ადამიანი

ქართული

ადამიანი

ეტიმოლოგია

მომდინარეობს ბიბლიური ადამის სახელიდან, რომელიც, ბიბლიის მიხედვით, პირველი ადამიანი იყო; ადამ ფუძეზე დართულია -იან ბოლოსართი

წაკითხვა

• ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [ɑdɑmiɑni]
• აუდიო მაგალითი: ადამიანი ^?
• დამარცვლა: ა·და·მი·ა·ნი, მრ. რ. ა·და·მი·ა·ნე·ბი, ა·და·მი·ან·ნი

მნიშვნელობა

არსებითი სახელი

➤ ადამიან-ი, ადამიან-ის(ა), მრავლობითი: ადამიან-ებ-ი, ადამიან-ნ-ი

ბრუნვა მხოლობითი მრავლობითი სახელობითი ადამიანი ადამიანები ადამიანნი მოთხრობითი ადამიანმა ადამიანებმა ადამიანთ / ადამიანთა მიცემითი ადამიანს / ადამიანსა ადამიანებს / ადამიანებსა ადამიანთ / ადამიანთა ნათესაობითი ადამიანის / ადამიანისა ადამიანების / ადამიანებისა ადამიანთ / ადამიანთა მოქმედებითი ადამიანით / ადამიანითა ადამიანებით / ადამიანებითა ვითარებითი ადამიანად / ადამიანადა ადამიანებად / ადამიანებადა წოდებითი ადამიანო ადამიანებო ადამიანნო ყველა სხვა ფორმა იხილეთ ფორმაწარმოების გვერდზე

1. ბიოლოგია: ცოცხალი არსება, რომელსაც აქვს აზროვნებისა და მეტყველების უნარი.

   ადამიანი ერთადერთი ცოცხალი არსებაა დედამიწაზე, რომელიც ცივილიზებულად ცხოვრობს, აზროვნებს და საუბრობს.

   • ჭაბუა ამირეჯიბი, „დათა თუთახშია“

   „ასეთი გარდატეხების შედეგად ადამიანები, ვთქვათ, კავით აღარ იჩიჩქნებოდნენ მიწაში და რკინის გუთნით ხვნას იწყებდნენ, ტყავებით აღარ იფარავდნენ სარცხვინელს და სელის თუ მაუდის სამოსლის ხმარებაზე გადადიოდნენ, კერპებს აღარ ეთაყვანებოდნენ და ლამაზად დახატულ ხატებზე.“

   ➤ სინონიმები: კაცი

2. ვინმე, კაცი, კაციშვილი.

   ვერა ადამიანმა ვერ გაიგო მისი წასვლა.

   • ჭაბუა ამირეჯიბი, „დათა თუთახშია“

   „სევდა შემომწოლია, ჩემი თავი ქვეყანაზე უუბედურეს ადამიანად მიმიჩნევია, შინისკენ გულდაწყვეტილი წავჩანჩალებულვარ … დავთანხმდი.“

   ➤ სინონიმები: კაცი, კაციშვილი, ვინმე , ადამის შვილი, კაცის შვილი, კაცხორციელი, ბუნების მეფე, მიწის შვილი, მოკვდავი, ძეხორციელი, მომაკვდავი

წარმოებული ლექსიკა

➤ წარმოებული სიტყვები: ადამიანდება, ადამიანისეული, ადამიანიშვილი, ადამიანობა, ადამიანობს, ადამიანური, ადამიანურობა, ადამიანისნაირნი

➤ შესიტყვებები: ადამიანის ჭაჭანება არ არის, ადამიანის შვილი, ადამიანის უფლებები, ადამიანის ფაქტორი

თარგმანები

 

აზერბაიჯანული: insan (az) ბერძნული: άνθρωπος (el) მამრ. (ánthropos) ბულგარული: човек (bg) მამრ. (čovek) человек (bg) მამრ. (čelovek) გერმანული: Mensch (de) მამრ. ესპანური: ser humano (es) მამრ. თურქული: insan (tr) იაპონური: 人間 (ja) (にんげん, ningen), 人 (ja) (ひと, hito) ინგლისური: human being (en) იტალიური: essere umano (it) მამრ. პოლონური: człowiek (pl) მამრ. პორტუგალიური: homem (pt) მამრ. pessoa (pt) მდედრ. რუსული: человек (ru) (čelovek) სომხური: մարդ (hy) (mard) ფრანგული: être humain (fr) მამრ. homme (fr) მამრ. personne (fr) მდედრ. შვედური: människa (sv) საერთ. ჩინური: 人 (zh) (rén)

წყაროები და რესურსები

• ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 1, გვერდი 194-195, თბილისი, 2008 წელი.
• იხილეთ ქართული ვიკიპედიის სტატია „ადამიანი“
• „ადამიანი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
• ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 27

• ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 8.
• სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 1, თბილისი: „მერანი“, 1991, გვ. 39.