გრეგ სემენზა

გრეგ ლეონარდ სემენზა (დაიბადა1956 წლის 12 ივლისს) , ამერიკელი ნობელის პრემიის ლაურეატი, რომელიც არის ჯონს ჰოპკინსის მედიცინის სკოლაში გენეტიკური მედიცინის პროფესორი. ის ხელმძღვანელობს სისხლძარღვთა პროგრამას უჯრედების ინჟინერიის ინსტიტუტში. ის არის ალბერტ ლასკერის ჯილდოს 2016 წლის პრიზიორი ფუნდამენტური სამედიცინო კვლევებისთვის . იგი ცნობილია HIF-1– ის აღმოჩენით, რომელიც კიბოს უჯრედებს საშუალებას აძლევს ადაპტირდნენ ნაკლები ჟანგბადის მქონე გარემოში. მან გაიზიარა 2019 წლის ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში "აღმოჩენებისთვის, თუ როგორ გრძნობენ უჯრედები და ადაპტირდებიან ჟანგბადის ხელმისაწვდომობისას" უილიამ კელინთან და პიტერ რედკლიფთან .

გრეგ სემენზა
ინგლ. Gregg L. Semenza
დაბ. თარიღი	12 ივლისი, 1956(1956-07-12) (68 წლის)
დაბ. ადგილი	Flushing
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	უნივერსიტეტის პროფესორი და ექიმი
მუშაობის ადგილი	ჯონს ჰოპკინზის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	Perelman School of Medicine at the University of Pennsylvania, ჰარვარდის უნივერსიტეტი და დიუკის უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი	ფილოსოფიის დოქტორი
ჯილდოები	გაირდნერის ფონდის საერთაშორისო პრემია, ალბერტ ლასკერის პრემია ფუნდამენტური სამეცნიერო კვლევებისათვის[1] , Scientific Grand Prize of the Lefoulon-Delalande Fondation, Stanley J. Korsmeyer Award[2] , Scientific Grand Prize of the Lefoulon-Delalande Fondation, E. Mead Johnson Award[3] , ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში[4] და მასრაის პრემია
გრეგ სემენზა ვიკისაწყობში

ადრეული ცხოვრება

სემენზა დაიბადა 1956 წლის 12 ივნისს,^[5] ქალაქ ფლეშინგში, ნიუ – იორკში; ის და მისი ოთხი ძმა აღიზარდნენ უესტჩესტერის ოლქში, ნიუ – იორკში .

განათლება და კარიერა

სემენზა გაიზარდა ნიუ – იორკის უესტჩესტერის ოლქში და სწავლობდა ვაშინგტონის ირვინგის საშუალო სკოლაში ტერითაუნში, ნიუ – იორკში. შემდეგ იგი დადიოდა სლიფი ჰოლოუს საშუალო სკოლაში, სადაც იყო ფეხბურთის ნაკრების საშუალო მცველი. სწავლა დაასრულა 1974 წელს. ჰარვარდის უნივერსიტეტში მან შეისწავლა სამედიცინო გენეტიკა. პენსილვანიის უნივერსიტეტის სადოქტორო ხარისხისთვის მან თანმიმდევრობით დაასახელა გენები, რომლებიც დაკავშირებულია რეცესიულ გენეტიკურ აშლილობასთან, ბეტა-თალასემიასთან.^[6] სემენზამ შემდგომში დაასრულა პედიატრიის რეზიდენტურა დიუკის საუნივერსიტეტო საავადმყოფოში, ვიდრე სადოქტორო სწავლებას დაასრულებდა ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტში . სემენზა დოქტორის ხარისხის მიღების შემდეგ გახდა ჯონ ჰოპკინსის უჯრედული ინჟინერიის სისხლძარღვთა პროგრამის დამფუძნებელი დირექტორი.

კვლევა

ილუსტრაცია, თუ როგორ გრძნობენ უჯრედები და ადაპტირდებიან ჟანგბადის ხელმისაწვდომობისას

ჯონ ჰოპკინსის სადოქტორო პროგრამაზე სწავლისას, სემენზამ შეაფასა გენის გამოხატვა ტრანსგენურ ცხოველებში იმის დასადგენად, თუ რა გავლენა მოახდინა ამან ერითროპოეტინის (EPO) წარმოებაზე, რომელიც ცნობილია, როგორც სხეულის ჰიპოქსიაზე რეაგირების საშუალებების ნაწილი, ან სისხლში ჟანგბადის დაბალი დონის არსებობა.^[7] სემენზამ დაადგინა გენური თანმიმდევრობა, რომელიც გამოხატავდა ჰიპოქსიის ინდუქციური ფაქტორების (HIF) ცილებს. სემენზას მუშაობამ აჩვენა, რომ HIF ცილები ორი ნაწილისგან შედგებოდა; HIF-1β, უმეტეს პირობებში სტაბილური ბაზაა, და HIF-1α, რომელიც გაუარესდა ჟანგბადის ნომინალური დონის არსებობის დროს. HIF-1α შემდგომში აღმოაჩინეს EPO წარმოების პროცესისთვის. სემენზამ შემდგომში დაადგინა, რომ HIF-1α -ს ჭარბმა წარმოებამ შეიძლება გამოიწვიოს კიბო სხვა ორგანოებში.

