From Wikipedia, the free encyclopedia
Еттұмсықтылар, хоботтылар (лат. Proboscidea) – сүтқоректілер отряды.
Еттұмсықтылар Қазбалық ауқымы: 60–0 Ma Late Paleocene – Recent | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Саванна пілі, Loxodonta africana
| ||||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Тұқымдастары | ||||||||||||||||
қазір тірі: плейстоценға дейін тіршілік еткен: алдында жойылып кеткен: |
Негізінен Африкада эоценнің орта шенінде тіршілік етіп, Еуразия мен Америкаға тараған; жақсы дамыған кезеңі неоген мен плейстоцен болып есептелінеді. Ертедегі еттұмсықтылардың биіктігі 1 м-дей, соңғы кезде тіршілік еткендерінікі 4,5 – 5 м-дей болған. Аяқтары бағана тәрізді, бес саусақты. Бұлардың сырт пішініндегі ерекшелігі – екінші күрек тістерінің ұзарып, сойдақ тіске және тұмсықтарының ұзын еттұмсыққа (хоботқа) айналуы. Өсімдікпен қоректенген. Еттұмсықтылардың жойылып кеткен тұқымдастарының ішінде меритерийлер, дейнотерийлер, мастодонттар, мамонттар және тағы басқалар.
Осы күнгі жануарлар әлемінде еттұмсықтылардың денін пілдер құрайды. Ертедегі еттұмсықтылар су жағалауларында тіршілік еткендіктен, олардың тістері төмпешікті, аяқтары қысқа болған. Бертін келе олар ашық жерлерде тіршілік етіп, ағаштың бұтақтары және қатты жапырақтарымен қоректенуіне байланысты жеген қорегін уататын өте күшті жетілген үстіңгі күрек тістері – сойдақ тістер (азу) және үстіңгі ернімен біріккен ұзын еттұмсықтары пайда болды, аяқтары ұзарды. Қазақстан жерінде еттұмсықтылардың бір түрі – гомфотерийлер Жыланшық өзенінің бойында тіршілік еткен.[1]
Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.