Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы
From Wikipedia, the free encyclopedia
Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы (бұрын Түркі кеңесі) (әз. Türk Dövlətləri Təşkilatı, қыр. Түрк мамлекеттеринин уюму, өзб. Turk Davlatlari Tashkiloti түр. Türk Devletleri Teşkilatı, ағылш. Organization of Turkic States) — түркі тілдес мемлекеттерді біріктіретін халықаралық ұйым. Түркі кеңесі 2009 жылдың 3 қазанында Нахшыван қаласында құрылған.[2]
Мүшелер
Мемлекет | Халқы | Ауданы км² | ЖІӨ АҚШ доллары |
Халық жанына ЖІӨ АҚШ доллары |
---|---|---|---|---|
Түркия | 83 155 мың адам. | 783,5 мың км² | $ 706,237 млрд. | $ 12,476 мың |
Қазақстан | 18 690 мың адам. | 2 724,9 мың км² | $ 164,202 млрд. | $ 11,693 мың |
Әзербайжан | 10 073 мың адам. | 86,6 мың км² | $ 45,592 млрд. | $ 10,400 мың |
Қырғызстан | 6 389 мың адам. | 199,9 мың км² | $ 8,093 млрд. | $ 2,253 мың |
Өзбекстан | 34 037 мың адам. | 447,4 мың км | $49,900 млрд. | $ 7 000 мың |
Барлығы: | 152 344 мың адам. | 4286,1 мың км² | $ 1413,964 млрд. | $ 12,873 мың |
Түркі кеңестегі бақылаушы-мемлекет
Мемлекет | Халқы | Ауданы км² (км²) |
ЖІӨ | Халық жанына ЖІӨ |
---|---|---|---|---|
Мажарстан | 9 778 371 | 93 036 | 242 млрд долл. | 24 498 долл. |
Түрікменстан | 6 341 855 | 488 1 | 42,764 млрд долл. | 17 485 долл. |
Солтүстік Кипр | 382 836 | 3 355 | 4,234 млрд долл. | 14.942 долл. |
Түркі кеңесінің Бас хатшылары
№ | Есімі | Мемлекет | Лауазым қабылдаған | Лауазым қалдырған | Себеб |
---|---|---|---|---|---|
1 | Халил Акынджы | Түркия | 3 қазан 2009 | 16 қыркүйек 2014 | Мерзімнің аяқталуы |
2 | Рамиль Гасанов | Әзербайжан | 16 сентября 2014 | 3 қыркүйек 2018 | Мерзімнің аяқталуы |
3 | Бағдат Құлтайұлы Әміреев | Қазақстан | 3 қыркүйек 2018 | осы күнге дейін | - |
Мекемелер
- Ыстанбұлдағы хатшылық
- Президенттер кеңесі
- Сыртқы істер министрлерінің кеңесі
- Аға лауазымды тұлғалар комитеті
- Түркітілдес мемлекеттердің ақсақалдар кеңесі
- Бакуде Парламенттік Ассамблея (ТүркПА)
- Астанадағы Түркі академиясы Мұрағатталған 8 тамыздың 2020 жылы.
- Анкарадағы Халықаралық Түркі мәдениеті ұйымы (ТҮРКСОЙ)
- Президенттер жылына екі рет кездеседі
Тарихы
Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы | |
Türk Dövlətləri Təşkilatı (Әзербайжан тілінде) Түрк мамлекеттеринин уюму (Қырғыз тілінде) Turk Davlatlari Tashkiloti (Өзбек тілінде) Türk Devletleri Teşkilatı (Түрік тілінде) Organization of Turkic States (Ағылшын тілінде) | |
Түркі Мемлекеттерінің Ұйымының байрағы | |
Мүшелік: |
Әзербайжан |
---|---|
Штаб-пәтер: |
Ыстанбұл, Түркия (Хатшылық) |
Ұйым түрі: |
Халықаралық ұйым |
Ресми тілдері: |
Әзербайжан тілі |
Басшылары | |
Бас хатшы | |
Төраға | |
Құрылуы | |
Құрылуының ресми датасы | |
Түркі Мемлекеттерінің Ұйымы Ортаққорда |
1992 жылдан бастап Түрік тілдес мемлекеттердің Саммиті өткізіледі.[3]. 2009 жылдың 3 қазаны - Нахчыван келісіміне қол қойылды. Ұйымдық орталық Ыстанбұлда орналасқан.
Түсініктемелер
- Turkkon.org Мұрағатталған 24 қазанның 2012 жылы. (түрік.)
- Түркі тілдес мемлекеттер арасындағы халық аралық ұйым құру жөніндегі Нахчыван келісімі Мұрағатталған 27 желтоқсанның 2010 жылы.
- Жылдыз Турусбекова (КАБАР аганттігі) Түрік Кеңеңсі әлде еуразиялық? (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 11 наурыз 2010.
Сілтемелер
- Ресми сайт Мұрағатталған 10 маусымның 2015 жылы.
- Нахичевань келісімі Мұрағатталған 27 желтоқсанның 2010 жылы.