ქართველი ფიზიკოსი From Wikipedia, the free encyclopedia
ელეფთერ ლუარსაბის ძე ანდრონიკაშვილი (დ. 25 დეკემბერი [ძვ. სტ. 12 დეკემბერი], 1910, პეტერბურგი — გ. 8 სექტემბერი, 1989, თბილისი) — ქართველი ფიზიკოსი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1955). მისი პირადი არქივი დაცულია ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის საარქივო ფონდში.[2][3]
| ელეფთერ ანდრონიკაშვილი | |
|---|---|
 | |
| დაბ. თარიღი | 12 (25) დეკემბერი, 1910, 25 დეკემბერი, 1910 ან 1910[1] |
| დაბ. ადგილი | სანქტ-პეტერბურგი |
| გარდ. თარიღი | 8 სექტემბერი, 1989 ან 1983[1] |
| გარდ. ადგილი | თბილისი |
| დასაფლავებულია | დიდუბის პანთეონი |
| მოქალაქეობა |
 რუსეთის იმპერია სსრკ |
| საქმიანობა | ფიზიკოსი[1] |
| მუშაობის ადგილი | თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი | სანქტ-პეტერბურგის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტი |
| სამეცნიერო ხარისხი | ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი |
| მამა | ლუარსაბ ანდრონიკაშვილი |
| ჯილდოები | სტალინური პრემია, სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია, შრომის წითელი დროშის ორდენი და ლენინის ორდენი |
დაიბადა გამოჩენილი ქართველი იურისტის და საზოგადო მოღვაწის ლუარსაბ ანდრონიკაშვილის ოჯახში. 1932 წელს დაამთავრა ლენინგრადის პოლიტექნიკური ინსტიტუტის ფიზიკა-მექანიკის ფაკულტეტი. იმავე წელს მუშაობა დაიწყო აეროჰიდროდინამიკის ცენტრალურ ინსტიტუტში (ცაგი). 1934-1945 წლებში ასწავლიდა თსუ-ში, 1948 წლიდან პროფესორია. ამავე წლიდან ხელმძღვანელობდა უნივერსიტეტის ექსპერიმენტული ფიზიკის კათედრას.
1951 წლიდან საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკის ინსტიტუტის დირექტორია.
ანდრონიკაშვილი მუშაობს უმთავრესად კვანტური ჰიდროდინამიკის დარგში. მან ექსპერიმენტულად დაამტკიცა, რომ ზედაბალ ტემპერატურაზე თხევად ჰელიუმში ადგილი აქვს ორი სახის მოძრაობას: ნორმელურს (ბლანტს) და ზედენადს. გაზომა He II ნორმალური კომპონენტის ფარდობითი სიმკვრივისა და სიბლანტის დამოკიდებულება ტემპერატურაზე. დაადგინა, რომ ზედენად ჰელიუმს შეუძლია ბრუნვა. უკანასკნელ წლებში თავის მოწაფეებთან ერთად შეისწავლა ამ ბრუნვის გამომწვევი დაკვანტული გრიგალები. მძიმე არასტაბილური ნაწილაკების გენერაცია და კოსმოსური სხივების ფართო ატმოსფერული ღვარების მახასიათებლები. დისლოკაციების გაჩენა ნეიტრონებით კრისტალების დასხივებისას. ანდრონიკაშვილმა დაადგინა, რომ ცხოველთა სიმსივნურ ქსოვილებში წყალი უფრო მოწესრიგებულ მდგომარეობაშია, ვიდრე ნორმალურ ქსოვილებში. გაზომა ბიოპოლიმერების შიგამოლეკულური დნობის სითბო. 1952 წელს მიენიჭა სტალინური პრემია, ხოლო 1978 წელს სსრკ სახელმწიფო პრემია. დაჯილდოებულია 3 შრომის წითელი დროშის ორდენით და მედლებით.
დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში. თბილისში არსებობს მისი სახელობის ქუჩა.
| საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი · დიდი რუსული ენციკლოპედია დაარქივებული 2020-11-13 საიტზე Wayback Machine. · Treccani |
| Find a Grave |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
