Сәбит Айтмұханұлы Досанов

Сәбит Айтмұханұлы Досанов (12 қаңтар 1940, Байғабыл, Қостанай облысы, Қазақстан — 31 наурыз 2024) — жазушы, драматург, сыншы. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (1999). ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (2012). Парасат орденінің иегері.

Сәбит Айтмұханұлы Досанов
Туған күні	12 қаңтар 1940 (1940-01-12)
Туған жері	Амангелді ауданы, Қостанай облысы, Қазақстан
Қайтыс болған күні	31 наурыз 2024 (2024-03-31) (84 жас)
Азаматтығы	Қазақ КСР  Қазақстан
Ұлты	Қазақ
Мансабы	жазушы, драматург, сыншы
Шығармалардың тілі	қазақ тілі
Марапаттары	Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
Сыйлықтары	Қазақстанның мемлекеттік сыйлығы (2012) "Алаш" Халықаралық әдеби сыйлығы

Толығырақ

• Сәбит Айтмұханұлы 1940 жылы 12 қаңтарда Қостанай облысы, Амангелді ауданы, Байғабыл ауылында дүниеге келген.
• Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін бітірген.
• Еңбек жолын республикалық газет-журналдардан бастаған.
• 1985 – 1989 жылдары КСРО Әдебиет қорының қазақ бөлімшесінде директор,
• 1991 – 1995 жылдары республикалық халық шығармашылығы және мәдени қызмет көрсету орталығының бас директоры,
• 1996 – 1997 жылдары “Қайнар” баспасының бас редакторы қызметтерін атқарды.

Шығармашылығы

Алғашқы “Қайырлы таң” очерктер мен әңгімелер жинағы 1966 жылы жарық көрді. Бұдан кейін “Соны іздер” әдеби-зерттеу еңбегі жарияланды. Кейіннен Досанов көркем жанрға бет бұрып, “Қыран қалғымайды” (1971) повестер жинағы мен “Тау жолы” (1978), “Екінші өмір” (1981) романдарын жариялады. “Жер тағдыры”, “Сексен бестің көктемі”, “Адаспаңдар адамдар”, “Тотем под чадрой”, “Тензор стенного кургана”, “Сыңсып ұшқан сыңар аққу” шығармалары жазушыны өмірдің өзекті мәселелерін көтерген, өткір көркем сөз шебері ретінде танытты. Осы аралықта әдеби-зерттеу мәселелеріне қайта оралып, “Қазына” (1984), “Жүректің отын сөндірме” (1988) монографияларын жариялады. Досанов соңғы жылдары “Жиырмасыншы ғасыр” (1998), “Аптаның екінші күні” (2003), “Қылбұрау” (2003), “Ұйық” (2005), “Тұйық” (2007) романдары мен “Дүние жалған” (2007), “Жусан исі” (2007) повестер мен әңгімелер жинақтарын жарыққа шығарды. “Дауыл”, “Ертең бюро”, “Тозақ шеңбері” пьесалары республикалық және облыстық театрлар сахнасында қойылды. “Тау жолы” (1981), “Ақ аруана ” (2001), “Жиырмасыншы ғасыр” роман, повестері орыс тілінде, “Ақ аруана” (2007) француз тілінде жарық көрді.

Марапаттары

• 1999 жылы елбасының жарлығымен "Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері" құрметті атағымен марапатталды.
• "Алаш" халықаралық әдеби сыйлығының иегері.
• 2000 жылы Ресейдің Шолохов атындағы Халықаралық сыйлығының иегері;
• 2007 жылы Қырғыз Республикасының "Алтын қалам" әдеби сыйлығының иегері;
• 2012 жылы Елбасының жарлығымен Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының иегері атанды.
• Еліміздің жоғарғы мемлекеттік марапаты "Парасат ордені" мен марапатталған.
• Ресей педагогика және әлеуметтік ғылымдар академиясының академигі.
• 2016 жылы "Қазақстан тәуелсіздігіне 25 жыл" медалі.^[1][2]

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том
2. Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл