យ័ន ស៊ីខាយ
From Wikipedia, the free encyclopedia
យ័ន ស៊ីខាយ (ថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៨៥៩ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩១៦) គឺជាមន្ត្រីយោធា និងរដ្ឋាភិបាលចិន ដែលបានឡើងកាន់អំណាចក្នុងអំឡុងចុងរាជវង្សឈីង ហើយទីបំផុតបានបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបស់រាជវង្សឈីង របស់ប្រទេសចិននៅឆ្នាំ១៩១២ ក្រោយមកក្លាយជា អធិរាជ នៃ ប្រទេសចិន ។ ដំបូងឡើយ លោកបានព្យាយាមជួយសង្គ្រោះរាជវង្សជាមួយនឹងគម្រោងទំនើបកម្មមួយចំនួន រួមមានការិយាធិបតេយ្យ សារពើពន្ធ តុលាការ ការអប់រំ និងកំណែទម្រង់ផ្សេងៗទៀត ទោះបីជាបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបរាជ័យនៃកំណែទម្រង់រយថ្ងៃក៏ដោយ ។ លោកបានបង្កើតកងទ័ពទំនើបដំបូង និងរដ្ឋាភិបាលខេត្តដែលមានប្រសិទ្ធភាពជាងនៅភាគខាងជើងប្រទេសចិនក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនៃរាជវង្ស Qing មុនពេលបង្ខំឱ្យដាក់រាជ្យរបស់អធិរាជស៊ួនទុង(ភូយី) ដែលជាស្តេចចុងក្រោយនៃរាជវង្សឈីង ក្នុងឆ្នាំ១៩១២ ។ តាមរយៈការចរចា លោកបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីទីមួយនៃសាធារណៈរដ្ឋចិន ក្នុងឆ្នាំ១៩១២។ [1] ការគ្រប់គ្រងកងទ័ព និងការិយាធិបតេយ្យនេះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការគ្រប់គ្រងស្វ័យភាពរបស់គាត់។ នៅឆ្នាំ១៩១៥ លោកបានព្យាយាមស្តារឡើងវិញនូវរាជាធិបតេយ្យតំណពូជនៅក្នុងប្រទេសចិន ដោយខ្លួនលោកជា អធិរាជហុងសៀន ។ ការស្លាប់របស់លោកនៅឆ្នាំ១៩១៦ មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់ពីការដាក់រាជ្យរបស់គាត់បាននាំឱ្យមានការបែកបាក់នៃប្រព័ន្ធនយោបាយចិន និងការបញ្ចប់នៃ រដ្ឋាភិបាលបៀយាន ជាអាជ្ញាធរកណ្តាលរបស់ប្រទេសចិន។
Yuan Shikai | |
---|---|
袁世凯 | |
Yuan in 1915 | |
President of the Republic of China | |
ក្នុងការិយាល័យ 22 March 1916 – 6 June 1916 | |
ប្រធានរដ្ឋាភិបាល |
|
អនុប្រធាន | Li Yuanhong |
មុន | Himself as Emperor of China |
បន្ទាប់ | Li Yuanhong |
ក្នុងការិយាល័យ 10 March 1912 – 12 December 1915 | |
ប្រធានរដ្ឋាភិបាល |
|
អនុប្រធាន | Li Yuanhong |
មុន | Sun Yat-sen |
បន្ទាប់ | Himself as Emperor of China |
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន | |
កើត | (1859-09-16)16 September 1859 Xiangcheng, Henan, Qing Empire |
ស្លាប់ | 6 June 1916(1916-06-06) (អាយុ 56 ឆ្នាំ) Beijing, Republic of China |
គណបក្សនយោបាយ |
|
ពន្ធភាព |
|
កូន |
|
អាជីព | General, politician |
ពានរង្វាន់ |
|
ហត្ថលេខា | |
សេវាយោធា | |
ភក្ដីភាព | |
សាខា/សេវាកម្ម | Beiyang Army |
ឆ្នាំកាន់តំណែង | 1881–1916 |
ឋានៈ | Generalissimo |
សមរភូមិ/សង្គ្រាម |
|