Кватернион

Кватернион (лат. quaterni - төртеуден, төрттен) - a + bi + cj + dk(мұндағы t² = j² = k² = -1, a, b, c, d - нақты сандар) түріндегі бірнеше жорымал бірлері болатын гиперкомплекс сан.Кватернион 1, i, j, k базисті 4-өлшемді алгебра құрады. Кватернионды 1843 жылы ирланд математигі Уильям Гамильтон (1805 - 1865) құрған.Кватернионға амалдар қолдану кәдімгі алгебрадағыдай, тек көбейту амалында ауыстырымдылық қасиет жоқ, мысалы ij = k, ji = -k, ij = -ji = k; jk = -kj = i; ki = -ik = j.

Нақты сандар өрісінде 4-өлшемді терімділіктік алгебра құрады.Кватернион комлекс сандар өрісінің n-өлшемді сәйкес өрісін құру кезінде туындаған сан.XIX ғасырдың орта шенінде бұл сан комплекс сан сияқты сандардың жалпылануы деп түсіндірілгенімен кейіннен оның маңызы комплекс сандардан артық емес екендігі анықталды.

Дереккөздер

Математика әлемі: Жалпы орта білім беретін оқу орындарының(мектеп, гимназия, колледж, лицей) оқушылары мен студенттеріне және математика әуесқойлары мен көпшілік оқырмандарға арналған математикалық пәндік энциклопедия.Нұрқанат Көбенқұлұлы.