Атбасар

Атбасар — қала, Ақмола облысы Атбасар ауданының орталығы (1928).

Қала
Атбасар
Әкімшілігі
Ел	ҚазақстанҚазақстан
Статусы	Аудан орталығы
Облысы	Ақмола облысы
Ауданы	Атбасар ауданы
Әкімі	Қамбатыров Нұржан Төлегенұлы
Тарихы мен географиясы
Координаттары	51°48′18″ с. е. 68°20′57″ ш. б.51.80500° с. е. 68.34917° ш. б. / 51.80500; 68.34917 (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1845
Алғашқы дерек	1830-шы жылдары
Бұрынғы атаулары	Атбасарская станицасы
Қала статусы	1878
Жер аумағы	68,7 км²
Орталығының биiктігі	290 м
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	31 084[1] адам (2023)
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+7 71643
Пошта индексі	020400
Автомобиль коды	03
Атбасар Атбасар
Атбасар шекарасы

 Басқа мағыналар үшін Атбасар (мағына) деген бетті қараңыз.

Географиялық орны

Астана қаласынан солтүстік-батысқа қарай 232 км жерде, Жабай өзенінің (Есілдің бір саласы) оң жағалауына орналасқан.

Климаты

Атбасар ауа райы
Көрсеткіш	Қаң	Ақп	Нау	Сәу	Мам	Мау	Шіл	Там	Қыр	Қаз	Қар	Жел
Абсолюттық максимум, °C	2,1	3,3	16,4	29,8	35,8	39,9	41,4	38,9	37,2	28,4	15,3	3,7
Орташа максимум, °C	−12,4	−11,5	−4,1	10,5	20,5	26,1	26,9	25,5	19,1	9,7	−2,6	−9,8
Орташа температура, °C	−16,8	−16,3	−9,2	4,5	13,1	18,7	20,0	18,2	12,0	4,0	−6,8	−14,2
Орташа минимум, °C	−21,1	−21	−14,3	−1,5	5,6	11,2	13,1	10,9	4,8	−1,6	−11	−18,5
Абсолюттық минимум, °C	−42,6	−42,6	−36,8	−27,5	−8,8	−4,1	2,5	−2,9	−9	−20,3	−36,1	−41,4
Жауын-шашын нормасы, мм	21,3	17,7	17,2	19,3	30,5	39,6	45,9	33,6	21,4	22,8	22,9	23,5
Дерекнама: Атбасар ауа райы мен климаты

Тарихы

Іргетасы 1845 жылы қаланған. 19 ғасырдың 40 – 50 жылдары өзі аттас округтың, 1869 жылдан Ақмола облысы Сарысу уезінің орталығы болды. Қазан төңкерісіне дейін мұнда жыл сайын Атбасар (Петров) жәрмеңкесі өткізіліп тұрды. 1928 жылдан аудан орталығына айналды. Ақмола – Қарталы (Ресей) темір жолының салынуы (1940) қаланың одан әрі дамуына қолайлы жағдай жасады. Ұлы Отан соғысы кезінде сырттан көптеген тұрғындар мен бірнеше кәсіпорын көшіріп әкелінді. Тың жерлердің игерілуі қаланы ауыл шаруашылығы шикізатын өңдейтін ірі кәсіпорын орталығына айналдырды.

Халқы

Тұрғындар саны:

• 3 мың адам (1897);
• 35,3 мың адам (1997);
• 29,1 мың адам (2006);
• 29,5 мың адам (2015).

Саны (2009, 2021)^[2]

2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
30436	▲31434	103,3	14511	▲15588	107,4	15925	▼15846	99,5

Кәсіпорындары

Атбасарда толық механикаландырылған, жаңа техникамен жабдықталған Қазақстандағы ең ірі элеватор, автомобиль, ауыл шаруашылығы техникасын жөндейтін, құрылыс материалдарын шығаратын, т.б. кәсіпорындар жұмыс істейді.

Инфрақұрылымы

Ауыл шаруашылығын механикаландыратын және электрлендіретін мамандар даярлайтын колледж, орта және орталау, музыка мектептері бар.

1. Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
2. 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары