នូវែលហ្សេឡង់

​ប្រទេសនូវែលហ្សេឡង់​ (ភាសាអង់គ្លេស៖ New Zealand និងភាសាម៉ាវរី៖ Aotearoa) គឺជាប្រទេសកោះមួយស្ថិតនៅប៉ែកនិរតីនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ ប្រទេសនេះមានដែនដីធំៗចំនួនពីរគឺ កោះខាងជើង (Te Ika-a-Māui) និងកោះខាងត្បូង (Te Waipounamu) និងបូករួមជាមួយកោះតូចៗចំនួន ៧០០ ទៀត។ នូវែលហ្សេឡង់ជាប្រទេសកោះធំបំផុតទីប្រាំមួយ ដែលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីសរុប ២៦៨,០២១ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ វាស្ថិតនៅប្រមាណ ២០០០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងត្បូងប្រទេសអូស្ត្រាលី កាត់សមុទ្រតាស្មាន់ និង ១,០០០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងត្បូងនៃកោះនូវែលកាឡេដូនី ហ្វីជី និងតុងកា។ ប្រទេសនេះមានតំបន់ភូមិសាស្ត្រ​ចម្រុះច្រើន និង​កំពូល​ភ្នំ​មុតស្រួច រួម​ទាំង​ភ្នំទឹកកកនៅតាមភាគ​ខាង​ត្បូងផងដែរ។ រាជធានីរបស់ប្រទេសនូវែលសេឡង់មានឈ្មោះថា វេលីងតុន ហើយទីក្រុងដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេគឺមានឈ្មោះថា អូកឡិន។

នូវែលហ្សេឡង់

New Zealand (ភាសាអង់គ្លេស) Aotearoa (ភាសាម៉ាវរី)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
ភ្លេងជាតិ: "God Defend New Zealand" ខ្មែរ៖ "ព្រះជាម្ចាស់ជួយការពារនូវែលហ្សេឡង់" "God Save the King"[ស ១] "ព្រះជាម្ចាស់សូមជួយព្រះមហាក្សត្រិយានី"
ទីតាំងប្រទេសនូវែលហ្សេឡង់ (ក្រហម) នៅលើភូគោល បូករួមទាំងដែនដីទាមទារនៅអង់តាកទិក
រាជធានី	វេលីងតុន 41°18′S 174°47′E
ទីក្រុងធំបំផុត	អូកឡិន
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាអង់គ្លេស[ស ២] ភាសាម៉ាវរី ភាសាសញ្ញា
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០១៨)[៣]	៧១.៨% ជាតិសាសន៍អឺរ៉ុប ១៦.៥% ជនជាតិម៉ាវរី ១៥.៣% ជាតិសាសន៍អាស៊ី ៩.០% ជាតិសាសន៍ប៉ាស៊ីហ្វិក ១.៥% មជ្ឈិមបូព៌ា/ឡាទីន/ជាតិសាសន៍អាហ្វ្រិក ១.២% ជនជាតិផ្សេងៗទៀត
សាសនា (ឆ្នាំ ២០១៨)[៤]	៤៨.៥% គ្មានជំនឿសាសនា ៣៧.០% គ្រិស្តសាសនា ២.៦% ហិណ្ឌូសាសនា ១.៣% ឥស្លាមសាសនា ១.១% ព្រះពុទ្ធសាសនា ១.៩% សាសនាផ្សេងៗ ៦.៦% គ្មានចម្លើយ
រដ្ឋាភិបាល	រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត
- ព្រះមហាក្សត្រ	ឆាលស៍ទី ៣
- អគ្គទេសាភិបាល	ស៊ីនឌី គីរ៉ូ
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	គ្រិស ហ៊ីបគីន
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាតំណាងរាស្ត្រ
ទទួលឯករាជ្យ  ពីសហរាជាណាចក្រ
- រដ្ឋាភិបាលទំនួលខុសត្រូវ	៧ ឧសភា ១៨៥៦
- វិជិតរាជ្យ	២៦ កញ្ញា ១៩០៧
- លក្ខន្តិកៈវេស្តមីនស្ទើរត្រូវបានអនុម័ត	២៥ វិច្ឆិកា ១៩៤៧
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	២៦៨,០២១ គ.ម២   (ទី៧៥)
- ផ្ទៃទឹក (%)	១.៦
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២២)	៥,១៣១,៨៧០[៥] (ទី១២១)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១៨)	៤,៦៩៩,៧៥៥[៦]
- ដង់ស៊ីតេ	១៩.១ នាក់/គ.ម២   (ទី១៦៧)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប	២២៦.៥៦៦ ពាន់លានដុល្លារ[៧] (ទី៦៤)
- ក្នុងម្នាក់	៤៤,២២៦ ដុល្លារ[៧] (ទី៤២)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប	២៤៣.៣៣២ ពាន់លានដុល្លារ[៧] (ទី៥០)
- ក្នុងម្នាក់	៤៧,៤៩៩ ដុល្លារ[៧] (ទី២២)
ជីនី (២០១៩)	៣៣.៩[៨] មធ្យម
HDI (២០១៩)	០.៩៣១[៩] ខ្ពស់ណាស់ · ទី១៤
រូបិយវត្ថុ	ដុល្លារនូវែលហ្សេឡង់ ($) (NZD)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១២ (NZST)
- រដូវក្តៅ (DST)	UTC+១៣ (NZDT)
ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទ	dd/mm/yyyy[១០]
ទិសបើកបរ	ឆ្វេង
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៦៤
កូដ ISO 3166	NZ
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.nz

ប្រទេស​នូវែលហ្សេឡង់​​ជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍មួយដែលមានឋានៈខ្ពស់ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងបណ្តាប្រទេសនៅលើអន្តរជាតិដែលជាប្រទេសកំពូលៗ រួមទាំងវិស័យអប់រំ សេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច ហើយបង្ហាញនូវចំនួនដ៏ទាបនៃសន្ទស្សន៍នៃអំពើពុករលួយ ។ ទីក្រុងជាច្រើនក៏មានឋានៈខ្ពស់ៗក្នុងចំណោមទីក្រុងមានបំផុតនៅលើពិភពលោក ។

ម្ចាស់ក្សត្រីអេលីសាប៊ែតទី២ ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋនៃប្រទេសហើយក៏ជាអ្នកដែលត្រូវបានគេឱ្យតំណាងជាអគ្គទេសាភិបាលដែលកាន់អំណាចបម្រុង ។ ក្សត្រីនិងអភិបាលខេត្តទូទៅកម្រនឹងលុកដៃក្នុងការប្រើអំណាចដោយគ្មានការចេញបញ្ជាពីគណៈរដ្ឋមន្រ្តី​ នីតិបញ្ញាតិ អំណាចក្នុងនយោបាយ ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ។ រដ្ឋសភានៃប្រទេស​នូវែលហ្សេឡង់ ព្រមទាំងអំណាចប្រតិបត្តិដែលធ្វើការយ៉ាងមានប្រសិទ្ឋភាពដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីនូវែលហ្សេឡង់​ និងអ្នកដទៃទៀតនៅជួររដ្ឋមន្ត្រី ។

កំណត់សម្គាល់

1. "God Save the King" គឺជាភ្លេងជាតិជាផ្លូវការ ប៉ុន្តែជាទូទៅត្រូវបានប្រើប្រាស់តែក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីផ្សេងៗតែប៉ុណ្ណោះ។^[១]
2. ភាសាអង់គ្លេសគឺជាភាសាផ្លូវការយ៉ាងជាក់ស្ដែង de facto ដោយសារតែប្រជាប្រិយភាពរបស់ភាសានេះនៅក្នុងទឹកដីនូវែលហ្សេឡង់។^[២]