სემენზას კვლევა გადაიკვეთა უილიამ კელინისა და პიტერ რედკლიფის კვლევებთან, უჯრედებში ჟანგბადის გამოვლენის მექანიზმის დადგენის შესახებ და იმაზე, თუ როგორ რეგულირდება EPO-ს წარმოება HIF-ით და სხვა ფაქტორებით. ამან გამოიწვია მედიკამენტების შემუშავება, რაც ხელს უწყობს ამ პროცესების რეგულირებას ანემიის და თირკმლების უკმარისობის მქონე პაციენტებისთვის.^[8]

პირადი ცხოვრება

სემენზა დაქორწინდა ლაურა სემენზაზე, რომელიც ამჟამად მუშაობს ერთ-ერთი უნივერსიტეტში გენოტიპირებაზე.^[9]

ჯილდოები

• 1989: ლუსილი მარკის სახელობის ჯილდო ბიომედიურ მეცნიერებაში ^[10]
• 1995 წელი: ამერიკული საზოგადოების კლინიკური გამოძიების არჩეული წევრი ^[11]
• 2000: ე. მიდ ჯონსონის ჯილდო პედიატრიული კვლევებისთვის, პედიატრიული კვლევების საზოგადოება ^[12]
• 2008 წ: აირჩიეს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრად ^[13]
• 2008 წ: აირჩიეს ამერიკის ექიმთა ასოციაციის წევრად ^[10][14]
• 2010: ფონდ გაიდნერის საერთაშორისო ჯილდო ^[15]
• 2012: აირჩიეს მედიცინის ინსტიტუტში ^[16]
• 2012: ფონდის ლეფულონ-დელალანდის სამეცნიერო გრან-პრი.^[17]
• 2012: სტენლი ჯ. კორსმერის ჯილდო, კლინიკური გამოძიების ამერიკული საზოგადოება ^[18]
• 2014: უილის პრემია ^[19]
• 2016: ალბერტ ლასკერის ჯილდო ფუნდამენტური სამედიცინო კვლევებისთვის ( უილიამ კელინთან და პიტერ რედკლიფთან ერთად) ^[7][20]
• 2019: ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში ( უილიამ კელინთან და პიტერ რედკლიფთან ერთად ), მიენიჭა ნობელის პრემია კომიტეტის მიერ "მათი აღმოჩენებისთვის, თუ როგორ გრძნობენ უჯრედები და ადაპტირდებიან ჟანგბადის ხელმისაწვდომობისას".^[21][22][23]

ცნობები

1. https://laskerfoundation.org/award/basic/
2. The Stanley J. Korsmeyer Award
3. https://www.societyforpediatricresearch.org/past-award-recipients/#toggle-id-4
4. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2019 — Nobel Foundation, 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959'></a>
5. Gregg L. Semenza: Facts. ციტირების თარიღი: October 9, 2019.
6. Johns Hopkins geneticist Gregg Semenza wins Lasker Award for insights into how cells sense oxygen (September 13, 2016).
7. „William Kaelin, Peter Ratcliffe, and Gregg Semenza receive the 2016 Albert Lasker Basic Medical Research Award“. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
8. Ledford, Heidi; Callaway, Ewen (October 7, 2019). „Biologists who decoded how cells sense oxygen win medicine Nobel“. Nature. 574 (7777): 161–162. doi:10.1038/d41586-019-02963-0. PMID 31595071.
9. „Profile of Gregg L. Semenza“. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
10. Gregg L. Semenza, M.D., Ph.D.. Johns Hopkins Medicine. ციტირების თარიღი: October 8, 2019.
11. Gregg L. Semenza, MD, PhD. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
12. E. Mead Johnson Award in Pediatric Research. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
13. 72 New Members Chosen By Academy. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
14. 2008 Elected Members. Association of American Physicians (December 20, 2019). ციტირების თარიღი: October 8, 2019.
15. Nobel Prize in Physiology or Medicine awarded to 2010 Gairdner Laureates (October 7, 2019). ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
16. Two NAM Members Receive Albert Lasker Basic Medical Research Award. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
17. „Gregg L. Semenza“. April 21, 2015. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 12, 2017. ციტირების თარიღი: December 12, 2017.
18. The 2012 Stanley J. Korsmeyer Award: William G. Kaelin, Jr., MD, and Gregg L. Semenza, MD, PhD. დაარქივებულია ორიგინალიდან — აგვისტო 15, 2017. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
19. Wiley: The 13th Annual Wiley Prize in Biomedical Sciences Awarded for Advancements in Oxygen Sensing Systems. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
20. Foundation. Oxygen sensing – an essential process for survival. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
21. ცარიელი დამოწმება (დახმარება)
22. Gallagher (October 7, 2019). „How cells sense oxygen wins Nobel prize“. ციტირების თარიღი: October 7, 2019.
23. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2019. ციტირების თარიღი: October 8, 2019.

გარე ბმულები

• Gregg L. Semenza on Nobelprize.org including the Nobel Lecture on 7 December 2019 Hypoxia-Inducible Factors in Physiology and Medicine