გაბრიელ დაფანჩული — IX საუკუნის I ნახევრის ქართველი დიდებული აზნაური, კლარჯეთში გრიგოლ ხანძთელის სამონასტრო საქმიანობის მხარდამჭერი.
გაბრიელ დაფანჩული გიორგი მერჩულეს „გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრებაში“ მოხსენიებულია როგორც „მთავარი“, „ერისმთავარი“, „დიდებული აზნაური“, „დიდებული მთავარი“, რომელიც ცნობილი იყო თავისი სიმდიდრით, გავლენით და „კეთილად მორწმუნებითა“. გაბრიელი ყოფილა „აზნაური მეფისაჲ“, რაც აშოტ I კურაპალატის ქვეშევრდომობას უნდა ნიშნავდეს. გაბრიელის მამულები კლარჯეთში გრიგოლ ხანძთელის სავანის მახლობლად მდებარეობდა. ის იყო პირველი, ვინც გრიგოლს მატერიალური მხარდაჭერა აღმოუჩინა ხანძთის მონასტრის მშენებლობაში. სანაცვლოდ ხანძთის მონასტერში დაწესდა დაფანჩულთა გვარის სახსენებელი.[1]
მერჩულეს თხზულებიდან ცნობილია ასევე გაბრიელის ოჯახი — მეუღლე მარიამი და შვილები: პატრიკი, გუარამი, არშუშა და აბულასათი. გაბრიელის ზედწოდება „დაფანჩული“ (ძველქართულში „დაფანჩვა“ „დაფანტვას“ ნიშნავს[2]) მისი შთამომავლობის გვარსახელად იქცა — „აწ ნათესავთა მისთა ჰრქჳან დაფანჩულნი“. ამავე საგვარეულოს წარმომადგენელი იყო X საუკუნის დასაწყისის ანჩელი ეპისკოპოსი ეზრა.[3] „გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრების“ გარდა, საკუთარი სახელი „დაფანჩული“ მოხსენიებულია ასევე X-XI საუკუნეების მოღვაწის ზაქარია ბანელის ანდერძში („სალოცველად სულისა... პატრიარქისსა ასათისსა დავითისსა და დაფანჩულისასა“), რის საფუძველზე ისიც დაფანჩულთა სახლის წევრად არის მიჩნეული.[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
