಹಾಗೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಧಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿ ನೀಡಲಾದ ಲಸಿಕೆಯು ಜೀವಂತ ಆದರೆರೋಗಕಾರಕದ(ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯ ಅಥವಾ ವೈರಸ್ಗಳು) ಕ್ಷೀಣ ರೂಪವಾಗಿರಬಹುದು , ಈ ರೋಗಕಾರಕಗಳ ಸತ್ತ ಅಥವಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ರೂಪಗಳಾಗಿರಬಹುದು, ಅಥವಾ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಮಾದರಿಯ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿರಬಹುದು.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Vaccination-polio-india.jpg/640px-Vaccination-polio-india.jpg)
ಮನುಷ್ಯರು ಇತರೆ ಸೋಂಕುಗಳಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಚುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ತಡೆಯಲೆತ್ನಿಸಿದ ಮೊದಲ ರೋಗವೇ ಸಿಡುಬು (ಸ್ಮಾಲ್ ಪಾಕ್ಸ್). ಸಿಡುಬನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವ (ಇನಾಕ್ಯುಲೇಷನ್ನ) ಪದ್ಧತಿಯು ಚೀನಾ ಅಥವಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 200 BCಗೂ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. [4] ಇಸವಿ 1718ರಲ್ಲಿ ಲೇಡಿ ಮೇರಿ ವೊರ್ಟ್ಲೆ ಮಾಂಟಗು ವರದಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಕಾರ, ತುರ್ಕರು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸಿಡುಬನ್ನು ಕ್ಷೀಣಿಸುವ ಅಂಶಗಳುಳ್ಳ ದ್ರವವನ್ನು ಚುಚ್ಚಿಕಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು, ಹಾಗೂ ಆಕೆ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಸಹ ಚುಚ್ಚಿದ್ದರಂತೆ. [5] 1796ರ ಮೊದಲು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವೈದ್ಯ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಜೆನರ್, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ದನದ ಸಿಡುಬಿನ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಸಿಡುಬಿಗೆ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಬಳಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಆರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು. ಒಬ್ಬ ಅಜ್ಞಾತ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ (ಸುಮಾರು 1771), ಶ್ರೀಮತಿ ಸೆವೆಲ್, ಜರ್ಮನಿ (ಸುಮಾರು 1772), ಶ್ರೀ. ಜೆನ್ಸೆನ್, ಜರ್ಮನಿ (ಸುಮಾರು 1770); ಬೆಂಜಮಿನ್ ಜೆಸ್ಟಿ, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, 1774, ಶ್ರೀಮತಿ ರೆಂಡಾಲ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ (ಸುಮಾರು 1782), ಹಾಗೂ ಪೀಟರ್ ಪ್ಲೆಟ್, ಜರ್ಮನಿ, 1791. [6]
'ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್' ಎನ್ನುವ ಪದವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಜೆನ್ನರ್ 1796ರಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರು. ಲೂಯಿಸ್ ಪಾಶ್ಚರ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರವರ್ತನಕಾರಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ವಿಸ್ತಾರವಾಯಿತು. ಇದನ್ನು 'ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್ (ಲಸಿಕೆಹಾಕಿಸುವುದು)' Latin: vacca—cow ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ಹಸುಗಳಿಗೆ ಸೋಂಕು ತಗುಲಿಸಿದ 'ದನದ ಸಿಡುಬು' ಎಂಬ ಸೌಮ್ಯ ವೈರಸ್ನಿಂದ ಮೊದಲ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿ ಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಹೊಸ ಲಸಿಕೆಯು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಹಾಗೂ ಮಾರಕ ಸಿಡುಬಿನ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಲ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಿತು. ರೂಢಿ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ 'ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್' ಮತ್ತು 'ಇಮ್ಯುನೈಸೇಷನ್' ಎರಡೂ ಪದಗಳಿಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ಅರ್ಥದ ಪದಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ಷೀಣವಾಗಿಸಿರದ ಜೀವಂತ ರೋಗಕಾರಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ರೋಗಾಣು ಚುಚ್ಚಿಕೆ (ಇನಾಕ್ಯುಲೇಷನ್) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಿಂತಲೂ ಇದು ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಇವೆರಡನ್ನೂ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 'ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವಿಕೆ' ಎಂಬ ಉಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸಿಡುಬು ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.[4] [6]
ನೈತಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತಿತ್ತರ ಆಧಾರಗಳ ಮೇಲೆ, ಲಸಿಕೆ ಹಾಕುವ ಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ವಿವಾದ ಎದುರಾಗುತ್ತಲಿದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ವಿರಳ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿದ್ದರಿಂದ ಜನರಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗಿರಬಹುದು; ಈ ಹಾನಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಪರಿಹಾರವನ್ನೂ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಆರಂಭಿಕ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ಲಸಿಕೆಯ ಕಡ್ಡಾಯ ಬಳಕೆಯಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕ ಸ್ವೀಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಸಾಮೂಹಿಕ ಲಸಿಕಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಲವಾರು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿದ್ದ ವಿವಿಧ ರೋಗಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಮಾಡಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಹಾಯವಾಯಿತು.