From Wikipedia, the free encyclopedia
პელოპონესი (ბერძ. Πελοπόννησος) — ნახევარკუნძული და გეოგრაფიული რეგიონი საბერძნეთის სამხრეთ ნაწილში. 1893 წლიდან, მას შემდეგ რაც გაიყვანეს კორინთოს არხი, იგი ტექნიკურ კუნძულად იქცა. გვიანდელი შუა საუკუნეების საბერძნეთში ოტომანთა ბატონობის დროს, ნახევარკუნძული ცნობილი იყო როგორც მორეა (ბერძ. Μωρέας). ეს დასახელება სასაუბრო თურქულში დღემდე გამოიყენება.
ნახევარკუნძული 1987 წლის რეფორმამდე საბერძნეთის ადმინისტრაციული რეგიონი იყო, ამჟამად კი მისი ტერიტორია სამი პერიფერიის შემადგენლობაშია მოქცეული: უდიდესი ნაწილი ეკუთვნის პელოპონესის პერიფერიას, ხოლო დანარჩენი ნაწილები დასავლეთ საბერძნეთის და ატიკას პერიფერიებს.
პელოპონესის ნახევარკუნძულის ფართობი შეადგენს 21 549.6 კმ²-ს და წარმოადგენს საბერძნეთის ყველაზე სამხრეთით მდებარე ნაწილს. ნახევარკუნძული დანარჩენ საბერძნეთს ორი სახმელეთო გზით უკავშირდება, ერთი — კორინთოს ყელით და მეორე — რიო-ანტირიოს ხიდით (აგებულია 2004 წელს).
ნახევარკუნძულის შიდა ნაწილი მთებითაა დაფარული, ხოლო სანაპირო საკმაოდ ღრმაა და დაკბილული. უმაღლესი მწვერვალია ტაიგეტუსი (2 409 მეტრი). ნახევარკუნძული თავისმხრივ მოიცავს ოთხ სამხრეთისკენ მიმათულ ნახევარკუნძულს: მესენიას ნახევარკუნძული, მანის ნახევარკუნძული, მალეას კონცხი და არგოლიდის ნახევარკუნძული.
პელოპონესის ნახევარკუნძულთან მდებარეობს კუნძულების ორი ჯგუფი: სარონიკის კუნძულები აღმოსავლეთით და იონას კუნძულები დასავლეთით. მისგან სამხრეთით მდებარეობს კუნძული კიტირა.
ნახევარკუნძულის ტერიტორია, ჯერ კიდევ პრეისტორიული ხანიდანაა დასახლებული. მისი თანამედროვე სახელი მომდინარეობს ბერძნული მითოლოგიიდან, კონკრეტულად მითიდან გმირ პელოპის შესახებ, რომელმაც მთლიანი ნახევარკუნძული დაიპყრო. სახელი Peloponnesos ნიშნავს „პელოპის კუნძულს“.
პირველი ბერძნული ცივილიზაცია, აქ ბრინჯაოს ხანაში, ნახევარკუნძულის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში გამოჩნდა. სავარაუდოდ, ეს იყო ეგეის ან მიკენის კულტურა. ანტიკურ ხანაში, პელოპონესი ძველი საბერძნეთის გულს წარმოადგენდა. აქ მდებარეობდა ისეთი ქალაქ-სახელმწიფოები, როგორებიცაა სპარტა, კორინთო, არგოსი და მეგალოპოლისი. ნახევარკუნძული ჩართული იყო ბერძენ-სპარსელთა ომებში. სწორედ აქ მიმდინარეობდა ძვ.წ. 431-404 წლებში პელოპონესის ომები. ძვ.წ. 146 წელს, პელოპონესმა ვერ გაუძლო რომის იმპერიას და მისი გაფართოების მსხვერპლი გახდა, გადაიქცა რა მის ერთ-ერთ, აქაიას პროვინციად.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
