პეროქსიძმარმჟავა

პეროქსიძმარმჟავა — ორგანული ნაერთი ქიმიური ფორმულით CH₃CO₃H. არის უფერო სითხე დამახასიათებელი მჟავე სუნით, ჰგავს ძმარმჟავას სუნს, არის ძალიან კოროზიული ნივთიერება. პეროქსიძმარმჟავა უფრო სუსტი მჟავაა ვიდრე ძმარმჟავა, რომლის pK_a არის 8,2^[2].

პეროქსიძმარმჟავა
ზოგადი
სისტემური სახელწოდება	ეთანპეროქსიდული მჟავა[1]
ტრადიციული სახელწოდება	პეროქსიძმარმჟავა
ქიმიური ფორმულა	CH3CO3H
მოლური მასა	76.05 გ/მოლი
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	1.0375 გ/სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა	0[2] °C
დუღილის ტემპერატურა	105 [2] °C

წარმოება

პეროქსიძმარმჟავას მიღების ინდუსტრიული მეთოდი მდგომარეობს აცეტალდეჰიდის ავტოდაჟანგვაში:^[2]

O₂ + CH₃CHO → CH₃CO₃H

ის წარმოქმნის ძმარმჟავას წყალბადის პეროქსიდით და ძლიერი მჟავა კატალიზატორით:^[3]

H₂O₂ + CH₃CO₂H ⇌ CH₃CO₃H + H₂O

უსაფრთხოება

პეროქსიძმარმჟავას აქვს ძლიერი კოროზიული თვისება, ამიტომაც ის იწვევს კანის, თვალების და სასუნთქი სისტემის გაღიზიანებას.^[4]

სქოლიო

1. (2014) Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry, გვ. 749. DOI:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4.
2. doi:10.1002/14356007.a19_199
3. Rangarajan, B.; Havey, A.; Grulke, E.; Culnan, P. D. (1995). „Kinetic parameters of a two-phase model for in situ epoxidation of soybean oil“. J. Am. Oil Chem. Soc. 72: 1161–1169. doi:10.1007/bf02540983.
4. Peracetic acid. EPA.

პორტალი ქიმია