From Wikipedia, the free encyclopedia
დარეჯან ბატონიშვილი, ბაგრატიონი (რუს. Дарья Арчиловна; დ. 1670 — გ. 1740) — მწიგნობარი, დიპლომატი, კახეთის და იმერეთის მეფის, არჩილ II-ის ასული, ქართლის მეფე ვახტანგ V-ს შვილიშვილი.
1685-იდან მამასთან და ძმებთან ერთად საქართველოდან საცხოვრებლად გადავიდა მოსკოვში. მისი ძმა ალექსანდრე ჩრდილოეთის ომის დროს შვედებს ტყვედ ჩაუვარდა და 1711 წელს სტოკჰოლმში გარდაიცვალა. დარეჯანს ძმისგან სამემკვიდრეოდ მისი მოსკოვთან მდებარე მამული - სოფელი ვსესვიატსკოე დარჩა, სადაც ის თითქმის მთელი წლის განმავლობაში ცხოვრობდა.[1]
არჩილ II-ის გარდაცვალების შემდეგ ქართული ახალშენის მეთაური გახდა. ეწეოდა ნახევრადჩაკეტილ ცხოვრებას, არასდროს ჰყოლია საკუთარი ოჯახი. ამჯობინებდა არ მიეღო მონაწილეობა სამეფო კარის ცხოვრებაში, არც სანქტ-პეტერბურგში გადასულა საცხოვრებლად, მიუხედავად იმისა, რომ საკმაო ფინანსური სახსრები ჰქონდა.[2]
1722 წელს, როდესაც პეტრე I ჩრდილოეთის ომში გამარჯვების შემდეგ ნიშტადის ზავს ზეიმობდა, თავის ამალასთან ერთად დარეჯანის მამულში შეჩერდა. მეორე დღისთვის დაგეგმილი იყო სამასკარადო მსვლელობა ვსეხსვიატსკოედან მოსკოვამდე.[3] იმპერატორის დაჟინებული თხოვნის მიუხედავად, დარეჯანმა ამ ზეიმში მონაწილეობა არ მიიღო.[4]
1728 წელს მის სახლში გარდაიცვალა წითელათი დაავადებული ალექსი ბატონიშვილის (პეტრე I-ის უფროსი ვაჟი) 14 წლის ასული ნატალია ალექსეევნა, რამაც სხვადასხვა ჭორები გამოიწვია.[5]
1730 წელს დარეჯანის სასახლეში რამდენიმე დღით გაჩერდა ტახტზე არჩეული ანა იოანოვნა,[6] სადაც იგი ემზადებოდა მოსკოვში საზეიმოდ შესვლისთვის და ხვდებოდა უმაღლეს საიდუმლო საბჭოს წევრებს.[7]
დარეჯანი ეწეოდა საქველმოქმედო საქმიანობას და თავის შემოსავლებს სწირავდა მონასტრებსა და ტაძრებს. იგი მონაწილეობდა მოსკოვის დონის მონასტრის კეთილმოწყობაში, სადაც მისი უახლოესი ნათესავები იყვნენ დაკრძალულნი.[8] მისი ინიციატივით 1733-1736 სოფ. ვსესვიატსკოეში ძველი კარის ეკლესიის ნაცვლად ააგეს ახალი ტაძარი,[9] რომელიც ქართველთა თავშეყრის ცენტრი გახდა.
დარეჯან ბატონიშვილმა დიდი როლი ითამაშა რუსეთ-საქართველოს 1721-1723 სამხედრო-პოლიტიკური კავშირის შექმნაში, იღვწოდა რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის განვითარებისათვის.
გარდაიცვალა 1740 წელს, დაკრძალულია დონის მონასტრის დიდ ტაძარში.[10]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.